بررسی پرورش ماهی
پرورش ماهی
رشد ماهیها :
رشد ماهیان و عواملی که روند رشد تحت تأثیر آنهاست برای پرورش دهنده ماهی ، در درجه اول اهمیت قرار دارند ، زیرا حداکثر رشد ماهی در حداقل مدت زمان با حداقل مقدار غذا ، هدف اصلی اوست.
ماهی جانوری خونسرد است و جهت حفظ درجه حرارت بدن خود ، مجبور به صرف انرژی نیست ، بدین لحاظ ، یک ماهی نسبت به یک جانور خونگرم ، از لحاظ تبدیل مواد غذایی به پروتئین بدن ، از کارآیی و استعداد بیشتری برخوردار است.
تغذیه ماهیان انرژی مورد نیاز ماهی از غذا تأمین میشود ، بهر حال این انرژی در اصل از خورشید تولید می شود . انرژی خورشید به وسیله گیاهانی که برای ساختن کربوئیدرات ها، انرژی مصرف می نمایند، به غذا تبدیل می گردد. جانوران این گیاهان را خورده و انرژی ذخیره شده را جهت انجام فعالیت های خود مورد استفاده قرار می دهند ، بنابراین گیاهان بعنوان تولیدکنندگان اولیه مواد غذایی شناخته شده اند ، که این مواد به صور دیگر تبدیل می گردد و سپس در اختیار ماهیان قرار می گیرد. در زیر بطور فشرده نیازهای غذایی ماهیان مورد اشاره قرار می گیرد.
ترکیبات معدنی ماهـیان از مـواد مـعدنی بیشماری استفاده می نمایند که عناصر ذیل ضرورت بیشتری برای آنان دارد که عبارتند از : کلسیم ، فسفر ، سدیم ، مولیبدن ، کلر، منیزیم، آهن، سلینیوم، ید، منگنز، مس، کبالت و روی که عوامل یاد شده از طریق محصولات جنبی کشتارگاهها همچون پودر ماهی در اختیار ماهیان قرار می گیرد.
ترکیبات آلی که خود شامل مواد زیر هستند: پروتئین ها پروتئین ها ترکیبات آلی پیچیده ای هستند که از واحدهای اسید آمینه ساخته شده اند و از طریق اسیدهای دیواره روده به داخل خون جذب و یا جهت تولید انرژی می سوزند. منابع گیاهی و غالباً حیوانی در تأمین پروتئین مصرفی ، در جیره غذایی مصرفی ، تغذیه مصنوعی پرورش دهندگان گنجانده می شود. چربیها این مواد از واحدهای اصلی به نام اسیدهای چرب تشکیل می شوند . اطلاعات در مورد جزئیات نیاز ماهی به چربی در دست نیست، لذا در غذاهای ویژه مصنوعی اهمیتشان در درجه دوم قرار دارد. ئیدرات های کربن این مواد شامل گروه وسیعی از مواد شامل قندها، نشاسته ها و سلولز هستند، ساده ترین ئیدرات های کربن، قندها و پیچیده ترین آنها پلی ساکاریدها است . این مواد غالباً در تغذیه مصنوعی ماهیانی به کار می رود که از طریق آنزیم آمیلاز، قادر به بهره وری از محصولات گیاهی هستند. ویتامینها : برای سلامت ماهی ضروری و شامل دو دسته اند:
1)محلول در آب که شامل موارد زیر هستند:
الف) تیامین که در غلات و حبوبات و سبزیجات و خمیرترش (Yeast) و بافت حیوانی یافت می شود و کمبود آن باعث کمی رشد و تشنج ها است.
ب) پیریدوکسین، که در خمیر ترش، غلات وحبوبات موجود است و کمبود آن کم خونی ماهی را به دنبال دارد.
ج) اسید اسکوربیک که در سبزیجات و بافت حیوانی موجود و کمبود آن باعث خونریزی بافتها می شود.
2)محلـول در چربی که خود شامـل ویتامین های A-D- KوE میباشد:
الف) ویتامین A در روغن ماهی موجود و از طریق گنجاندن پودر ماهی در جیره غذایی تأمین می شود. ب) ویتامینD از طریـق تأثیر نور ماوراء بنفـش در پوست ماهی ساخته می شود و کمبود آن اختلال در فرآیند استخوان سازی را باعث می شود.
ج) ویتامین E و K در بافت گیاهی و سبزیجات موجود و کمبود آنان باعث کم خونی و اختلال در انعقاد خون می گردد.
عوامل زیر نیز در رشد ماهیان آب شیرین از اهمیت برخوردارند :
چه در آب شیرین و چه شور ماهی بدلیل خونسرد بودن ، میزان فعالیت بدنش با افزایش حرارت بسرعت زیاد می شود، لذا هرچه درجه حرارت بیشتر، انرژی بیشتری مورد نیاز ماهی است . بطور معمول در نقاط گرمسیر نسبت به نقاط سردسیر رشد ماهیان آب شیرین بیشتر است.
جریان آب:
ماهیان آب شیرین در صورتیکه در آبی با جریانی سریع نگهداری شوند، نسبت به موقعیکه در یک استخر بسر می برند، مجبور هستند که برای شنا کردن و موضعگیری در مقابل جریان آب ، انرژی بیشتری مصرف نمایند.
این متد چطور کار می کند ؟
تنها به دو چیز احتیاج دارید: منبعی از آمونیاک و کیت آزمایش برای ترکیبات نیتروژن.
شما یک کیت برای آزمایش آمونیاک نیاز دارید و یکی برای نیتریت. داشتن یک کیت برای نیترات نیز می تواند بخوبی کمک کننده باشد، اما من دریافتم که همان دو کیت اول برای ایجاد این چرخه مهمتر و کافی است. ( دقت کنید که دو اسم نیتریت و نیترات با وجود شباهت زیادی که به هم دارند، دو فاکتور متفاوت می باشند که نقش آنها در چرخه نیتروژن و آسیبی که به ماهی ها وارد می کنند کاملاً متفاوت است. ) این کیت های آزمایش را در بازار و نیز از فروشگاه های اینترنتی می توان خریداری کرد یا از فروشگاه های ماهی و یا حتی از سوپرمارکت های زنجیره ای تهیه کرد. ( بستگی به محل زندگی شما دارد ).
بسیار خوب است که یک پیمانه درجه بندی شده برای اندازه گیری مقدار آمونیاکی که اضافه می کنید داشته باشید و همینطور تمام وسایلی که در نهایت برای تعویض آب به آنها نیاز دارید. برخی از مردم، مانند خود من، ترجیح می دهند برای انجام این چرخه از محصولات تجاری استفاده کنند و برخی نیز فکر می کنند که این محصولات فقط عامل هدر دادن پول است. اینها همه عقاید شخصی است و شما بطور قطع می توانید چرخه را بدون استفاده از باکتری های بسته بندی شده در بطری های تجاری هم ایجاد کنید چرا که آنها همه جا هستند، حتی بطور معلق در هوا.
اگر شما یک آکواریم دیگر که قبلاً نصب شده باشد در دسترس خود دارید، استفاده از شن های آن می تواند در ایجاد چرخه بسیار کمک کننده باشد.این شن ها را در داخل یک جوراب یا جوراب شلواری قرار دهید و سر آنرا گره بزنید، سپس آنرا ته آکواریم جدیدی که بکار انداختید بگذارید تا اینکه بخوبی با باکتریهای عالی بذرپاشی شود. همچنین مقداری آب تمیز از آکواریم قدیمی به آکوراریم جدید اضافه کنید که به ایجاد چرخه کمک می نماید. حقه دیگری که می توانید بکار ببرید این است که فیلتر آکواریم جدید را برای یک هفته در آکواریم قدیمی قرار دهید و بعد به آکواریم جدید منتقل نمایید. یا اینکه بسادگی لوازم فیلتر جدید را برای یک هفته در آکواریم قدیمی قرار دهید و بعد آنرا در فیلتر مناسب قرار داده و قبل از شروع چرخه در آکواریم جدید بگذارید.اگر هم که این آکواریم جدید اولین آکواریم شماست و دسترسی به آکواریم قدیمی نیز ندارید، اصلاً نگران نباشید، چرا که باز هم می توانید از روش چرخه بدون ماهی استفاده کنید.
بسیار خوب، دکوراسیون را قرار دادید و آکواریم را پر نمودید، فیلتر هم بخوبی بکار خود مشغول است. دمای آب را به اندازه 30 تا 32 درجه بالا ببرید . این عمل به سرعت چرخه کمک می نماید. اما نیاز نیست که شما صبر کنید تا دما به این حد برسد و بعد آمونیاک را اضافه کنید . این کار را بعد از پر کردن آکواریم ، هر زمان که خواستید می توانید انجام دهید. اگر می خواهید که یک آکواریم محتوی گیاه داشته باشید، حتماً در طول چرخه این گیاهان را اضافه کنید ( برعکس ماهی ها، گیاهان مقادیر کم آمونیاک را دوست دارند) اما در اینصورت دما را به 25 تا 27 درجه کاهش دهید چرا که بیشتر گیاهان آب گرم را دوست ندارند.
کیت آزمایش آمونیاک خود را آماده کنید. مقداری آمونیاک اضافه نمایید. با مقدارکم شروع کنید. فقط دو قاشق چایخوری برای یک آکواریم کوچک ( حدود 40 لیتر آب ) و نصف فنجان برای آکواریم های بزرگ ( حدود 200 لیتر ). حدود یک ساعت صبر کنید و اجازه بدهید که آمونیاک منتشر شود و بگردش درآید. حال آزمایش کنید. هدف شما باید قرائت رنج آمونیاک در حدود 3 تا 5 میلی گرم بر لیتر(یا ppm) باشد.