بررسی هنر دوران ساسانی - ایوان مدائن ، تیسفون
___________________________
هنر دوران ساسانی
شیوه هنر اشکانی با همان ویژگی بارز از روبرو و سهرخ سازی به دوره ساسانی منتقل شد و هنرمندان ساسانی بهآن شکل و خصوصیت مطبوع و دلپذیر دادند که جهانگیر شد. گریشمن: « هنر ساسانی معرف یک تجدد و احیای ناگهانی خود معجونی از هنر ایرانی استکه متجاوز از هزار سال برآن گذشته است.
هنر ساسانی آخرین جلوه هنر شرقی قدیم و قدمت آن به چهار هزار سال میرسد. ساسانیان در هنر سنتگرا بوده، معماری و اصولا هنر ایران در زمان ساسانیان نسبت به گذشته تغییر کرده و در بنا از مصالح کم دوام ساخته شده، استفاده میشده. به همین دلیل اکثر ابنیه ساسانی بمرور زمان از بین رفته و آثار باقیمانده از طاق کسری ( ایوان مدائن) بناهای فیروزآباد، ساختمانهای مهم شهر شاپور نزدیک کازرون، قصرشیرین، نقش برجستههای نقش رستم و طاق بستان. بهطور مثال همین طاق بستان کنگرههایش شبیه کنگرههای تختجمشید است یا قصر ماشیتا در بحرالمیت که اقتباس از زمان هخامنشی در شوش است. آثار هنر ایرانیان عهد ساسانی در دو حاشیه نمایان است. یکی برروی صخرهها و دیگر قلمزنی برروی بشقابها که در موزههای جهان بیشتر در لنینگراد پراکندهاند. دیگر هنرها عبارتند از مجسمههای گرد. کندهکاریها، کچکاریها، پارچهها، نقاشی و دیگر آثار کوچک. وارث این هنر دوره اسلامی است که با دستهای توانای هنرمندان ایرانی جهانگیر شد.
ازدوره اشکانیان در معماری رسمی ایران ساختن گنبد متداول گشت. از همان روزگار گنبدها روی چهارطاق گوشه بنا میشد و تفاوت آن با گنبدهای رومی این بود که گنبدهای رومی روی گوشواره بنا میگشت.
معماری دوره ساسانیان
معماری این دوره سرشت اصیلتری دارد. قصر شیرین که خسروپرویز بنا کرد، کموبیش به پیروی از ساختمانهای هخامنشیان ساخته شده است. طاق کسری (ایوان مداین) در نزدیک دجله درشهر تیسفون از آثار شناخته شده این دوره است. این بنا از آجرهای نظامی سفید و بزرگ ساخته شده است. بروی تالار بزرگی که موسوم به ایوان است، هشت تالار کوچک گشوده میشد. طاقها بطور کلی شکلی نیمدایره داشت و طاق بارگاه بشکل هلالی ساخته شده و وسعت شگرف آن دیدة هربینندهای را خیره میسازد. درحالیکه عناصر و خطوط اصلی این بنا از قریحه ایرانی مایه میگیرد، دورنیست که الهامی از معماری رومی درپارهای از قسمتهای آن انعکاس یافته باشد.
فهرست مطالب
هنر دوران ساسانی
معماری دوره ساسانیان
واقعه تاریخی ایوان
نشست بزرگان برای انتقال پایتخت از تیسفون به استخر (شیراز ) در لحظه حساس تاریخ ایران
تاریخچه تیسفون
مدائن
طاق کسری
ایوان:
بازمانده طاق کسری
منبع
_______