پیشینه ومبانی نظری تحقیق سند چشم انداز 1404
——————————————————————————
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
در قرن 21 - قرن توسعه اقتصادی و فناوری- هر کشوری که مایل به حفظ هویت خویش و بالا بردن قدرت چانه زنی در تعاملات بین المللی و جلوگیری از ذوب شدن در قدرت های بزرگ باشد؛ باید بداند برای نیل به این اهداف، اتخاذ چه تصمیماتی ضروری است.
شدت گرفتن دگرگونی های فنی، اقتصادی و اجتماعی نیازمند برنامه های دراز مدت است ؛ هر قدر سریعتر برانید، به همان نسبت چراغ های جلوی اتومبیل شما باید مسافت دورتری را روشن کند. لذا تدوین برنامهای که بتواند همانند چراغی در افق بلند مدت کشور روشن گردد، بیش از پیش ضروری به نظر میرسد. بدیهی است در این روند، اتخاذ رهیافتی استراتژیک نسبت به تعیین اولویتها و جهت گیری های اساسی آینده کشور نمی تواند به برنامه ها و سیاست گذاری های کوتاه مدت محدود شود، لذا اتکای برنامههای کوتاه و میان مدت به چشم اندازی با جهت گیریهای روشن و مشخص الزامی است.
در حقیقیت چشم انداز هدایت برنامه های استراتژیک بلند مدت و کوتاه مدت را بر عهده دارد و با دیدی دوربرد در یک افق زمانی معین، سعی در جلوگیری از انحراف برنامهها و در نتیجه همگرایی و افزایش بازدهی آنها خواهد داشت.
در سالیان اخیر، تحول اساسی، در برنامه ریزی های کلان در عرصه های ملی و سازمانی مبتنی بر "چشم انداز[1] " به چشم می خورد که این تحول عظیم در برنامه ریزی های بلند مدت، مسئولان ارشد نظام را براین امر واداشت تا با تدوین "سند چشم انداز ملی" تصویری مطلوب و قابل دستیابی فراروی نظام قرار دهند. در حقیقت، چشم انداز ایران، زیر بنایی ترین بیانیه ارزش ها، آرمانها و اهداف کشور میباشد که استراتژیها، برنامههای میان مدت و کوتاه مدت ملی را هدایت و رهبری خواهد نمود. بنابراین چشم انداز به هریک از مولفههای اصلی جامعه جهت داده و برای آنها هدف تعیین میکند و مجموعه سیستمهای مختلف حکومت را به یکدیگر پیوند داده و یک نظام سازگار، هدفمند و همفزاینده به وجود خواهد آورد.
در واقع چشم انداز، دستیابی به منافع ملی و اجرای قانون اساسی را مدنظر داشته و با ایجاد انگیزه ملی برای همه اقشار جامعه، در تحقق اهداف چشم انداز یاری می رساند. چشم انداز 20 ساله کشور، بخشی از آرمانهای آسمانی ولی قابل تحقق بر روی زمین است که یک بخش از آن در آرمان و بخش دیگری در واقعیت قرار گرفته است که می توان آن را آرمانی دست یافتنی دانست. وقتی یک آرمان مشترک در جامعه ای شکل می گیرد، همه تلاش می کنند بر اساس آن آرمان حرکت کنند؛ همان گونه که در زمان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، مردم و مسئولان، همهدف و منسجم بودند. بنابراین وجود سند چشم انداز تحولی اساسی در برنامه ریزی کشور ایجاد کرده و باعث انسجام کارشناسی اداری و هماهنگی بخشی می گردد. این امر منجر به برنامه ریزیهای هدفمند شده و مسیر ملت را به سوی یک افق بلند مدت مشخص کرده و باعث جهش ملی خواهد شد.
2-5-2- ساختار چشم انداز
همانطورکه درشکل 1-1 مشاهده می گردد، چشم انداز از ترکیب چهار رکن ذیل به دست می آید:
- نظریات علمی و فرضیات ناشی از آن.
- آرمان ها و ارزش ها.
- تجارب برنامه ریزی در سازمانها و کشورهای مختلف.
- بررسی محیط های ملی، منطقه ای و جهانی و چالشهای فراروی جامعه ایران.
نمودار 2-2 – ساختار چشم انداز
2-5– 3- مبانی علمی چشم انداز
در مبانی علمی چشم انداز به روشن ساختن مفهوم چشم انداز و تبیین تفاوت ها و اشتراکات آن با مفاهیمی چون پیش بینی و آینده نگاری پرداخته می شود.
الف ) تعریف چشم انداز
چشم انداز در زبان فارسی به معنی چیزی است که از آینده در نظر انسان مجسم می شود. چشم انداز را می توان می توان ترجمه فارسی Vision دانست. چشم انداز در لغت به معنی منظر، منظره وسیع و با صفا. ( فرهنگ نظام )، چشم افکن و دور نما است ( لغت نامه دهخدا ) همچنین در فرهنگ نامه معین چشم انداز و منظره معنی شده است. ( معین، 1353)
[1].Vision
پیشگفتار (به قلم ریاست محترم شورای اسلامی شهر اصفهان؛ که، هنوز نگاشته نشده است). 1
پیشینهی طرح 3
ارکان فرآیند تدوین چشمانداز 4
فرآیند تدوین چشمانداز بیستسالهی اصفهان 5
چشمانداز و کارکردهای آن 11
رهیافت آیندهسازی 11
چشمانداز اصفهان در افق 1404 13
الف. هویت و جایگاه 13
ب. ویژگیهای برجستهی اصفهان در سال 1404 13
ارزشهای بنیادین 15
اهداف چشماندازی 21
1. دستیابی به جایگاه اول صنعت فرهنگی در جهان اسلام 21
2. اختصاص بیش از 50 درصد تولید ناخالص داخلی اصفهان به فعالیتهای دانشبر و تحکیم زیرساختهای اقتصاد دانش بنیان / 22
3. جای گرفتن اصفهان در فهرست 50 شهر برتنر دنیا از منظر شاخص کیفیت زندگی / 23
4. رساندن سرعت متوسط حرکت خودروها به 40 کیلومتر در ساعت / 23
5. ارتقای ایمنی بافتهای شهر تا 5/7 ریشتر / 23
6. کاهش آلودگی هوا تا سطح استانداردهای جهانی / 23
7. حضور در جمع 3 شهر برتر منطقهی آسیای جنوب غربی از منظر زیرساختهای ICT / 23
جهتگیریهای راهبردی اصفهان در افق 1404 / 24
چشمانداز اصفهان 1404 در محور اقتصاد شهری / 25
جهتگیریهای راهبردی اصفهان 1404 در محور اقتصاد شهری / 26
چشمانداز اصفهان 1404 در محور زیرساختهای شهری / 27
جهتگیریهای راهعبردی اصفهان 1404 در محور زیرساختهای شهری / 28
چشمانداز اصفهان 1404 در محور مدیریت شهری / 29
جهتگیریهای راهبردی اصفهان 1404 در محور مدیریت شهری / 30
چشمانداز اصفهان 1404 در محور امنیت شهری / 31
جهتگیری های راهبردی اصفهان 1404 در محور امنیت شهری / 32
چشمانداز اصفهان 1404 در محور حمل و نقل / 33
جهتگیریهای راهبردی اصفهان 1404 در محور حمل و نقل / 34
چشمانداز اصفهان 1404 در محور محیط زیست / 35
جهتگیریهای راهبردی اصفهان 1404 در محور محیط زیست / 36
چشمانداز اصفهان 1404 در محور معماری و بافت شهری / 37
جهتگیریهای راهبردی اصفهان 1404 در محور معماری و بافت شهری / 38
چشمانداز اصفهان 1404 در محور فرهنگی اجتماعی / 39
جهتگیریهای راهبردی اصفهان 1404 در محور فرهنگی و اجتماعی / 40
پیوستها
پیوست یکم: اسناد پشتیبان طرح / 43
پیوست دوم: فرآیند تدوین چشمانداز اصفهان / 45
1395/03/02