راه کارهای مقابله با تهدیدات نظامی آمریکا
مقدمه:
بعد از جنگ سرد شاهد ظهور طیف جدیدی از حاکمیت در آمریکا بوده‌ایم که از آنها به عنوان محافظه‌کاران یاد می‌شود. آنها معقتدند بعد از فروپاشی شوروی، آمریکا تنها ابر قدرت نظامی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در جهان بوده و باید از این قدرت بنحو احسن استفاده نماید و تمامی کشورها به نوعی در سلسله مراتبی که آمریکا مشخص می‌کند، جای گرفته و نقش تعیین شده خود را ایفا نمایند. ابراز اظهاراتی نظیر «تقسیم‌بندی کشورها به خیر و شر» «جدا نمودن کشورهای به خودی و غیرخودی» تعیین کشورهایی به عنوان «محور شرارت» و امثالهم توسط مسئولین وقت آمریکا، در این راستا ارزیابی می‌شود. حمله به افغانستان و عراق (که بدون اجماع جهانی انجام شد) نمود عملی و اجرای سیاست را شفاف‌تر می‌نماید.
بطور خلاصه می‌توان دیدگاه محافظه‌کاران جدید (یا راستهای افراطی) آمریکا را شامل موارد زیر دانست.(1)
1- اعتقاد به نظام تک‌قطبی (بجای دو قطبی یا چند قطبی) که در این نظام آمریکا سطره‌ی تمام عیار بر جهان خواهد داشت.
2- تغییر معادلات و قوانین بین‌المللی، مربوط به دوران جنگ سرد بوده و در وضعیت تک قطبی، توان اداره جهان را ندارد.
3- اعتقاد به جنگ پیشگیرانه برای نیل به منابع و مصالح ملی و بر خلاف استراتژی بازدارندگی که مربوط به جنگ سرد است، آنان اعتقاد دارند چون ماهیت دشمنان آمریکا تغییر نموده و از روشهای مخفی برای ایراد ضربه به منابع آمریکا استفاده می‌شود لذا آمریکا مجاز است قبل از آنکه آنان بخواهند وارد عمل شوند علیه آنان دست به حمله بزند. در این زمینه می‌توان به موارد متعددی از جمله، حمله‌ی موشکی آمریکا به کارخانه داروسازی سودان اشاره نمود.
4- بی‌توجهی به افکار عمومی جهان که اعتقاد آنان بر اقناع افکار عمومی نبوده بلکه می‌خواهند مردم را بترسانند تا به آنان احترام بگذارند.
5- ارتباط استراتژیک با اسرائیل که هرگونه فشار بر دولت اسرائیل را مخالف مصالح و منابع ملی آمریکا تلقی می‌نمایند بخصوص اینکه تعدادی از تئورسین‌های این استراتژی از جمله مایلک لیدن،(2) دیک‌چنی، دونالد رامسفلد، گلاس‌وایت و ریچارد پرل از لابی‌های صهیونیسم هستند. مهمتر آنکه محافظه‌کاران جدید اعتقاد به صهیونیسم مسیحی یا صهیونیسم آمریکایی دارند.
6- از نظر آنان دشمنان براساس نظریه‌ی برخورد تمدنها شامل اسلامگرایان شیعه در ایران و لبنان، اسلامگرایان سنی در کشورهای عربی و اسلامی (بخصوص القاعده، حماس، جهاد اسلامی و …) نظام‌های بعثی در عراق و سوریه، نظام‌های کمونیستی در کره‌شمالی و کوباست. هر چند ظهور محافظه‌کاران جدید بعد از جنگ سرد مخالف این نظریه بوده است ولی آنان بعد از حاکمیت جمهوری‌خواهان (جرج بوش پدر و بخصوص جرج بوش پسر) اجازه عملیاتی شدن تئوری‌های خود را یافتند. حادثه 11 سپتامبر نیز باعث جهش عظیمی در اجرای این سناریو گردید. بطوریکه حمله آمریکا به افغانستان و عراق میسر گردیده و تهدیدات مختلف علیه ایران، سوریه، کره‌شمالی و عربستان علمی شد. بر همین اساس آمریکا از حمله نظامی اسرائیل به سوریه (مهرماه 1382) بطور آشکار حمایت و پشتیبانی نمود.
یکی از کشورهایی که قبل از جنگ سرد و بخصوص در دوران جدید از نظر آمریکا جزء دشمنان استراتژیک آمریکا و اسرائیل بوده، جمهوری اسلامی ایران است. این دشمن در دیدگاه‌های محافظه‌کاران جدید مبنی بر، مقابله شدید با مخالفین آمریکا و اسرائیل که بطور مشخص از ایران و سوریه نام برده می‌شود، روشن‌تر می‌گردد. علاوه بر آن ایران جزء یکی از محورهای سیاست آمریکا در خاورمیانه محسوب می‌شود و چون هم از ذخایر سرشار نفت و گاز برخوردار بوده و هم با سیاست‌های اسرائیل مخالفت می‌نماید و مهتر اینکه جمهوری اسلامی ایران از جمله مراکز عمده‌ی اسلامگرایی در خاورمیانه است. از طرفی ایران مرکز اسلام شیعی بوده که براساس نظریه برخورد تمدنها، مقابله با تهدیدات ناشی از آن در استراتژی آمریکا به صراحت قید شده است.
آریل شارون در این زمینه اظهار داشته: پس از عراق نوبت ایران، لیبی و سوریه است … حتی در زمانی که توجه آمریکا به موضوع عراق متمرکز است، نباید ایران را فراموش کرد.(3)
ب- بعد از حمله نظامی:
بعد از وقوع حمله نظامی، راه‌کار سیاسی نیز حتی برای کشورهای جهان سوم، یکی از راهکارهای اساسی محسوب می‌شود. اساساً تهاجم، حمله و کشتن افراد بیگناه از نظر فطرت انسانی امری مذموم است. لذا از این اصل می‌توان استفاده نمود و با انعکاس، بزرگ‌نمایی و بهره‌گیری از شیوه‌های جنگ روانی، افکار عمومی، سازمانهای بین‌المللی، سازمانهای غیردولتی و بویژه آحاد مردم را در داخل کشور علیه تجاوز و تهاجم انجام شده، تهییج نمود تا آنان به هر طریق ممکن مانع ادامه تجاوز بیگانگان شوند هر چند که در راه‌کار سیاسی، می‌توان از شیوه‌های دیگری از جمهل دیپلماسی آشکار و پنهان نیز استفاده نمود تا جنگ متوقف شود. در جنگ اخیر عراق با اینکه قاطبه مردم آن با صدام مشکل داشتند ولی انعکاس اخبار توسط انواع رسانه‌ها، باعث شد مقاومت‌های جدی در قبال نیروهای آمریکایی شکل گرفته و استمرار یابد.
نمونه قابل توجه در این زمینه، ممانعت از استمرار حمله اسرائیل به سوریه است. با اینکه اسرائیل می‌دانست که سوریه قادر به اقدام نظامی نیست ولی با کشاندن این موضوع به شورای امنیت و رسانه‌های جهان، مانعی حتی کوچک بر استمرار تهاجم و تکرار ایجاد نمود.(4)
در تعریف جنگ اطلاعات آمده است:
جنگ اطلاعات رقابتهای استراتژیک و تاکتیکی در زمان صلح برای بحران، افزایش بحران، درگیری، اختتام جنگ … با استفاده از سیستمهای اطلاعاتی برای به دست گرفتن اطلاعات می‌باشد. بعبارت دیگر عملیاتی که برای به دست آوردن غلبه اطلاعاتی در راستای استراتژی دفاعی ملی انجام شده و بوسیله آن سیستمهای اطلاعاتی دشمن، تحت تأثیر قرار می‌گیرند.(14) جنگ اطلاعاتی نامیده می‌شود. هدف اصلی در این جنگ، نفوذ آرام به سیستمهای رایانه‌ای و مخابراتی به منظور کنترل ارتباطات و جابجایی اطلاعات و در نهایت به انحراف کشاندن آنان در جمع‌آوری اطلاعات می‌باشد. از جمله ویژگی‌های این جنگ، کم بودن هزینه و پایین بودن خطرپذیری آن است که این ویژگی برای کشورهای جهان سوم، عامل مثبتی محسوب می‌شود. از جمله خصایص دیگر این جنگ آن است که انجام عملیات تهاجمی را در حالی که دفاع در برابر این تهاجم مستلزم هزینه بسیار بالا است، به راحتی میسر می‌نماید. از این نظر آمریکا از این نوع جنگ بسیار آسیب‌پذیر است. چون اطلاعات مربوط به این نوع جنگ اغلب از کنترل دولت خارج بوده و در دسترس شرکتهای غیردولتی است. به عنوان نمونه امروزه در آمریکا سیستم مخابرات کمتر از 10% وابسته به دولت است.(15)
با وجود آسیب‌پذیریهای آمریکا از ناحیه جنگ اطلاعاتی و شاخه‌های مربوط به آن از جمله: روانشناسی (Psgchological)، اطلاعات (Intelligence)، جنگ مبنا (Base Warfare)، فرماندهی و کنترل (Command and control warfare)، جنگ سایبر (cyber warfare)، جنگ اقتصادی (Economic warfare) و خرابکاری رایانه‌ای (Hacker warfare) این امکان را در پیش روی افرادی که قصد دارند منافع آمریکا با چالش مواجه شود، قرار می‌دهد تا با کمترین هزینه امنیت داخلی این کشور را تهدید نمایند.