مطالعه و بررسی دمیه القصر و عصره اهل العصر اثر باخزری شاعر ایرانی اشعار عربی

شرح مختصر:

مقدمه

بیان مسئله

این پایان نامه پژوهشی پیرامون یکی از آثار ادبی ارزشمند به نام « دمیه القصر و عصره اهل العصر » تألیف نام آور ایرانی در قرن پنجم هجری ابوالحسن باخرزی می باشد که در این پژوهش به ترجمه و شرح اشعار ده تن از شاعران ایرانی تازی گوی مندرج در آن پرداخته شد .

اهمیت تحقیق

این پایان نامه سعی دارد زوایای بیشتری ازخدمات ادبی باخزری را به نمایش بگذارد و جنبه های زیبایی ـ شناختی و محتوایی آن را با اشعار دیگر شاعران ایرانی و تازی گوی عرب مورد مقایسه قرار دهد و همچنین استعداد و مهارت ایرانیان در آفرینش آثار ارزشمند و برجسته ادبی به زبان عربی را به نمایش بگذارد .

فرضیه

استعداد ایرانیان و مهارت آنها در آفرینش آثار ادبی به زبان عربی.

محدودیت

به دلیل اینکه تا کنون به شرح و ترجمه اشعار کتاب دمیه القصر پرداخته نشده و تنها به وسیله محققی به نام تونجی گردآوری شده بود از جهت دستیابی به منابع و مآخذ در شرح و ترجمه اشعار محدودیت های فراوانی وجود داشت .

پیشینه تحقیق

تا آنجایی که قبل از نگارش پایان نامه مطالعه نموده ام تا کنون کسی چه به عنوان کتاب و چه به عنوان پایان نامه به ترجمه و شرح اشعار آن نپرداخته است.

فصل اول: زندگی نامهٌ مولف علی بن الحسن الباخرزی

1-1 باخرز

پیش از پرداختن به زندگی نامة باخرزی بهتر است که گزارش کوتاهی دربارة باخرز آورده شود. باخرز یکی از توابع نیشابور در خراسان بوده است. این منطقه پس از استیلای مغولان بر خراسان، آسیب چندانی ندیده است و در سدة هشتم قمری باخرز ولایتی معتبر و آباد بوده و محصولات کشاورزی آن به دیگر نقاط صادر می شد.

1-2 نام، کنیه و لقب او

او نورالدین ابوالحسن علی بن الحسن بن ابوطیب باخرزی است و منسوب به شهر خود «باخرز» می باشد که در آن متولد گردیده، رشد پیدا کرده و بخشی از علوم را در آن فرا گرفته است.

1-3 پدر او و مقام و منزلت وی

باخرزی در خانواده ای مرفه متولد شد کتابهایی که دربارة باخرزی سخن گفته اند همگی به اتفاق می گویند که پدرش شیخ ابوعلی حسن بن ابوطیب می باشد تنها یکی از شاعران به نام ابو علی الحسن عبد الله العثمانی، او را در یکی از اشعار خود، با کنیة ابواحمد خوانده است.

1-4 دانش و اخبار او

1-5 مقام و ادبیات او

1-6 چگونگی قتل او

1-7 رشد علمی و استادان او

1-8 گشت و گذار علمی او

1-9 نشانه های فرهنگی او

1-10 منابع باخرزی

1-11 کشورها در کتاب دمیه

1-12 نظام الملک و دمیه

1-13 آثار باخرزی

1-14 تحلیلی بر اثر باخرزی

فصل دوم: الوزیرُ الصفیُّ أبوالعلاءِ محمدُ بنُ علیِّ بنِ حسولِ (؟-450هـ ) و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمۀ متن و شرح آن

فصل سوم: ابوعلی حمدُ بنُ محمد بنِ فُورَّجه البروجردیُّ و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمۀ متن و شرح آن

فصل چهارم: ابوالمحاسن اسماعیلُ بنُ حَیدرالعَلَویّ(؟- 434 هـ)و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمه متن وشرح آن

فصل پنجم: ابــــوالفــــوائــــد و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمه متن و شرح آن

فصل ششم: محمدُبنُ الحسنِ بنِ مزروقٍ الأصبهانی (؟-421هـ) واشعار وی

زندگی نامه

ترجمه متن وشرح آن

فصل هفتم: طاهرُبنُ محمدبنِ أحمدَ بنِ مرزوقٍ الأصفهانیُّ و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمه و متن و شرح آن

فصل هشتم: ابوالقاسم ابنَ أبی العلاءِالأَصفَهانیُّ و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمۀ متن وشرح آن

فصل نهم: ابن البدیع الأصفهانِیُّ و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمه و شرح متن

فصل دهم: ابوالمُطّهر الأصفهانیُّ واشعار وی

زندگی نامه

ترجمه متن و شرح آن

فصل یازدهم: (الاُستادُ الرئیسُ) ابونصرِ و اشعار وی

زندگی نامه

ترجمه متن و شرح آن

منابع

خرید فایل

سیمای جامعه ایران در اشعار محتشم کاشانی

عنوان مقاله: سیمای جامعه ایران در اشعار محتشم کاشانی

شرح مختصر:

ایران در عصر صفوی نسبت به دیگر قرون گذشته دچار تغییر و تحولات بسیاری شد که آن را می توان ناشی از عملکرد شاهان این عصر در رسمی کردن مذهب تشیع دانست. به واقع با اعلام و اجرای این حکم تمامی مسائل ایران تحت تأثیر قرار گرفت و به واسطه آن چهره ای تازه به خود گرفت. به عنوان مثال در زمینه فرهنگی دیگر خبری از اشعار مدحی و عاشقانه نبود چرا که شاهان، سرودن چنین اشعاری را منع کرده بودند و آنان را به سمت اشعار مدحـی در وصف ائمه اطهار سوق و گـرایش می دادند و برای چنین اشعاری صله پرداخت می کردند. بر اثر تغییر حکومت و تحوّل در مذهب، بافت اجتماعی نیز از تغییر مصون نماند و «شعر نیز که دماسنج روح ایرانی بود، مسیر دیگری در پیش گرفت. البتّه عامل تنوّع را نیز نباید از نظر دور داشت. شعر از فضای باز خراسانی و باغ های سروستان شیراز بیرون آمد و وارد کوچه های تنگ و باریک اصفهان گردید».(اسلامی ندوشن، 1383: 255) به واقع شعر دیگر آن حال و هوای گذشته را نداشت و وارد مرحله تازه ای از زمان قرار گرفته بود که تفکرات سیاسی تنها وسیله و ابزاری بود که افکار فرهنگی و شعری را از مسیر خود خارج و به سوی انزوا کشاند چرا که حاکمان سیاسی در این دوره نگاه و تفکرشان نسبت به فرهنگ و ادبیات دیگر چون شاهان و حاکمان عصر سامانی نبود.

شکل گیری این روند جدید در جامعه ایرانی سبب شد تا شاعران به دو گروه تقسیم شوند؛ گروهی که دربار گورکانی هند را برگزیدند، چرا که پادشاهان هندی استقبال چشمگیری از شاعران ایرانی می کردند،«در داخل هند هم موجباتی فراهم آمد تا مستعدان اهل آن مرزبوم هم به شعر و ادب فارسی بگرایند و تعدادی از مشهورترین شاعران این دوره از بین مسلمانان هند واحیاناً حتی از بین هندوان برخیزند و بعضی از آن ها در تدوین لغت و تاریخ و تذکره شعرا ،یا در نقل و ترجمه آثار قدیم هند اهتمام نمایند». (زرین کوب، 1383: 413)در حقیقت دهلی دربار بزرگتری شد که باید آن را دربار ثانی ایران نامید. بنابراین شاعران به سفر به هند و دوری گزیدن از دربار شاهان ایرانی روی آوردند. گروه دوم کسانی که در مقابل امر شاهان صفوی سر تسلیم فرود آوردند و به سرودن اشعار مدحی برای ائمه پرداختند، اما از آنچه انجام می دادند رضایت کامل نداشتند چرا که شاهان صفوی علیرغم اینکه به رشد اقتصادی و ایجاد بناهای مختلف و گسترش اماکن علمی و به ترویج مذهب تشیع اهمیت می دادند، برای اشعار شاعران و ذوق هنری آن ها و مدح و ستایششان نه تنها علاقه ای نشان نمی دادد بلکه صله ای نیز در نظر نمی گرفتند. اگرچه برخی شاهان این دوره تلاش وافری برای برگرداندن شاعـران و حفظ آنان در دربار کردند، اما دیگر نتیجه ای نداد و در این روزگار بسیاری از شاعران ایران زمین را در سرزمین هند می بینیم. این تحـول ادبـی نه تنها سیـر صعودی نداشت بلکه روبه تنـزّل نهاد. چرا که صفویان به شعر و فـرهنگ اهمیّت نمی دادند و «شعر هم که در فرهنگ گذشته ایران در مذهب سنّی ریشه داشت مثل سایر شاخه های فرهنگ گذشته ،اهمیت و اعتبار خود را از دست داد وآنچه در دربارهای قدیم اهل سنت از غزنویان تا خوارزمشاهیان و مغول ،شعر و مخصوصاً قصیده و مدیحه را از لوازم فرمانروایی که خود را «غلام شاه ولایت» و «کلب آستان علی»می خواندند با چشم اهمیت تلقی نمی شد ». (خاتمی، 1373: 187)

تمام این مسائل سبب شد تا در دوره صفوی، دیگر دربار شاهان آن رنگ و بوی ادبی گذشته را نداشته باشد. در نتیجه در این دوره در اشعار شاعران با جامعه شعری و فرهنگی متفاوتی روبه رو می شویم که بازتاب آن را می توان در آثار به جا مانده از این عصر مشاهده کرد که در مقاله حاضر سعی بر بررسی سیمای جامعه در دیوان محتشم قرار گرفته است.

فهرست مطالب

پیش درآمد

زندگی نامه محتشم کاشانی

هفت دیوان محتشم

آداب و رسوم

آداب و رسوم مرتبط با معشوق

مراسم عزاداری و تدفین

آداب و رسوم جشن ها و اعیاد

دیگرآداب و رسوم مردمی

باورها و اعتقادات

باورها و اعتقادات مذهبی و دینی

باورها و اعتقادات اسطوره ای

باورها و اعتقادات متفرقه

مناسبات حکومتی و اقتصادی

انواع ادویه ها و چاشنی ها

انواع تن پوش ها

ابزار و وسایل زندگی

ابزار و وسایل شراب نوشی

ابزار و وسایل نوشتن

ابزار و وسایل زندگی

ابزار و وسایل کشاورزی

ابزار و وسایل دعا

ابزار و وسایل بازی

ابزار و وسایل شاهی

ابزار و وسایل سفر

ابزار و وسایل روشنی

ابزار و وسایل صوتی

ابزار و وسایل جنگی

ابزار و وسایل حیوانات

لوازم زینتی

تفریحات و سرگرمی

طب

بافت شهری

مکان های قضایی

انواع مکان ها عمومی

اماکن خصوصی

انواع مکان های ویژه در خانه

مکان های علم آموزی

مکان های مذهبی و دینی

زندان و شکنجه ها

تلمیحات

کنایات

نتیجه

فهرست منابع

خرید فایل

تأملی در افکار و ایده ها و اشعار سه شاعر (نسیم شمال ،لاهوتی و میرزادة عشقی )

تأملی در افکار و ایده ها و اشعار سه شاعر (نسیم شمال ،لاهوتی و میرزادة عشقی )

قسمتی از متن:

اوضاع سیاسی، اجتماعی ایران قبل از مشروطه

از سال 1157 که کریمخان زند در گذشت تا سال 1212که فتحعلیشاه بدرود زندگی گفت پنجاه واند سال بود، در این زمان کم در اروپا تکانهای سختی پیدا شده،و داستانهای تاریخی بیمانندی از شورش فرانسه ،پیدایش ناپلئون و جنگهای پیاپی آن،و جنبش توده ها و پیشرفت فن جنگ، پدید آمدن افزارهای نوین و مانند اینها روی داده ،و در نتیجه آنها دولتهای بزرگ و نیرومندی پیدا شده بود. کشور ایران از آن تکانها ودگرگونیها بی بهره مانده و نا آگاهانه با شیوه کهن خود بسر میبرد.

پادشاهان قاجار علاوه بر انکه خود کاری نمی کردند به دیگران نیز فرصت خدمت نمی دانند، در زمان محمد شاه ،میرزا ابوالقاسم قائم مقام ،وزیر کاردانی بود ولی محمد شاه او را کشت و جایش را به میرزا آقاسی داد. در زمان ناصر الدین شاه[2] ،میرزا تقی خان امیر کبیر به اداره وزیر کاردانی بود که در اداره امور شایستگیهای زیادی از خود نشان داد.ناصر الدین شاه او را کشت وبه جایش میرزا آقا خان نوری را نشاند. توده مردم نیز در ان عصر منشا هیچ اثری نبوده ،وجودشان کالعدم بود لکن چند اتفاق به ظاهر ساده برای اولین بار در پیشینه سیاسی ایران،پای مردم را نیز به میان کشید و آحاد مردم را وارد حیاط سیاسی تازه ای ساخت مردمی که از جور وظلم حکام داخلی و تعدی قدرتهای خارجی به تنگ آمده بودند،به یکباره در واقعه تحریم تنباکو وارد میدان سیاست شده ،با نظام حاکم در افتادند. و سرانجام با مبازرات پی در پی قادر به لغو آن شدند.

در سالهای پایانی حکومت ناصرالدین شاه امتیازات زیادی به بیگانگان داده شد که باعث ناخشنودی ملت از حکومت قاجاریان و آغاز مبارزاتی گردید که در نهایت منجر به صدور فرمان مشروطیت و تشکیل مجلس شورای ملی گردید.

پس از ناصرالدین شاه در سال 1275 نوبت شاهی به پسرش مظفرالدین[3] رسید.با وجود اینکه این شاه جربزه پدر ش را نداشت و امیدی به نیکی حال ایران به دست وی نمی رفت.اما نسبت به نابسمانی اوضاع اظهار همدردی و نیکخواهی می نمود، و از ناتوانی کشور و آشفتگی کارها سخن رانده نویدها می دادو مردم نیز که پس از واقعة تنباکو از نزدیک در جریان امور قرار گرفته بودند، از این سخنان خوشدل می گردیدند .پس از رسیدن به حکومت نیز با عزل میرزا علی اصغر خان اتابک (امین السلطان)از صدارت و تأسیس چند مدرسه مدرن به همکاری امین الدوله و برخی اقدامات دیگر ، پادشاهی اصلاح طلب نشان میداد.در بهار سال 1278 امین الدوله از کار برخاست و مجدداٌ امین السلطان صدر اعظم شد و در این زمان بود که اولین وام با سود پنج درصد از روسها گرفته شدو همچنین داستان گمرک وبکار گماردن بلژیکیان مطرح شد.مردم مظفرالدین شاه را ساده دل و ناتوان شناخته و همه بدیها را از میرزا علی اصغر خان اتابک می دانستند.این مرد افزار کارش خوشرویی با مردم و دلجوئی از هواداران خود و پول دادن به ملایان و دیگران بودو بدین ترتیب کار خود را پیش می برد،ولی سرانجام آن افزار کار کند گشت و کسانی به دشمنی برخاستند که پول نمی گرفتند و فریب نمی خوردند. بالاخره در اواخر شهریور 1282 بود که در اثر نارضایتی مردم اتابک از کار افتاد و عین الدوله بجای وی نشست.

عین الدوله بکار آغاز کرد،و چون در زمان اتابک یکی از نکوهندگان کارهای او بود مردم به او گمان نیک داشتند،اما کم کم بد رفتاری او نسبت به طلبه ها خبث نهادش را آشکار کرد و مردم به چگونگی رفتار عین الدوله و اندازه خود کامگی او پی بردند.

مهاجرت صغری

در زمان عین الدوله تصویری از نوز و دیگر بلژیکیان بدست افتاد که درآن زنان و مردان بزمی ساخته اند و هر یکی از مردان رختی از رختهای ایرانیان را برتن کرده،وخود نوز نیز به شیوة ملایان عبا به دوش انداخته.دو سال بعد که این عکس بدست علما افتاد ،بهبهاتی و پیروان او فرصت را غنیمت یافته ،به بدگویی برخاستند و چندین نسخه از روی آن چاپ کرده میان مردم پراکنده گردانیدند. در ظاهر افتادن نوز خواسته می شد اما هدف اصلی عزل عین الدوله بود.

در فارس نیز حکومت شاهزاده شعاع السلطنه بر دوش مردم سنگینی می کرد. در مشهد نیز حکومت آصف الدوله به همان میزان ستمگرانه بود، به دستور او عده ای از سربازانش به سمت زائران امام رضا (ع) آتش گشودند[4] و در تهران نیز هفت،هشت تن از تجار ، توسط علاءالدوله ، حاکم این شهر ، به اتهام افزایش قیمت شکر به چوب و فلک بسته شدند. در نتیجه تمامی این مظالم ، خاصه این اقدام آخر شمار عظیمی از تجار در مسجد شاه متحصن شدند و به فاصله کوتاهی ، تعداد زیادی از روحانیون به آنها پیوستند. پس از چند روز تحصن و سخنرانیهای کوبنده سید جمال الدین واعظ اصفهانی و صلاحدید آقایان طباطبائی و بهبهانی قرار بر این شد که همگی در زاویه مقدسه حضرت عبدالعظیم (ع)مجاور شوند. بدین ترتیب روز چهارشنبه شانزدهم شوال 1323 علما تهران به آنجا مهاجرت نمودند، که بعدها به مهاجرت صغری معروف شد. عین الدوله وقتی دید رشته امور از هم گسیخته شده و روز بروز بر تعداد مهاجرین افزوده می شود،بناچار برای آقایان پیغام فرستاد که یکنفر امین از طرف خودتان بفرستید که شفاهاً با شاه مذاکره نماید،مردم ابتدا برادر آقای طباطبایی را انتخاب کردند ولی وقتی متوجه رابطه نهانی او با عین الدوله شدند،برای سخنان او ارجی قائل نشدند و سرانجام سفیر عثمانی را برای این کار برگزیدند.و درخواستهای خود را چنین نوشتند :

1 :نبودن عسگر گاریچی در راه قم

2 :بنای عدالتخانه ای در ایران

3: اجرای قانون اسلام درباره آحاد و افراد بدون ملاحظه از احدی

4:عزل مسیو نوز از ریاست گمرک ومالیه دولت

5:عزل علاءالدوله از حکومت تهران[5]

کسروی در این باره میگوید:((آگاهی از این پیشامد بروزنامه های اروپا هم رسید و آن را با ستایشی از علماء یاد کردند،ولی آنها عدالتخانه را پارلمان یا مجلس شوری معنی کردند.[6] ))

سرانجام کوچندگان صلاح را در بازگشت دیدند،اما خواهیم دید که به عدالتخانه تنها خرسندی ندادند و آخرین خواست خود را که مجلس میبود آشکار گردانیدند و روز جمعه بیست ودوم دی ماه با شکوه بسیار به شهر بازگشتند.

خرید فایل

مجموعه اشعار سیمین بهبهانی

مجموعه اشعار سیمین بهبهانی

مجموعه اشعار سیمین بهبهانی سیمین خلیلی معروف به سیمین بـِهْبَهانی (زادهٔ ۲۸ تیر ۱۳۰۶ تهران - درگذشتهٔ ۲۸ مرداد ۱۳۹۳ تهران)، نویسنده و غزل‌سرای معاصر ایرانی و از بنیان‌گذاران کانون نویسندگان ایران بود. سیمین بهبهانی در طول زندگی‌اش بیش از ۶۰۰ غزل سرود که در ۲۰ ...

دریافت فایل

مجموعه ای از اشعار شاعران معاصر

مجموعه ای از اشعار شاعران معاصر

مجموعه ای کامل از اشعار شاعران معاصر بیش از 70 عنوان از اشعار شاعران معاصر ایران و دیگر کشورها که آمیخته با فرهنگ و آداب و رسوم بین المللی در قالب شعر می باشد من از بازترین پنجره با مردم این ناحیه صحبت کردمحرفی از جنس زمان نشنیدم!هیچ چشمی عاشقانه به زمین ...

دریافت فایل

دیوان کامل اشعار پروین اعتصامی

دیوان کامل اشعار پروین اعتصامی

دیوان کامل اشعار پروین اعتصامی رخشندهٔ اعتصامی معروف به پروین اعتصامی (زاده ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ در تبریز – درگذشته ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ در تهران) شاعر ایرانی بود که از وی به عنوان «مشهورترین شاعر زن ایران» یاد شده است. اعتصامی از کودکی فارسی، انگلیسی و عربی را نزد پدرش آموخت و از همان ...

دریافت فایل

مجموعه اشعار و ترانه های مریم حیدرزاده

مجموعه اشعار و ترانه های مریم حیدرزاده

مجموعه اشعار و ترانه های مریم حیدر زاده مریم حیدرزاده زمینهٔ کاری ادبیات، هنر زادروز ۲۹ آبان ۱۳۵۶ (۳۸ سال) تهران ملیت ایرانی محل زندگی تهران پیشه شاعر، ترانه zwnj;سرا، نویسنده، نقاش حیدرزاده که بینایی خود را بر اثر چند عمل جراحی در کودکی از دست داد، در ...

دریافت فایل

نسخه خطی اشعار و پیشگویی های شاه نعمت الله ولی

نسخه خطی اشعار و پیشگویی های شاه نعمت الله ولی

شاه نعمت zwnj;الله ولی نام کامل: سید نورالدین نعمت zwnj;الله بن محمد بن کمال zwnj;الدین یحیی کوه بنانی کرمانی معروف به سید نورالدین شاه نعمت الله ولی ماهانی کرمانی شاعر و عارفِ ایرانی بود و سلسله نعمت zwnj;اللهی منسوب به اوست. شاه نعمت الله از اقطاب و عرفای سدهٔ هفتم و ...

دریافت فایل

تحقیق و پژوهش اشعار کامل شمسی زاده (فرمت word ورد doc و با قابلیت ویرایش)تعداد صفحات 78

تحقیق و پژوهش اشعار کامل شمسی زاده (فرمت word ورد doc و با قابلیت ویرایش)تعداد صفحات 78

تحقیق و پژوهش اشعار کامل شمسی زاده (فرمت word ورد doc و با قابلیت ویرایش)تعداد صفحات 78 صدای زنجیر می آید می بندند یا می گشایند ؟ های...ساقهای ستبر رفته به خواب زمستانی صدای زنجیر می آید ** این که شولای برف برتن در هیئتی به هیبت عزرائیل از فرود قلعه با کوتوال سخن می گوید طومار ...

دریافت فایل

دانلود نسخه خطی و کمیاب نصایح و اشعار خواجه عبدالله انصاری کتابت شده با خط زیبای نستعلیق

دانلود نسخه خطی و کمیاب نصایح و اشعار خواجه عبدالله انصاری کتابت شده با خط زیبای نستعلیق

این نسخه گزیده ای از نصایح و اشعار عارف مشهور قرن پنجم خواجه عبدالله انصاری را در بر دارد و با خط زیبای نستعلیق نگارش شده. و صفحه نخست آن مذهب است. پی دی اف. اسکن شده. با حجم 3.40 مگابایت. ...

دریافت فایل