پیوند اعضا تقریباً در همه کشورهای اسلامی انجام می شود. این پیوندها عموماً شامل اهدای کلیه از سوی نزدیکان زنده بیمار است، اما اهدا اعضا از جسد هم رو به افزایش است. تأیید معاد جسمانی توسط قرآن باعث مشخص شدن بسیاری تصمیم گیری های مذهبی و اخلاقی در مورد اجساد شده است. مثله کردن و نیز سوزاندن جسد به شدت نکوهش شده است. با این حال، کالبدشکافی، گرچه در کشورهای مسلمان غیرمعمول است، تحت شرایط خاصی برای مثال هنگام احتمال وقوع جنایت مجاز دانسته می شود. به طرز مشابهی، بسیاری از عالمان مسلمان، پیوند عضو از جسد را مجاز شمرده اند.
به هر ترتیب، یکی از مسایل رایج در دنیای متمدن و پیشرفته امروزی، مسئله پیوند عضو از یک انسان به انسان دیگر است. در گذشته به خاطر پیشرفت نکردن علم پزشکی این مسئله مطرح نبوده است اما امروزه پیوند قلب از یک جسد یا یک انسان مرده به انسان دیگر امری عادی است. پیوند کلیه، قرنیه، ریه، پوست و ... از پیوندهای رایج است؛ بنابراین به طورکلی میتوان گفت: پیوند اعضا در سه حالت ممکن است اتفاق بیفتد:
1- پیوند عضوی از اعضای حیوان به انسان
2- پیوند عضوی از اعضای انسان زنده به انسان دیگر
3- پیوند عضوی از اعضای انسان مرده به انسان دیگر
مسئله پیوند عضو علاوه بر این که یکی از مسائل قابل بررسی و تحلیل در عالم پزشکی است در عالم فقه و حقوق هم مسئلهای بسیار مهم و درخور توجه است.
این مساله خصوصاً در فقه مسئله با حساسیت زیادی مطرح گردیده است و از آنجا که این عمل به تمامیت جسمانی افراد مرتبط است و دراحکام وظیفه شرع مقدس به انسان و تمامیت جسمانی او به عنوان خلیفهالله اهمیت ویژه داده میشود.[1]
بنابراین اولین سؤال ی که در فقه با آن مواجه هستیم این است که عمل پیوند عضو، عملی مشروع است یا نامشروع؟
اگر جواب این باشد که پیوند عضو نامشروع است با سؤال ات بعدی مواجه نیستیم؛ اما اگر جواب مثبت باشد و عمل پیوند عضو را مشروع بدانیم، در مقابل سؤال های زیادی قرار میگیریم. در فقه، فقهای جدید در این خصوص اختلافنظر دارند. عدهای به استناد این که پیوند عضو از یک انسان زنده به انسان زنده دیگر موجب اضرار به نفس انسان اهداکننده عضو و اذلال نفس او میشود، این کار را مجاز نمیدانند و در مورد پیوند عضو از انسان مرده به انسان دیگر به دلیل این که موجب مثله شدن میت میشود و پیامبر این کار را منع کردهاند و همچنین موجب ارتکاب جرم و جنایت بر میت و تأخیر در دفن میت میشود، این نوع پیوند عضو را حرام میدانند.
در مقابل آن دسته از فقهایی که با پیوند عضو مخالف هستند عدهای دیگر از فقها قائل به مشروعیت پیوند عضو هستند. چه پیوند عضو از یک انسان زنده به انسان زنده دیگر باشد و چه پیوند عضو از یک انسان مرده به انسان زنده دیگر.[2]
البته اگر پیوند عضو از یک انسان زنده به انسان دیگر صورت گیرد باید اهدای عضو به نحوی باشد یا عضو اهدا شده از اعضایی باشد که بهرغم اهدای آن اهداکننده بتواند بدون آن عضو زندگی کند. این دسته از فقها به استناد قواعد فقهی مانند: قاعده اهم و مهم و احکام ثانویه راهحلهایی برای مشروعیت پیوند عضو یافتهاند.[3]
در مورد پیوند عضو از جسد، عدهای از فقها حتی جسد انسان فوت شده را در اختیار ولی امر مسلمین میدانند و معتقدند هر اقدامی که پس از وصیت میت و اذن او جایز باشد انجامش به دستور ولی امر مسلمین و حاکم اسلامی به اعتبار ولایتی که بر مسلمانان دارد جایز است.
آن چه که در حال حاضر مشهود است این است که پیوند عضو از یک انسان زنده به انسان زنده دیگر امری مرسوم و عده زیادی از فقها با آن موافق هستند و در مورد انسانی که وصیت میکند که اعضای بدن او را پیوند بزنند باز این مسئله امری است رایج و فقهای زیادی در مشروعیت آن تردید ندارند.
در هر صورت مساله اهدای اعضا، یکی از مسائل روز جهان محسوب می شود. امروزه در سراسر جهان کمبود شدید اعضای زنده بدن جهت پیوند زدن به افراد محتاج پیوند وجود دارد و این امر حتی شامل پیشرفتهترین کشورهای جهان از نظر علمی و فرهنگی هم میشود. دولت آمریکا گزارش میدهد که روزانه 74 نفر یک عضو پیوندی دریافت میکنند. اگر چه همه روزه 18 نفر دیگر بخاطر کمبود اعضا و انتظار برای پیوندی که انجام نمی شود، میمیرند.[4]
اگر چه پیوند اعضا، یک زندگی تازه را برای آن هایی که عضوی از بدن خود را به هر علت از دست دادهاند، سبب می شود، ولی باعث بوجود آمدن هزاران مساله پزشکی، اخلاقی و دینی در سرتاسر جهان شده است؛ اما در هر صورت، تمام سوالات مربوط به اعضای پیوندی، 3 بعد اخلاقی دارد که باید روشن شود: احترام به شخص اهداکننده، شخص گیرنده و اجتماع و وجدان عمومی به معنای عام کلمه.
در خصوص پیوند و اهدای اعضا در کشور ما نیز کم بحث نشده است؛ اما ما در این پژوهش قصد داریم عمده بحث خود را بر روی شناسایی و تحلیل ظرفیت های حقوقی و پژشکی اهدای اعضای بدن پس از اجرای مجازات قصاص و حدود متمرکز نماییم.
فهرست مطالب
پیشگفتار
مبحث اول - تبیین موضوع6
مبحث دوم - تحلیل ادله فقهی امکان اهدای اعضا پس از قصاص و اجرای حد
گفتار اول - استدلال مخالفان.
گفتار دوم - دلایل موافقان
گفتار سوم - اهمیت حفظ جان مومن در اسلام
گفتار چهارم - ولایت بر تمامیت جسمانی
گفتار پنجم - جواز وصیت به اهدای اعضا
مبحث سوم - پیوند و اهدای عضو قطع شده پس از اجراى حد و قصاص
گفتار اول - نظریات فقها
گفتار دوم - امکان پیوند عضو پس از حد یا قصاص
مبحث چهارم - جواز فروش اعضا پس از اجرای قصاص و حدود
گفتار اول - تحلیل فقه اجتماعی
گفتار دوم - تحلیل حقوقی
مبحث پنجم - بررسی ظرفیت های حقوقی
مبحث ششم - نظریات جدید در اهدای اعضا پس از قصاص و حدود
گفتار اول - برداشتن عضو محکوم به اعدام
گفتار دوم - تخفیف در نوع مجازات به شرط واگذارى عضو
گفتار سوم - واگذار نمودن عضو براى پیوند به جاى تعزیر
گفتار چهارم - اهداى عضو در برابر عفو از قصاص
گفتار پنجم - حکم به قطع و اهداى عضو براى تخفیف مجازات
مبحث هفتم - نظر مراجع عظام تقلید در مقوله اهدای عضو
جمع بندی و نتیجه گیری
منابع و مآخذ
پیوست
استفتائات پزشکی- آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله)
(اهدای اعضاء)
نمونه سوالات مشترک آزمون استخدامی علوم پزشکی و بهداشت تمام رسته های شغلی
این مجموعه و پکیج شامل مهم ترین پر کاربردترین و پرتکرارترین نمونه سوالات مشترک تمام رسته های شغلی آزمون های استخدامی دستگاه های اجرایی و بهداشت و علوم پزشکی و پرستاری و بهیاری میباشند و نقش بسیار مهمی در نتیجه نهایی دارند لذا مستقیما و اکیدا پیشنهاد تهیه و مطالعه این پکیج را به شما داوطلبان عزیز که حتما قصد قبولی آزمون را دارید می نمایم و اکیدا تاکید دارم که این مجموعه فوق العاده شگفت انگیز را از کف ندهید همین حالا اقدام نمایید آره الان لحظه بعدی باورکن که از رقیبت کلی عقب افتادی...
نمونه سوالات تخصصی آزمون استخدامی علوم پزشکی و بهداشت
این مجموعه و پکیج شامل مهم ترین پر کاربردترین و پرتکرارترین نمونه سوالات آزمون های استخدامی دستگاه های اجرایی و بهداشت و علوم پزشکی و پرستاری و بهیاری میباشند و نقش بسیار مهمی در نتیجه نهایی دارند لذا مستقیما و اکیدا پیشنهاد تهیه و مطالعه این پکیج را به شما داوطلبان عزیز که حتما قصد قبولی آزمون را دارید می نمایم و اکیدا تاکید دارم که این مجموعه فوق العاده شگفت انگیز را از کف ندهید همین حالا اقدام نمایید آره الان لحظه بعدی باورکن که از رقیبت کلی عقب افتادی...
نمونه سوالات عمومی آزمون استخدامی علوم پزشکی و بهداشت
این مجموعه و پکیج شامل مهم ترین پر کاربردترین و پرتکرارترین نمونه سوالات آزمون های استخدامی دستگاه های اجرایی و بهداشت و علوم پزشکی و پرستاری و بهیاری میباشند و نقش بسیار مهمی در نتیجه نهایی دارند لذا مستقیما و اکیدا پیشنهاد تهیه و مطالعه این پکیج را به شما داوطلبان عزیز که حتما قصد قبولی آزمون را دارید می نمایم و اکیدا تاکید دارم که این مجموعه فوق العاده شگفت انگیز را از کف ندهید همین حالا اقدام نمایید آره الان لحظه بعدی باورکن که از رقیبت کلی عقب افتادی...
بررسی وضعیت مدیریت نگهداری تجهیزات پزشکی در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران-1382
چکیده 3
مقدمه: 3
روش پژوهش: 5
یافته های پژوهش.. 6
بحث و نتیجه گیری: 8
منابع: 24
پزشکی -ترس
قسمتی از متن:
تعریف ترس:
جانوران بدون وجود ترس قادر به حفظ امنیت خود نیستند. اضطراب یک علامت هشدار دهنده است، خبر از خطری قریب الوقوع می دهد و موجود را برای مقابله با تهدید آماده می کند. ترس نیز که علامت هشدار دهنده مشابهی است که با اضطراب با خصوصیات زیر تفکیک می شود: ترس واکنش به تهدیدی معلوم، خارجی، قطعی و از نظرمنشاء بدون تعارض است. اضطراب واکنش در مقابل خطری نامعلوم، درونی، مبهم و از نظر منشاء همراه با تعارض است. به وضوح ترس نیز ممکن است به موضوعی نا خودآگاه، سر کوب شده و درونی مربوط باشد که به شیء در دنیای خارج انتقال یافته است.
ترس بعنوان یکی از رفتارهای تدافعی است که در حیات موجودات زنده و اجتناب آنها از خطر موثر است. بروز رفتار ترس در جانوران شامل واکنشهای اتونومیکی نورواندوکرینی و رفتاری است و در واقع یک پاسخ روانی فیزیولوژیکی به یک خطر حاد است.
مباحث عمده ای در ترس مطرح است ترس ناخودآگاه یا فطری که ترسی است که به ارث برده میشود مثل ترس از صدای بلند یا محرک های دردناک و محرکی که آغاز کننده ترس است به عنوان محرک غیر شرطی نامیده میشود.
دو نوع ترس وجود دارد:
1-ترس شرطی شده(ترس کلاسیک) یکسری از محرک های کلاسیک با محرک غیر شرطی جفت شده در این نوع ترس محیط، مورد را کنترل میکند.
2-ترس بیزاری: با استفاده از ابزارهای شرطی کننده که پاسخ ها جفت شده با محرک های غیر شرطی مثل لامسه و درد و پاسخ بیزاری تحت تاثیر محرک غیر شرطی است. در ترس بیزاری مورد است که محیط را کنترل می کند.
1-1-2-تاریخچه ترس :
مترجمین اولیه آثار فروید، کلمه Angs آلمانی را که به معنی ترس است، به عنوان اضطراب ترجمه کردند. فروید خود معمولا این تفکیک را که اضطراب با موضوعی سرکوب شده و ناخودآگاه در حالی که ترس با موضوعی معلوم و خارجی مربوط است، نادیده گرفته است.
داروین عقیده داشت که کلمه ترس از آنچه ناگهانی و خطرناک است مشتق شده است، اساسا به عنوان یک علامت هشدار دهنده، اضطراب را میتوان یک هیجانی نظیر ترس شمرد(95).
دانشمندانی چونneielson Brestrap , در سال1985 پیشنهاد کردند که در پدیده رفتاری ترس واضطراب یک نوروترانسمیتر و یا یک ناحیه از مغز در گیر نیستند بلکه چند قسمت از مغز و چند نوروترانسمیتر درگیر می باشند.
تحقیق درباره شغل مهندس پزشکی
فهرست مطالب
وظایف مهندس پزشکی.. 8
مهارت و توانمندی های مورد نیاز مهندس پزشکی.. 8
تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی پزشکی.. 10
آینده شغلی، بازارکار و فرصت های استخدامی مهندس پزشکی.. 11
درآمد و حقوق مهندس پزشکی.. 13
تیپ های شخصیتی مناسب شغل مهندسی پزشکی.. 14
پاورپوینت بررسی شیوه های مدیریت تجهیزات پزشکی
امروزه اهمیت تجهیزات و اقلام پزشکی در نظام سلامت جامعه بر کسی پوشیده نیست که با پیشرفت تکنولوژی و ساخت تجهیزات پزشکی جدید سرمایه و هزینه زیادی از بخش بهداشت و درمان در این بخش صرف می شود . استفاده از تجهیزات پزشکی علاوه بر اهداف پزشکی می تواند با هدف افزایش بهره وری ، ازدیاد نکات ایمنی ، سهولت انجام امور و یا هدف کاهش بار کاری پرسنل و نیز کاهش خطرهای احتمالی برای پرسنل ، بیماران ، بیمارستان و تجهیزات بکار رود. بنابراین اطمینان از کارکرد صحیح و موثر دستگاههای پزشکی و همچنین صحت و سلامت آزمایش های بالینی و اعمال جراحی انجام شده ، استاندارد بودن این تجهیزات و وسایل از اهمیت ویژه ای برخوردار است که این امر با توجه به نقش حساس و حیاتی این تجهیزات توجه بیش از پیش و لزوم یک برنامه دقیق و مدون وکلان را در عرصه مدیریت تجهیزات پزشکی می طلبد .
پیدایش میکروسکوپهای الکترونی عبوری (TEM) به صورت تجاری به سال 1940 بازمیگردد، اما از سال 1950 به بعد بود که کاربردهای گستردهای در بررسی فلزات پیدا نمودند. مهمترین عامل کاهنده در کاربرد TEM مطالعه فلزات در آن سالها به مشکلات تهیه نمونه مربوط میشد. اما امروزه با توجه به روشهای گوناگون تهیه نمونه فلزات، این نوع میکروسکوپها جایگاه خاصی را در میان متخصصین مواد و متالوژی برای خود ایجاد نموده و باعث بروز نقطه عطف بسیاری از پژوهشها و تحقیقات گشته، به آنها سرعت فراوانی دادهاند. امروزه میکروسکوپ الکترونی عبوری امکان مطالعه موارد متنوعی در مواد گوناگون نظیر ویژگیهای ریزساختاری مواد، صفحات و جهات بلوری، نابجاییها، دوقلوییها، عیوب انباشتگی، رسوبها، آخالها، مکانیزمهای جوانهزنی، رشدو انجماد، انواع فازها و تحولات فازی، بازیابی و تبلور مجدد، خستگی، شکست، خوردگی و … را فراهم آوردهاست. در کل قابلیتهای امروزی TEM را میتوان مرهون چهار پیشرفت زیر دانست که دوتای آنها در ساختمان دستگاه و دوتای دیگر در نحوه تهیه نمونه حاصل شدهاند:
- استفاده از چند عدسی جمعکننده
- پراش الکترونی سطح انتخابی
- نازککردن نمونهها برای تهیه نمونههای شفاف در برابر الکترونها
- تهیه نمونه به روش ماسکبرداری
در بررسی مواد، میکروسکوپ الکترونی عبوری دارای سه مزیت اصلی ذیل است:
1- قابلیت دسترسی به بزرگنماییهای بسیار بالا (حتی بیش از یک میلیون برابر) به دلیل بهکارگیری انرژی بالی الکترونها و در نتیجه طول موج کمتر پرتوها.
2- قابلیت مشاهد ساختمان داخلی فلزات و آلیاژها به دلیل قدرت عبور الکترونهای پر انرژی از نمونه نازک.
3- قابلیت بررسی سطوح انتخابی نمونه به دلیل وجود حالت بررسی با پراش الکترونها.
مقایسه TEM با OM
به طوور کلی میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مشابه میکروسکوپ نوری (OM) است با این تفاوت که در آن به جای نور با طول موج حدود Å 5000 از الکترونهایی با طول موج حدود Å 05/0 برای روشن کردن نمونه استفاده میشود. این امر به میکروسکوپ امکان میدهد که از نظر تئوری دارای قدرت تفکیک 105 با بهتر از میکروسکوپ نوری گردد. اما در عمل به علت محدودیتهای مربوط به طراحی عدسیها و روشهای نمونهگیری، قدرت تفکیک تنها به Å 2 میرسد که به نسبتی در حدود 1000 مرتبه از قدرت تفکیک میکروسکوپ نوری بهتر است. در کارهای روزمره قدرت تفکیک TEM حدود Å 10 است. قدرت تفکیک زیاد میکروسکوپ عبوری در مقایسه با میکروسکوپ نوردی امکان کاربرد آن برای بررسی رزساختار فلزات را فراهم میسازد. زیرا امکان مشاهدة اجزای نمونه تا ابعاد اتمی را میسر مینماید.
این قدرت تفکیک مسلماً بدون زحمت و صرف وقت قابل دستیابی نیست، اما بههر حال در دسترس متالورژیستها قرار دارد. بزرگنمایی زیاد نیز برای استفاده کامل از قدرت تفکیک میکروسکوپ ضروری است. با وجود این حتی با بزرگنماییهای حدود 1000 نیز نتایج TEM به مراتب روشنتر از نتایج میکروسکوپ نوری است. پرتوی روشنکننده در TEM الکترون و در OM، امواج نوری مرکب است. یک عدسی الکترونی ساده قادر است بزرگنمایی را حدود 50 تا 200 برابر افزایش دهد.
اجزای میکروسکوپ الکترونی عبوری TEM Parts
در شکل اجزای اصلی یک میکروسکوپ الکترونی عبوری نشان داده شدهاست. این طرح بنا به مورد کاربرد، به منظور بهکارگیری انواع اثرات متقابل الکترون و نمونه اصلاح یا ترمیمشده و به تجهیزات کمکی و ویژه مجهز میگردد. همانطور که مشاهده میشود از اجزای اصلی یک دستگاه TEM، میتوان تفنگ الکترونی، عدسی جمعکننده، ردیفکننده پرتو، نگهدارنده نمونه، عدسی شیئی، عدسی تصویری، سیستمهای ازبین برنده آلودگی، پرده فلورسنت و دوربین عکاسی را برشمرد. کل سیستم در خلاء حداقل 4-10 تور قرار دارد تا مسیر آزاد طولانی برای الکترونها موجود باشد. در شکل (3) نیز مسیر حرکت پرتوهای الکترونی نشان داده شدهاست.
تهیه نمونه Specimen Prparation
در صورت استفاده از میکروسکوپ تمیز و کارکرد خوب با آن، قدرت تفکیک قابل دسترس در کار متالورژی به شرایط نمونه بستگی خواهد داشت. در این راستا انتخاب روش تهیة نمونه از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. به طور کلی تهیة نمونه مشکلترین قسمت متالوگرافی بوده و بیشتر از سایر مراحل کار در معرض خطا و نارسایی قرار دارد. در بهکارگیری TEM در متالوگرافی، شیوه تهیه نمونه و ویژگیهای نمونه آماده شده اهمیت و تأثیری مستقیم و شایان توجه بر نتایج ماخوذه دارد. در روش بررسی ساختار با میکروسکوپ الکترونی عبوری، ملموسترین نوع نمونه، نمونهای خیلی نازک است که الکترون قادر باشد از آن عبور نماید. در این راستا قدرت عبور الکترون از نمونه به ولتاژ شتابدهندة پرتوها و نیز چگالی و عدد اتمی نمونه بستگی دارد. در جدول (1) تبعیت ضخامت نفوذپذیری یا عمق نفوذپذیری یا عمق نفوذ نمونههای مختلف با ولتاژهای متفاوت ارایه شده است. همانطور که ملاحظه میشود با افزایش ولتاژ شتابدهنده، عمق نفوذ افزایش مییابد. از طف دیگر افزایش عدد اتمی منجر به کاهش عمق نفوذ میشود. جدول (1) : تأثیر ولتاژ شتابدهنده و عدد اتمی بر عمق نفوذ الکترون.
عمق نفوذ (mm) عمق نفوذ (mm) | |||
جنس نمونه آلومینیم آهن اورانیم | عدد اتمی 13 26 92 | در ولتاژ 100 کیلوولت50/1 25/0 10/0 | در ولتاژ 100 کیلوولت 8 5/1 5/0 |
نمونههایی مناسب برای TEM بسته به عملکرد وسایل و ولتاژ کاری، ضخامتی در حدود چندصد نانومتر دارند. یک نمونه ایدهآل ضخیمترین حجم ممکن از نمونه را داشته، پایدا، تمیز و صاف میباشد. سطوح آن حتیالامکان موازی بوده و نمونه به راحتی در دست قرار میگیرد. به عبارتی حمل و نقل آسانی دارد. دارای هدایت الکتریکی مناسب بوده و از جدایش و عیوب سطحی مبری میباشد. بدیهی است تمام ویژگیهای مذکور در یک نمونه اجتماع نداشته و سعی بر آن است که حداکثر فواید حاصل گردد. در روشهای آمادهسازی نمونه برای TEM غالباً از یک نمونه لبه تیز (با زاویه کم) استفاده به عمل میآید. بهطور کلی آمادهسازی نمونههای TEM مشتمل بر دو مرحله آمادهسازی اولیه نازک نمودن نهایی میباشد.
آمادهسازی اولیه نمونه Initial Preparation
اولین گام در تهیه نمونه، بریدن یک تکه از نمونه اصلی است. در این خصوص لازم است که دیدگاهها و نکات مورد مطالعه نیز مدنظر باشد. در مرحله اخیر به احتمال زیاد نمونه دارای حداقل دو سطح خشن بوده، ضخامت آن بسته به دستگاه و روش برشکاری است. یک ارٌه با دندههای ریز موتواند زبریها و حفراتی به اندازه حدود یک میلیمتر بر روی ساختار نمونه فلز نرم ایجاد نماید. حداقل این عیوب در صورت استفاده از ماشینهای برشکاری جرقهای یا به کارگیری چرخهای برنده الماسه و یا سیمهای گردان به همراه استفاده از دوغاب سایشی، حاصل میگردد. انتخاب روش برش نمونه به ویژگیهای آن بستگی دارد.
آمادهکردن سطوح صاف
بعد از این که ضخامت نمونه بریده شده به 5/0 تا 3 میلیمتر رسید، لازم است که سطوح نمونه به صورت صاف و موازی درآیند. بدین منظور از ماشینهای سنگزنی، سنبادهزنی و پرداختکاری استفاده میشود. برای به حداقل رساندن عیوب ایجادی در سطح نمونه، استفاده از ساینده نرم و ریز دانه توصیه شدهاست. ورقههایی از نمونه با سطوح موازی و به ضخامت m m 100 (و کمتر) در اکثر موارد با استفاده از پرداختکاری با پودرهای سایندهای با دانهبندی 600 بدست خواهدآمد. اگر تنها به نمونهای پولکی شکل با قطر 2 میلیمتر نیاز باشد، در شرایط صنعتی میتوان از صفحات گردان استفاده به عمل آورد. با بهکارگیری وسایلی دقیقتر و پیشرفتهتر از این دست میتوان به ضخامتهایی کمتر از m m 50 نیز دست یافت. با استفاده از چرخهای ساینده و پرداختکاری این امر قابل حصول است.
گیاهان اولین موجودات خلقت و این جاندارن خاموش و نمودارهای زیبایی در طبیعت پس از گذشت میلیون ها سال که از پیدایش آنها برروی زمین می گذرد، در طی چند قرن اخیر، آثار و خواص اعجاز انگیز خود را توسط دست بشر به منصه ظهور رساندهاند.
طب و طبابت و به طور اعم معالجات از اولین مسائلی است که بشر برای حفظ اعتدال و توازن مزاج در بروز امراض جهت اعاده سلامتی به آن روی آورده نسبت به وضع قوانین، امکانات، تحقیقات و گردآوی لازم ومسائل مربوطه نهایت باریک بینی و دقت را معمول داشته، زیرا به هر صورت جان آدمی گنجیه ودیعه ای است که حفظ آن ذاتی و غریزی است .
در طی قرون و اعصار متمادی مردم به خواص درمانی گیاهان پی برده اند و دانشمندان بزرگی در اقصی نقاط جهان، دراین زمینه تحقیق و کار کرده اند و کتا بها نوشته اندو همزمان با سایر نقاط دنیا در ایران نیز استاتید و دانشمندان بلند پایه ای چون اوبوعلی سینا، محمد زکریای رازی، سید اسماعیل جرجانی و ابونصر موفق هروی قرن های متمادی علم پزشکی ئ درمانی جهان را تحت تاثیر قرار داده و به حدی ارتقاء علمی یافته اند که آثار آنها به اروپا رفته وتا قرون شانزده و هفده، تعلیمات منحصر به فرد دانشگاهی را تشیکل داده وهنوز مضامین آن مورد تتبع و ترجمه و استفاده است.
فارماکوکنوزی که معنی تحت الفظی آن داروشناسی (علم الادویه) است، جزئی از هنر و علم پزشکی به شمار می آید و آغاز آن از زمانی است که بشر ب درمان بیماریها پرداخته است. فارماکوگنوزی از تمدن های کهن، که در آنها از اجزای حیوانات و گیاهان، محلول های شفا بخش وتهیه می کردند و آنها را برای از بردن آلام و کاستن رنج ومقابله با بیماری ها به کار می بردند و ریشه گرفته است. منشا اولیه فارماکوگنوزی را می توان در اسرار جادوگری قبایل بشری دانست که توانسته است دوره ثبت نشده اسرار طب انسانی را پشت سر بگذارد وسیر تکاملی خود را از مرحله بدوی تا به امروز که عصر استفاده از عوامل اختصاصی است به خوبی طی نماید.
با آنکه امروزه درمان بیماری ها بیشتر از طریق مصرف داروهای صورت می گیرد که منشاء صنعتی دارد واختصاصا درآزمایشگاه تهیه می شوند و اثرات قاطع آنها نیز در درمان بیماری ها موجب توسعه مصر ف آنها گردیده است، معهذا چون با مصرف بعضی از داروها زیانهایی به بدن می رسد، روز به روز به اهمیت گیاهان دارویی و فرآورده های آنها بیشتر توجه میشود و اعتقاد عمومی درباره آنها پیوسته تقویت میگردد.
دارچین معمولاً به عنوان پوست درخت Cinnamomum zeylanicum شناخته میشود. در پرتغال و اسپانیا به عنوان Canela ، در فرانسه Cannelle و در آلمانی به عنوان Zimt شناخته میشود. در هند و ایران دراچین خوانده می شود که بمعنی چوب درخت چینی است که درقیق ترین توضیح برای دارچین است . اسم آن از « kayumanisk» به معنای چوب شیرین زبان مالاکا گرفته شده که معادل عبری آن «qinnkmn» است که منشا کلمة cinnamon است. کلمة Canolla توسط ایتالیایی ها استفاده می شده تا دارچین را توضیح بدهند به عنوان «little cannan tubes» (لوله های توپی کوچک) که شبیه پوست ساقة لوله شده دارچین است. تجارت دارچین در قرن ها سیرزدهم و چهاردهم در کنترل ونیس بود که به همین علت این شهر بسیار ثروتمند شده بود (67)
مصری های دارچین را به همراه مر درمومیایی کردن استفاده می کردند، شاید به خاطر سینامیک اسید که خاصیت آنتی باکتریال دارد. عبری ها از دارچین درمراسم مذهبی استفاده می کردند و در همین حال در مکزیک،کشورهای آسیایی، عربستان و در شمال آفریقا دارچین در آشپزی استفاده می شده ولی بع عنوان ادویه د آشپزی استفاده نمیشده است.
در قرون رسطی و بعد از آن دارچین از مصر صادر می شد که خود توسط تاجران عرب از سیلان آورده می شد. دارچین تبدیل به یک طعم محبوب در تعدادی زیادی از غذاها شد و به عنوان محرک اشتها، هاضمه و درمان برای سرفه و گلو درد شناخته شد. در حال حاضر در آمریکا دارچین به طور عمده برای طعم دادن به دسرها و چاشنی ها استفاده میشود. در حالیکه پودر آن در ترکیبات گرانی که به نوشیدنی ها و قهوه اضافه میشود استفاده میشود. (68)
دارچین حقیقی در آشپزی مکزیکی و در قهوه و چای بسیار محبوب است.
احتمالا دارچینی که مصری ها در زمان فراعنه استفاده می کردند و به طور عمده از چین می آمده جایی که درختستان هایی از دارچین در جایی اطراف شهر kweikin که اکنون Guilin (Kwei به معنای دارچین و lin به معنای جنگل است) خوانده میشود و روئید. دارچین حقیقی سیلان که اکنون سریلانکا نامیده میشود توسط پرتغالی ها در اوایل قرن شانزدهم کشف شد و بعد از آن تجارت آن به طور ظالمانه ای توسط آنها کنترل شد. (65)
درخواست رو به رشد برای دارچین منجر به جنگی بین هلندی ها و پرتغالی ها شد و در اواسط قرن هفدهم هلندی ها تجارت سیلانی تحت کنترل درآوردند. در قرن هفدهم خیلی از هلندی ها در سریلانکا درتلاشی برای شکستن قوانین ظلمانه مستعمره نشین های جدید قتل عام شدند . اما این منجر به تلافی و پیشرفت پرتغالی ها درکنترل کاشت دارچین جزیره شد.
هلندی ها به زور امتیاز انحصاری دارچین را گرفتند. برای اینکه قیمت ها را بالا نگهدارند در سال 1760 مقدار زیادی دارچین را در آمستردام سوزاندند تا دارچین کم یاب شود. شاید این رفتارخصمانه دوستداران خیالباف دارچین را در سایر کشورها قانع کرد که آن ادویه بیش از اندازه در خوراک پزی استفاده شده . (68)
در هر حال در سال 1795 انگلیسی ها کنترل سیلان را با این امید که علاقة مردم را نسبت به دارچین دوباره زنده کنند به دست گرفتند خیلی قبل از این نهال های دارچین توسط هلندی ها برای کاشت در اندونزی منتقل شد. اهمیت دارچین به طور مستمر و تدریجی رو به کاهش گذاشت چون استفاده از این ادویه در آشپزی و ساختن شراب از مد افتاد اکنون علاقه به دارچین در مصر روبه رشد است. در قرن نوزدهم در مصر دارچین توسط فرانسوی هایی که نهال های آن را در Jardin de plantes پاریس می کاشتند و معرفی شد. درهرحال بعد از آن اهمیت دارچین در آشپزی فرانسوی کاهش یافت با این حال هنوز در غذهای سنتی فرانسوی کانادا استفاده میشود.
امروزه دارچین به عنوان یک ماده معطر فوق العاده در غذهای پخته شده مصرف میشود. ولی مزهآن تعداد محدودی را جذب می کند.و به طور مشابه دارچین به طور گسترده به عنوان دارو یا نگه دارنده غذا یا بخور استفاده میشود. ولی تعداد محدودی را جذب می کند از نظر محبوبیت زیاد و جدال های فراوان برای تجارت آن در هزاره گذشته، این ادویه باستانی بدون شک امروزه شایستگی بیشتری برای تحسین دارد.
مصرف غذایی
انواع مختلف دراچین مثل دارچین سیلان و کاسیا، استفاده های یکسانی دارند. اما به دلیل دارچین سیلان طعم و مزه بهتری دارد معمولاً در دسرها و غذاها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد (62)
به طور معمول دارچین در کیک ها و یا دیگر فرآورده های نانوانی و شیرینی پزی، شیربرنج ، انواع پودینگ ها و دسرهای شکلاتی و میوه ای به خصوص دسر سیب و گلابی استفاده میشود. (64)
در بسیاری از غذاهای خاورمیانه ای و هم چنین غذاهای شمال آفریقا، برای طعم دادن برای مثل در خوراک گوشت و یا بادمجان پرشده وانواع سوپ به عنوان ادویه استفاده میشود.
هم چنین دارچین برای طعم دادن و گرم کردن مزه شراب ها، کرم ها و شربت ها به کار می رود.
بزرگترین واردکننده دارچین سری لانکا، مکزیک می باشد، در کشور مکزیک دارچین به صورت چای با قهوه، شکلات و یا آبجو نوشیده میشود (64)
به علت وجود نوعی از انواع فنول ها، دارچین دارای خاصیت آنتی باکریال می باشد که باعث کندکردن فاسد شدن گوشت می شود، بنابراین استفاده آن به عنوان ادویه درغذاهای گوشت داره به ویژه در مناطقی که دارای آب و هوای گرم می باشند، موثر است. (60)
دارچین در طب سنتی
علما و بزرگان طب سنتی، خواص متعدد و بی شماری را برای گیاه دارچین برگزیدهاند. شیخ ابوعلی سینا در کتاب معروف «قانون در طب» خود در مورد دارچین چنین گفته است: (2)
چندین نوع دارچین است و نامهای متعدد دارد : دارچین خوب که به سیاهی زند و کوهی و ستبر است (غلیظ) . دارچین سفید و سست که ریشه اش از هم پاشیده و سیاهرنگ است و صاف است وکمتر گرده دارد. دارچینی که به سبزرنگی مایل و مزهاش و همان مزة (سلیخه، دارچین ختایی) است و پوستش به پوست آن شبیه و برنگ سرخ است که این نوع تا مدتها قوتش می ماند و بویژه اگر کوبیده شود و به وسیلة محلولی قرص گردد. دیسقوریدوس گوید: نوعی از دارچین بوی خوش دارد که تقریبا به بوی فیجن یا بوی زیرة سیاه شباهتی دارد. گرم است و زبان گز و کمی شوری و گرمی در آن موجود است. اگر با ناخن حک کنی زود خرد نمیشود. و هرگاه شکست آنچه در میان شاخه هاست ریز است و به خاک نرم می ماند. و اگر خواهی بیازمایی یک حبه – قطعة کوچک – از ساقه ای جدا کن و بیازمای که آسان تر است. زیرا خرده ها با هم شاید با مواد دیگری مخلوط باشند و آمیزة بیگانه در آن موجود باشد. همو گوید: نوعی دارچین هست که آنرا دارچین دروغین گویند. تا اندازه بویی هم دارد. زبر است و کم تأثیر. دارچینی هست که آنرا دارچین زنگی نامند. سیمای دارچین می دهد ولی فرق در میان آنها تندبویی است. دارچین که به ( قرفه) مشهور است در اصل و فراوانی گره همان دارچین است.(2)
ولی دارچینی است چوبی که چوبهای دراز و محکم دارد و بوی خوش آن از بوی دارچین کمتر است . برخی عقیده دارند که قرفه از تیرة دارچینی ها نیست و مزاجش نیز با دارچین تفاوت دارد. گاهی از دارچین دروغین روغن گیرند و نگاه دارند. گزینش: بهترش آن است که بودی خوش دارد و تندمزه است و زبان را نیازارد، رنگش صاف و بدون آمیزه است. دیسقویدوس گوید: در میان این قسمت از دارچینها بهترش آن نوع است که تازه باشد و رنگش میانه ای از خاکستری و سیاه و سرخ باشد، صاف و دور از زبری است. شاخه ها باریک و به هم نزدیک ، درمزه اش شیرینی و شوری و کمی سوزش حس شود. چندان کم مایه نباشد. و یکی از علامت خوبی آن است که بویش بر سایر دارچین ها چیره باشد و با وجود او بوی دیگر حس نشود. نوع بد دارچین، دارچین (اسنی) یا کندری یا (دارچین ختایی) یا دارای بوی بسیار تند است. همچنین سفید و زودشکن، سنگینی که در آب ته نشین می شود، صافی که تنه زبر دارد. خوب نیستند. دارچین را باید کوبیده وازآن قرصها ساخت و گرنه بعد از مدت پانزده سال و بیشتر قوت خود را از دست می دهد. بهتر آن است که ریشة صحیح را بکار برند و قرص سازند. و به خرده ها اهمیت ندهند. بهترین دارچین آن است که در ابتدای آزمایش بینی را از بوی خود چنان پرکند که نگذارد نوع بدتر از آن راحس کنیم.مزاج: در سوم گرم وخشک است. خاصیت: دیسقوریدوس گوید: همة دارچین ها گرمیبخش، بازکن و زادیندة عفونت و بسیار لطیف و جذب کننده هستند. وعلاج همه نیروهای تباه، خطهای زنگاری و فاسد می باشند. روغن دارچین گدازنده، بسیار گرم و تحلیل برنده است. آرایش: محلول آنرا بر لکه ها و نقطه های عدسی مالند و باسرکه علاج جوشهای شیری است. (2)
مفاصل: در علاج لرزه روغن دارچین تاثیر عجیب دارد. سر: برای زکام خوب است. روغنش سرگرانی آورد. دماغ را می پلاید ورطوبات دماغ را برچیند. مسکن درد گوش است و ضمن داروهای آن است. چشمک خوردن و به چشم کشیدنش تم و تیرگی چشم را میبرد. و رطوبت غلیظ چشم را می زداید. سینه: داروی سرفه است. سینه را می پالاید. ورمها را می رساند. کبد: بندآمدنیهای کبد را باز کند و کبد را توان بخشد. اندامان غذا: رطوبت معده را برچیند و معده را قوی کند و داروی استسقا است.(2)
خاصیت : بادهای متراکم را می پراکنند، اندکی قبوضیت دارد، زیاد تند است، بسیار لطیف است، و تندی را تکه تکه کند - از قبوضیتی که دارد مواد گیرنده و از تحلیلی که در او است کمک مواد اسهالی است. و چون گدازنده و گیرندگی و لطافت دارد اندامان را تقویت می نماید.
بعضی چنین پنداشته اند که دارچین ختایی سبب برانداختن بچه میشود. زهرها: برای دفع گزند از نیش مار می خورند. (2)
خواص دارویی و درمانی
اثر فیزیولوژیکی دارچین، مربوط به اسانس و تانن آن است از این جهت به علت دارا بودن این دو ماده، اثر محرک و قابض ظاهر می کند.
دارچین دارای خاصیت تقویت کننده اعمال هضم و جریان گردش خون است واز آن برای رفع سوء هضم ها مخصوصا در مواردی که با نفخ همراه باشد و به عنوان بادشکن استفاده میشود. دارچین به علت دارا بودن تانن، برای رفع اسهال، ضعف عمومی بدن و همچنین بندآوردن خون مصرف می گردد مانند آنکه به پوسیون های بند آروندة خون افزوده شود و بعلاوه برای درمان خونروی در فواصل قاعدگی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد. (6)
دارچین را معمولاً به مسهلهائی که مصرف آنها با ناراحتی هائی همراه است و همچنین به مقوی های تلخ به منظور مخفی ساختن طعم آنها، می افزاید. اسانس دارچین دارای اثر ضدعفونی کننده ملایم است. (6)
آثار ثابت شده سینام آلدئید شامل آثار تحریک سیستم عصبی (در دوزکم) ، آرامبخش (در دوز زیاد)، کم کردن حرارت بدن و ضد تب می باشد آثار ضد باکتریایی و ضدقارچی، تسریع در آزاد شدن کاتکولامین (به طورعمده آدرنالین) از غدد آدرنال، اثر شبه پاپاورینی ضعیف، افزایش در جریان خون محیطی، کاهش فشار خون، برادی کاردی و کاهش قند خون گزارش شده است. بایستی متذکر شد که تمامی این آثار با قدرت کم بوده و علاوه بنظر می رسد که بیشتر محتوای سینام آلدئید طی جوشاندن داروی خام با فرآیند بخار شدن و آکسیداسیون خودبخودی از دست می رود. بنابراین دخالت سینام آلدئید در اثر بخش درمانی کلی داچین مشکوک می باشد. (4)
تانن ها به عنوان ترکیباتی با خواص قابض شناخته شده اندو ممکن است علت اثر ضداسهالی دارو باشند. دو ترکیب سینزیلانین و سینزیلانول دارای آثار حشره کشیاند. (4)
روغن آن بسیار گرم و خیلی خشک است، و برای سنگینی و سردرد دردهای رحمی مفید است. به علاوه به عنوان تب بر در موارد سرماخوردگی و کاهش درد مفاصل و کمر توصیه میشود. (10)
خاصیت ضد میکروبی دارچین
آثار ضد میکروبی ، ضد انگل و ضد قارچی که در مورد دارچین مشهور است احتمالا بواسطه اسانس آن است، اسانس دارچین دارای آثار ضدمیکروبی و قارچی است که احتمالا این آثار مربوط به محتوای ارتو – متوکسی سینام آلدئید آن است (4 و9).
افزون بر این اسانس دارچین دارای آثار ضد ویروسی و لاروکشی می باشد. ثابت گردیده است که عصاره دی اکسید کربنی از پوست دارچین (به میزان 1/0 درصد) به طور کامل رشد میکروارگانیزم های مختلفی شامل Escherichia coli ، Candida albicansc , Staphylococus aureus را مهار می کند. آثار و بی حس کنندگی اوژنال به اثبات رسیده است، افزون بر این اثر تومورزایی خفیف برروی پوست موش و بر اثر ضعیف .کشنده سلولی بر علیه سلولهای هیلا ثابت شده است. (6 و 8)
فعالیت میکروبی دارچین یا اسانس فرار سینامالدهید طی تحقیقات مختلفی بررسی شده است. انتشار ترکیبات مذکور بر روی آگار و آزمایشات رقیق سازی متوالی نشان میدهد که کلیه این ترکیبات در مقابل باکتری و قارچ اثر ضدمیکروبی دارند (8 و 6). Keilner گزارش داده است که فعالیت ضدمیکروبی اسانس دارچین و سینامالدهید درحالت بخار ظاهر میشود (11 – 9) . علاوه بر خواص ضد میکروبی، Deininger گزارش داده شده است که روغن گل کاسیا و سینامالدهید به طور In vitro در مقابل هرپس و آدنوویروس اثر ضد ویروسی نشان می دهد. محدوده فعالیت آن تقریبا باریک است. در خرگوش خوراندن سینامالدهید قبل و بعد از عفونی شدن اثر محافظتی در برابر ویروس Ps. R ایجاد می کند. (21) نتایج مذکور تأئید و تثبیت بیشتری لازم دارد.