مقدمه
ارائه گزارشات مالی آتی دیجیتالی خواهد بود، این سوال که کدام زبان مبادله اطلاعات استاندارد می باشد هنوز بدون جواب است. در حال حاضر، بیشتر ارائه اطلاعات مالی دیجیتال به زبان کد گذاری بهم پیوسته (HTML) می باشد، که روش نمایش اطلاعات را کنترل می کند اما عدم شناسایی حجم، سودمندی آنرا کاهش می دهد. فرمت HTML بسادگی اجازه جستجو، آنالیز، یا دست کاری اطلاعات را نمی دهد.
زبان گزارشگری مالی قابل توسعه (XBRL) ابزاری از زبان کدگذاری قابل توسعه (XML) است که به طور خاص برای گزارشگری مالی و تجاری طراحی شده است، که به وسیلة کنسرسیومی از سازمانهای مالی رهبر، شرکتهای حسابداری، تهیه کنندگان خدمات مالی، و شرکتهای تکنولوژی گسترش می یابد. آن برای ایجاد گزارشهای مالی که به سادگی در اینترنت منتقل شوند طراحی شده است. سرمایه گذاران نیازمند اطلاعات دقیق و قابل اتکا هستند که بتواند به سرعت برای کمک به آنها در اخذ تصمیمات آگاهانه تحویل شود، و وب سایتهای شرکت منابع حیاتی این اطلاعات هستند. XBRL این نیازها را برطرف می کند و سودمندی اطلاعات مالی را در اینترنت افزایش می دهد.
استفاده از XBRL،صورتهای مالی، اسناد وام بانکی، پرونده های مالیاتی تحویل شده از طریق اینترنت به مراجع قانونی، تحلیل گران، و اعتبارات به دست آمده سرمایه گذاران، را کدگذاری می کند. کارایی و اثربخشی افزایش می یابد برای اینکه داده های XBRL می‌توانند با بالاترین استقلال تکنولوژیکی و کمترین دخالت انسان مبادله شوند.
هدف XBRL:
XBRL داده ها را قادر می سازد که به صورت الکترونیکی خوانده شوند، و در اسناد جایگزین گردآوری و توسط دیگر سیستمهای کامپیوتری خوانده شوند. در عین حال XBRL می تواند در تهیه صورتهای مالی و گزارشهای قابل خواندن توسط شخص نیز مورد استفاده قرار گیرد، مهم است بدانیم که بزرگترین مزیت XBRL در قادر ساختن سیستمهای کامپیوتری در بازیابی داده ها به صورت مستقیم از اسناد جایگزین XBRL است. پس می توان داده ها را به شکلی که نیازهای استفاده کنندگان خاص مثل تحلیل گران مالی یا مراجع قانونی را برطرف کند، سازماندهی کرد.
XBRL چگونه کار می کند؟
XBRL پیچیده است و شامل مولفه ها و اسناد گوناگون می باشد. اسناد خیلی مهم در فهم و استفاده. XBRL در فرآیند گزارشگری به شرح زیر است:
· مشخصات XBRL (Specification)
· طبقه بندی XBRL (Taxonomies)
· اسناد جایگزینی XBRL (Instance documents)
· اوراق نمونه (گزارشی) (Style sheets)
روابط بین این مولفه ها در نمودار زیر نمایش داده شده است.
گزارشات/ اوراق نمونه اسناد جایگزین طبقه بندی مشخصات XBRL XML
داده های برچسب زده شده
مشخصات XBRL (Specification) :
مشخصات XBRL یک نرم افزاری است که اطلاعات مالی را برای استفاده کنندگان نرم افزار XBRL تشریح و تعریف می کند.
مشخصات XBRL فعلی ورژن 1/2 می باشد، که در آوریل 2005 بوسیله گروه مشخصات XBRL منتشر شده است. آن یک تعریف تکنیکی از XBRL و چگونگی کار آن را بیان می کند و چارچوب آنرا شکل می دهد و جزئیات ترکیب و محتوی طبقه بندی XBRL و اسناد جایگزین را بیان می کند.
اطلاعات در دیگر فرمتهای ناسازگار می توانند با استفاده از مشخصات در واحدهای مختلف با هم مقایسه شوند. استفاده از مشخصات محدود به صورتهای مالی نیست، آن برای گزارشگری دیجیتالی و ارائه جزئیات دفتر کل در آموزش، پرونده های قانونی و اطلاعات مالی هم می تواند استفاده شود.
طبقه بندی XBRL (Taxonomies):
طبقه بندی سندی است که عناصر کلیدی (اعداد یا متن) را که دربرگیرنده اسناد جایگزین XBRL برای نوع خاصی از گزارشگری مالی می باشد توضیح می دهد. طبقه بندیهای XBRL تعریف های استاندارد برای ارائه اطلاعات تجاری و گزارشات حسابداری هستند. اطلاعات مالی تهیه شده توسط XBRL به عناصر داده های ذخیره شده در پایگاه داده های حسابداری عطف می شود و XBRL برای کدگذاری آنها در یک مبنای استاندارد در طبقه بندی استفاده می شود.
استفاده از طبقه بندی مناسب:
شرکتها نیاز به سیستمی برای اطمینان از این دارند که طبقه بندی مورد استفاده برای تهیه صورتهای مالی مناسبترین می باشد. بنابراین، کارکنانی که در مورد نیازمندیهای حسابداری از یک گزارش یا صورتهای مالی، و طبقه بندی مورد استفاده آگاهی دارند ملزم به بازبینی و بهبود طبقه بندی باشند. مانند بازبینی شامل در نظر گرفتن جزئیات طبقه بندی در اطمینان از چارچوب استانداردهای جاری و بروز بودن نیازمندیهای جاری می باشد، و اینکه آن اکنون بطور صحیح به کار می رود.
برچسب زنی داده ها:
روشهایی برای اطمینان از برچسب زنی کامل و صحیح داده ها باید اجرا شود، این روشاه شامل بازبینی و تصویب (بوسیله شخص مطلع) از برچسب زنی عناصر داده ای که به کار برده می شوند، و یکنواختی عناصر داده برچسب زده شده در نیازمندیهای طبقه بندی مورد استفاده می باشد.
در بسیاری حالات که به نظر نمی رسد برچسب زنی با زمان تغییر کند، بازبینی های بعدی شاید کوتاهتر و مستقیماً مربوط به شناسایی تغییرات غیرمجاز می باشد.
کامل بودن (Integrity) داده های برچسب زده شده:
روشهای مورد قبول ذکر شده باید برای تهیه صورتهای مالی از داده های برچسب شده اجرا شوند، اعم از اینکه برای درج در وب سایتها یا دیگر اهداف استفاده شوند. این روشها برای صورتهای مالی که در یک زمان معین تهیه شده و در مراحل بعد بروز می‌شود.
برای صورتهای مالی تهیه شده به صورت بلادرنگ، مجموعة پیچیده ای از روشها مورد نیاز است، که همچنین تغییر در داده های برچسب زده شده عاملی برای ایجاد کنترلهای ایجاد اطمینان کامل بودن (درستی) و دقت آنها در یک مبنای مداوم می باشد. شاید این نیازمند بکار بردن تکنیکهای اطمینان پیوسته از قبیل بازبینی و بکار بردن نرم افزار گزارشگری استثنا و دیگر تکنیکهای استفاده کننده از اطمینان کامپیوتری می باشد.
بخاطر اینکه XBRL می تواند اسناد جایگزین را به فایلهای روی دیسک عطف دهد، امکان اینکه بعضی زنجیره عطفها مورد سوء استفاده هکرها و دیگر مزاحمین قرار گیرد، شاید یک تهدید امنیتی را مطرح می کند که نیاز به عنوان دارد، در بعضی موارد، احتیاطهای امنیتی اضافی، از قبیل رمزی نمودن و محافظها باید مدنظر قرار گیرند.