رابعه عدویه عارفه نامدار قرن دوم هجری و اندیشه عرفانی وی

رابعه عدویه عارفه نامدار قرن دوم هجری و اندیشه عرفانی وی

چکیده

موضوع عرفان و تصوف،یکی از مهمترین مباحث بشری در طی قرون به شمار می رود.ودر تمامی ادیان نیز بدان توجه شده است.زنان عارف همپای مردان نقش بسزایی در پیشبرد نهضت تصوف و عرفان اسلامی داشته اند.

این پایان نامه ابتدا به بحث عرفان و تصوف و رابطۀ آن با اسلام میپردازد.سپس زندگی یکی از زنان عارف بصره،به نام«رابعه عدویّه»(متوفی 185یا135ه.ق)را مورد بررسی قرار می دهد.که با عبادات خویش و ورود به طریقت الهی به مقامات عارفان دست یافت. گویند،او اولین کسی است که معنی و مفهوم حقیقی «حبّ الهی»را در تصوف اسلامی وارد کرده است.«حج»در دیدگاه وی فقط به قصد دیدار روی دوست انجام می شود.او «حال مشاهده» را درک کرده است واز جمله زنانی است که تجرّد را بر تأهل برگزید تا با آزادی و استقلال خویش در طریق تصوف به بالاترین درجات نائل شود.وی با صوفیان نامدار همعصر خویش چون:معاذةعدویه،حسن بصری،سفیان ثوری و...معاشرت داشت. رابعه را صاحب کراماتی دانسته اندکه برخی در تذکرةالاولیا عطار آمده است. او زنی فاضل و خردمند بود،اشعار استواری به وی نسبت می دهند.مناجات وسخنان حکمت آمیز وی در کتب عرفانی نقل شده است.در برخی اشعار پارسی نیز از وی سخن رفته است.

هدف این پایان نامه،تبیین افکار و ابعاد شخصیّتی«رابعه عدویّه»عارفۀ نامدار قرن دوم هجری می باشد که در طریق سیر و سلوک حق، معادن وجود خویش را کشف نموده و با نیروی عشق و ایمان وبا سلاح معرفت،به سیمرغ حقیقت دست یافته است.

از آنجا که از شرح زندگانی وی ،اطلاع چندانی در دسترس نیست،ومسأله با وجود افرادی به همین نام در عصر وی وهمچنین به دلیل قلّت منابع و مآخذ،کاررا دشوار و تحقیق را محدود می گرداند.با این وجود، به قدر وسع و توان علمی سعی شده تا گامی در جهت معرفی این بانوی پارسا برداشته شود. روش پژوهش،به صورت تحقیق کتابخانه ای و فیش برداری از متون عرفانی است که در کتب متعدد، شرح حال و آراء و نکات برجستة زندگی وی مورد بررسی قرار گرفته است.

پیشگفتار:

سپاس بیکران و ستایش بی پایان پرورگار مهربان را، که آدمی را آفرید و احسن مخلوقاتش نامید.

تاج «کرّمنا» بر سرش نهاد و خلعت «هدینا» بر قامتش پوشاند و دّر یتیم عشق، در صدف دلش نشاند.

و درود بی نهایت بر آن همای سعادت قله رفیع نبوت، رحمت عالمیان و صفوت آدمیان، محمد مصطفی- صل الله علیه وآله-

و درود و تحیت بر وصیِ نبی، ولیّ حق، صدر نشین مجلس اصفیا و سر حلقه محفل عرفا، علی- علیه السلام و خاندان پاکش.

اما علت جستجوی احوال عارفه ای در قرن دوم هجری، نخست آنکه عرفان و تصوف چیزی جز «عشق مطلق» نیست و عشق همان کیمیایی است که خاک آدم را با شبنمش گل کردند و سرشتند.

دور گردون ها ز موج عشق دان

گرنبودی عشق بفسردی جهان

و بدین ترتیب عشق و به دیگر تعبیر عرفان و تصوف با آغاز هستی انسان و سراسر حیات او پیوندی ناگسستنی یافت و این است که صوفیان، آدم(ع) را اولین صوفی عالم دانسته اند.

آنجا که به غرامت یک خطا از افلاک به عالم خاک هبوط کرد و سالیان دراز، طلب استغفار می نمود و اشک حسرت و ندامت از دیدگان می بارید تا آنگاه که مصفا شد که «ان الله اصطفی آدم(3/33)»او صافی شد و «صوفی گشت».

آری، آغاز این طریقت با آدم(ع) بود و کمال این طریق در وجود مبارک پیامبر(ص) است.

«عزیز الدین نسفی» در کتاب« مقصد اقصی» گوید: بدان که شریعت، گفت پیغمبر است و «طریقت، کرد پیغمبر است و حقیقت، دید پیغمبر است.» کما قال علیه السلام، الشریعه اقوالی، الطریقه اعمالی و الحقیقه احوالی.

دلیل دیگر آنکه عرفان و تصوف در ادبیات به مثابه روح است درکالبد، کالبد را بی روح قدری نیست و جایگاهش جز گور نه. حیات طیبه و دولت جاوید ما در گرو مؤانست با عرفان و تصوف اسلامی است و انتخاب این موضوع نیز از این رهگذر است.

آنچه با عنوان «رابعه عدویه عارفه نامدار قرن دوم هجری و اندیشه عرفانی وی» عرضه می شود، حاصل گشت و گذاری در بوستان ادب عرفانی است که رهاورد آن آشنایی با صاحبدلی وارسته که ولای دوست یافته و از سر خواجگی کون و مکان برخاسته و از هر آنچه غیر اوست سرتافته است.

همچنان که حافظ شیراز گوید:

یار با ماست چه حاجت که زیادت طلبیم

دولت صحبت آن مونس جان ما را بس

از درخویش خدایا به بهشتم مفرست

که سر کوی تو از کون و مکان ما را بس

این جریده سعی بر آن دارد که رابعه عدویه را از پرده مستوری قدری بدر آورد و گوشه ای از جمال اندیشه و زندگی وی را بنمایاند. و البته با بضاعت علمی ناچیز این حقیر، ران ملخی نزد سلیمان بردن است، چه باک که، عیب است و لیکن هنراست از موری.

مقدمه:

منزلت و پایگاهی که اسلام و پیامبر گرامی آن محمد(ص) برای زنان قائل شدند، سبب شد که در همان دوران حیات رسول اکرم(ص) و حتی سالها پس از ایشان، زنان همچون مردان در عرصه های مختلف، حضوری شایسته داشته باشند. همسران و دختران نبی اکرم(ص) و صحابه گرانقدر ایشان در زمره پارساترین زنان بودند. گروهی از ایشان در عرصه های نبرد حضوری درخشان داشتند و عده ای در کلاسهای درس مشغول وعظ و تذکر بودند و شماری از آنان نیز از راویان حدیث بودند به گونه ای که از فصاحت و بلاغت آنان در اغلب کتب عرفانی سخن رفته است و نام ایشان در صدر این آثار متجلی است. از آن جمله: عبدالرحمن سلمی در «ذکر النسوة المتعبدات الصوفیات» و ابن جوزی در «صفه الصفوه» و عبدالرحمن جامی در «نفحات الانس» و بسیاری دیگر.

زنان عارف و صوفی در میان مسلمانان از نخستین سالهای هجرت تاکنون، نقش بسزایی در پیشبرد نهضت تصوف و عرفان اسلامی داشته اند. آنان همچون مردان عصر خویش، به آموختن علم و معرفت پرداختند. عده ای در خدمت مشایخ صوفیه بودند و نزد ایشان تلمذ می کردند، گروهی در زمره عارفان شاعر بودند و گروهی به تدریس معارف دینی و وعظ اشتغال داشتند.

زنان عارف مسلمان در سراسر بلاد اسلامی پراکنده بودند. در قرن دوم هجری در بصره در میان ایشان چهره هایی برجسته چون رابعه عدویه و معاذه عدویه و شعوانه و عده ای دیگر، درخشش خاصی دارند. پارسا زنانی که در ریاضت و عبادات، بی مانند و در علم و معرفت، نامور زمان خویش بودند. و با عنوان استاد یا مجتهده از آنان نام برده می شد.

«سفیان ثوری که از بزرگترین فقیهان و بر مذهب ثوری بود، رابعه عدویه را استاد خود می دانست و از وی مسائل می پرسید و در جلسات موعظه وی حاضر می شد.» (سلمی،75،1999) و(جامی،613،1375).

سهروردی در کتاب گرانسنگ خود می نویسد: «حسن بصری، ابراهیم ادهم و ابوهاشم صوفی و رابعه عدویه از بزرگان مکتب زهد بوده اند.»(سهروردی،4،1374)

فهرست مطالب

چکیده

پیشگفتار:

مقدمه:

فصل اول

کلیات طرح

1-1 بیان مسئله

1-2 اهمیت تحقیق

1-3 سؤال مورد تحقیق

1-4 زمینه تحقیق

1-5 تعریف واژگان

1-6- محدودیت ها و مشکلات تحقیق

1-7 پیشینة تحقیق

1-8 روش کار

فصل دوم

عرفان و تصوف

2-1 عرفان

2-2 تصوف و منشأ آن

2-3 رابطه تصوف و اسلام

2-4 سیر تصوف در قرون و ادوار

دوره اول:

دوره دوم:

دوره سوم:

دوره چهارم:

دوره پنجم:

دوره ششم:

2-5 تصوف عاشقانه و تصوف زاهدانه

2-6 تصوف و زنان صوفی

فصل سوم

رابعه عدویه

3-1 نام و کنیه

اصل و نسب رابعه

پدر رابعه

3-2 اوان زندگی رابعه

3-3 اوضاع سیاسی عصر رابعه

3-4 بصره در عهد رابعه

3-5 ورود رابعه به طریقت الهی

3-6 عبادات رابعه عدویه

شب زنده داری یا تهجد:

یاد مرگ

فصل چهارم

مقامات عارفان

4-1 مقام اول: توبه

رابعه و مقام توبه

4-2 مقام ورع

ورع رابعه

4-3 مقام زهد

زهد رابعه

رابعه

4-4 مقام فقر

رابعه و مقام فقر

4-5 مقام صبر

صبر رابعه

4-6 مقام توکل

توکل رابعه

4-7 مقام رضا

رابعه و مقام رضا

فصل پنجم

اندیشه های عرفانی رابعه عدویه

5-1 محبت الهی

5-2 رابعه و مقام محبت

5-3 وحدت وجود

5-4 ابن عربی

5-5 ابن عربی و وحدت وجود

5-6 رابعه عدویه و وحدت وجود

5-7 حج از دیدگاه عرفا

5-8 حج از دیدگاه رابعه

فصل ششم

حالات رابعه

6-1 رابعه وخوف الهی

6-2 رابعه و ذکرالهی

6-3 رابعه و حال مشاهده

فصل هفتم

ازدواج از دیدگاه رابعه

فصل هشتم

رابعه های تاریخ

8-1 رابعه شامیّه

8-2 رابعه بنت کعب

8-3 رابعه دختر شیخ ابوبکر بخاری

فصل نهم

معاشران رابعه

9-1 مردان صوفی

9-1-1- حسن بصری

9-1-2 مالک دینار

9-1-3 سفیان ثوری

9-1-4 ابراهیم ادهم

9-1-5 شقیق بلخی

9-1-6 ریاح عمرو قیسی

9-2 زنان صوفی

9-1-1 مریم بصری

9-2-2 عفیره عابده

9-2-3 معاذه عدویه

9-2-4 حیونه

9-2-5 عبده بنت ابی شوال

فصل دهم

کرامات و خرق عادات

10-1 کرامات اولیا

10-2 کرامات رابعه

فصل یازدهم

فضایل رابعه عدویه

11-1 خردمندی رابعه

11-2 اشعار رابعه

11-3 مناجات رابعه

11-4 حکایت و سخنان رابعه

فصل دوازدهم

در گذشت رابعه عدویه

12-1 مرگ از دیدگاه عرفا

12-2 رحلت رابعه

12-3 تاریخ درگذشت رابعه

12-4 آرامگاه رابعه

12-5 خواب دیدن عرفا

فصل سیزدهم

رابعه د ر شعر پارسی

13-1 رابعه در اشعار فرید الدین عطار

13-2 رابعه در شعر خاقانی

13-3 رابعه در سخن مولانا

فصل چهاردهم

نتیجه گیری

فهرست مآخذ و منابع

فرهنگ ها و لغت نامه ها

ABDTRACT

خرید فایل

NGO مورد بررسی هستیا اندیشه

NGO مورد بررسی هستیا اندیشه

مورد بررسی: هستیا اندیشه

هستیا ایزد بانویی است که در اسطوره‌ها به معنی زن دانا و آگاه آمده است، زنی که گرما و روشنی خانه‌های مردم از اوست.

1- معرفی:

هستیا اندیش، کانونی است غیر دولتی، غیرانتفاعی که به همت گروهی از افراد فعال و آگاه در عرصه مسائل اجتماعی با هدف حساس سازی و تغییر نگرش مردم نسبت به مسائل جنسیتی در یک جامعه مدنی پویا از طریق توانمند سازی و ارتقاء آگاهی با آموزش، پژوهش، اطلاع رسانی، ترویج و لابی گری در سال 1381 تأسیس شده است.

2-چشم انداز:

آرمان کانون، جامعه‌‌‌‌‌‌‌‌ای است انسانی، آزاد، عادلانه و عاری از خشنونت، جایی که زنان و مردان با برخوداری از حقوق انسانی وفرصت‌های برابر، صرف نظر از تبعیض‌های جنسیتی، نژادی، طبقاتی، قومی، مذهبی، سنی ودیگر وضیعت‌های محرومیت زا همگام با هم در توسعه انسانی پایدار صاحب نقش باشند و از ثمرات آن بهره‌مند گردند.

3- اهداف:

· رفع کلیشه‌های تبعیض جنسیتی

· رسیدن به برابری زن و مرد در چارچوب معیار‌های حقوق بشر

· بهبود زندگی زنان

· مشارکت زنان در حوزه‌های تصمیم گیری، مشاغل مدیریتی و پست‌های کلیدی

· دستیابی زنان به سرمایه، تولید و اطلاعات در زمینه‌های مختلف

· تلاش برای گسترش تفاهم و گفتمان اجتماعی میان زنان و مردان

· بهبود بخشیدن دید جامعه نسبت به توانایی زنان در تمامی عرصه‌ها

· آسیب شناسی زنان با تکیه بر محیط اجتماعی و فرهنگی

· رایزنی و تبادل تجربیات میان اعضا، سازمانهای ملی و بین‌المللی

· انجام پژوهش در امور زنان و انعکاس نتایج به دست آمده به مردم و مراجع مسئول

· مخالفت با همه اشکال خشونت دیدگان در جهت بهبود وضعیتشان

· تغییر ارزشها و طرز تلقی‌ها و اعمال تقویت کننده خشونت

4- اعضای هئیت مؤسس چه کسانی هستند؟ جلوه جواهری، بیتا طاهباز‌، مونا محمدزاده، سارا لقمانی، کاوه مظفری

5- چه کسی یا کسانی NGO را حمایت مالی می‌کنند؟ از طرف محل یا نهاد خاصی حمایت نمی‌شوند اعضای NGO خودشان هزینه‌ها را پرداخت می‌کنند و افراد عضو هم ماهانه هزار تومان پرداخت می‌کنند.

6- مشکلات سازمان چیست؟ مالی، امنیتی (اجرای مراسم)، گرفتن مجوز، جانیفتادن نقش NGO در جامعه و…

7- روابط اعضای NGO با همدیگر چگونه می‌باشد؟ چون اعضای NGO در کل جوان می‌باشند همگی اعضاء زیر 30 سال سن دارند روابطشان خیلی با همدیگر صمیمانه می‌‌باشد.

8- آیا با NGO ها یا نهاد‌های دیگر در ارتباطید؟ بله مثلاً NGO های محیط زیست وهم‌‌اندیش زنان و…

9- فعالیت‌های انجام شده توسط هستیا را ذکر بفرمایید؟

- برگزاری مراسم 8 مارس 1381: حقوق انسانی و کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان

- توانا سازی اعضا با شرکت در کارگاهها، کلاسهای آموزشی و برگزاری دوره‌های مطالعاتی

- چاپ نشریه هستیا

- مشارکت در کمپین زنان و مردان علیه خشونت تا ؟ مارس

- جمع‌آوری طومار از دانشگاهها در اعتراض به طرح سهمیه‌بندی جنسیتی در پذیرش رشته‌های پزشکی و فرستادن آن به مجلس

- برگزاری مراسم 8 مارس سال 1382: زنان، صلح و خشونت

- راه اندازی سایت هستیا

- مشارکت در کمپین اعتراضی علیه صدا و سیما

- پیوستن به گروه همکاری پکن

- برگزاری و شرکت در جلسات هم‌اندیشی زنان.

فاطمه کریمی

- مسائل زن و خانواده از محضر آیت‌الله امینی:

1- جایگاه زن از دیدگاه اسلام

2- ناقص بودن عقل زنان

3- مسائل حقوق بشر درباره جایگاه زن و مرد

- حق حیات و زندگی

- حق آزادی

- حق استفاده از منابع طبیعی

- حق بهداشت و درمان

- حق اشتغال

- حق تملک و تصرف در اموال خود

- حق امنیت

- حق جعل قانون و در سایه قانون زیستن

- حق دخالت و مشارکت در حکومت

- حق اختیار همسر

- حق داشتن و تربیت فرزند

- حق اندیشیدن و عقیده داشتن

- حق تحصیل علم

- حق تکامل روحی و معنوی

4- روابط زن و مرد در جامعه

5- الگوی زن مسلمان

- خانه‌داری

- شوهر‌‌داری

- شرکت در کارهای بیرون از خانه

6- نتیجه‌گیری

آیت‌ا… امینی جزو کسانی است که سابقه طولانی در عرصه تحقیق . تألیف و خصوصاٌ اولویت دادن به موضوعات تربیتی، خانوادگی و به ویژه مسائل زنان دارد. این کتابها و تألیفات عبارتند از: آئین همسرداری، آئین تربیت، انتخاب همسر، بانوی نمونه اسلام. این کتابها مشخصاٌ پیرامون موضوع زن و مسائل زنان می‌باشد. البته در کتابهای دیگری مثل کتاب «آشنایی با مسائل کلی اسلام» هم حدود 90 صفحه که تقریباٌ یک سوم کتاب است در مورد مسائل زنان می‌باشد.

· حق تملک و تصرف در اموال خود:

هر انسانی وقتی که کار کرد، خودش مالک نتیجه کارش می‌شود این نتیجه به کس دیگری تعلق ندارد مثلاٌ اگر یک زن کار کند و نتیجه کارش را شوهرش یا پدرش بردارد، این ستم است. البته اگر خودش بخواهد در زندگی مشترک خرج کند مسأله نیست، اما چون مال، متعلق به خودش است، از هر مجرای مشروعی که به دست آورده باشد، چه از طریق کار یا ارث یا بخشش و امثال آن، به هر حال حق تصرف در آن هم در اختیار خودش است و زن بودن هیچ گونه محدودیتی در حق کمک و در حق تصرف در اموال ایجاد نمی‌کند. اگر زن اموالی را پیدا کرد و خواست آن را به کسی ببخشد، خواست در تجارت بیندازد، ذخیره کند یا در راه خدا بدهد در همه اینها، آزاد است. اما بعضی تصرفات را چه زن چه مرد حق ندارند حتی در اموال خودشان انجام دهند مثل اینکه کسی بخواهد اموالش را آتش بزند یا در راه حرامی به کار بیندازد این گونه تصرفات ممنوع است و فرقی بین زن و مرد نیست.

· حق امنیت:

انسانی که می‌خواهد در اجتماع زندگی کند چه زن و چه مرد، نیاز به امنیت دارد. یعنی باید محیطی باشد که در آن جان و مال و عرض و آبرویش در امان باشد و کسی معترض حقوق و شؤون و آزادی‌های مشروع وی نشود. امنیت، مهمترین و بزرگترین خواسته‌ای است که هر انسانی دارد. این نیاز برای زن، باید هم در خانة شوهر و هم در کل جامعه تأمین باشد و اگر امنیتش مورد تجاوز قرار بگیرد. حق دارد برای گرفتن حقش به دادگاههای صالحه مراجعه کند و اگر تزاحم و هرج و مرجی در جامعه پیش نمی‌آید مستقیماٌ از خودش دفاع کند و حقش را بگیرد. زن و مرد در این جهت تفاوتی ندارند. زن هم می‌تواند شکایت کند، وکیل بگیرد، خودش در دادگاه صحبت کند، خودش دفاع کند و اگر مسافرت یا هر اقدام دیگری لازم دارد انجام دهد.

· حق جعل قانون و در سایه قانون زیستن:

وجود قانون از ضروریات زندگی اجتماعی انسان است. زن و مرد حق دارند که در قانونگذاری سهیم باشند و طبعاٌ حق دارند که در سایه قانون زندگی کنند. کسی مجاز نیست که در این زمینه تبعیضی قایل شود و مثلاٌ زن را از دخالت در قانونگذاری منع کند یا کسی را به خاطر زن بودن از حمایت قانون محروم نماید.

· حق دخالت و مشارکت در حکومت:

اصل نیازمندی جامعه به حکومت یک امر قطعی و محرز است و لازمه اجرای قانونی این است که حکومتی عهده‌دار ساماندهی نظام جامعه باشد. زن و مرد هر دو به عنوان شهروندانی که حق دخالت در تعیین سرنوشت خود را دارند می‌توانند در حکومت و تعیین آن سهیم باشند. طبعاٌ حضور در مقدمات این کار نیز حق همه است. ایجاد تشکلهای صنفی و سیاسی، شرکت در احزاب و گروهها، حضور در انتخابات و هر نوع فعالیت سیاسی، جزء حقوق مردم و از جمله زنان است. آنها می‌توانند تشکلهای بوجود آورند. از حقوق خود دفاع کنند، زنها نباید فقط به فکر امور خودشان باشند، باید به فکر حقوق مظلومین باشند اگر به این فکر باشند خیلی موفق‌تر خواهند بود. نباید به تقابل و رمزبندی‌های بیهوده میان زن و مرد دامن زد. خانمها باید با حفظ موازین شرعی و ضوابط قانونی، برای کل جامعه و برای همه انسانها فعالیت کنند.

فقط در دو مورد هست که زنان ما در امور سیاسی با مشکل روبرو هستند یکی در شغل

دفتری حکومت و دیگر در امر قضاوت است فقها دو دسته‌اند بعضی موافقند در اشتغال زنان به این دو مورد و بعضی هم آن را جایز ندانسته‌اند. و این بستگی به نظر فقها دارد که با گذشت زمان و عالمتر و آگاه شدن زنان این امر را جایز بدانند یا نه؟

· حق اختیار همسر:

همینطوری که مرد وقتی به سن ازدواج رسید حق دارد ازدواج کند و زن بگیرد، زن هم وقتی به سن ازدواج رسید حق دارد که شوهری را برای خودش انتخاب کند. زن در انتخاب شوهر آزاد است و کسی نمی‌تواند او را به ازدواج یا ترک آن مجبور کند. انسان در انتخاب همسر کاملاٌ آزاد است و کسی حق جبر و تحمیل ندارد.

خرید فایل

گزارش کارآموزی کاربرد برنامه ACCESS در شرکت توسعه اندیشه آریا

گزارش کارآموزی کاربرد برنامه ACCESS در شرکت توسعه اندیشه آریا

مقدمه :

این شرکت ، شرکت توسعه اندیشه آریا می‌باشد که تعمیر خودرو در آن انجام می‌شود بدین صورت است که دراین شرکت خودرو وارد تعمیرگاه شده و افراد معایب خود را به اپراتور مربوطه اعلام می‌کند و اپراتور نیز آنها را در کامپیوتر ثبت نموده و یک شمارة پذیرش به دارندة خودرو می‌دهد. حال اپراتور براساس معایب درج شده خود را به یکی از سالن‌های تعمیراتی می‌فرستد تا تعمیرات در آن سالن روی خودرو انجام شود. حین تعمیرات روی خودرو، تعمیرکار قطعات و لوازم یدکی مورد نیاز جهت تعمیر را از انبار درخواست نموده ودریافت می‌نماید. بعد از اتمام تعمیرات خودرو به قسمت حسابداری فرستاده می‌شود و در آنجا با محاسبة قیمت تعمیرات انجام شده روی خودرو فاکتور صادر شده و در آنجا با محاسبة قیمت تعمیرات انجام شده روی خودرو فاکتور صادر شده و مبلغ مورد نظر از مشتری دریافت می‌گردد و بعد از دریافت مبلغ، برگه خروج خودرو از تعمیرگاه صادر می‌شود.

که ما در این شرکت بیشتر کارمان ساخت جداول به کمک ACCESS و ایجاد بانک اطلاعاتی برای ثبت اطلاعات موجود در شرکت می‌باشد.

مفهوم بانک اطلاعاتی

تعریف بانک اطلاعاتی

از بانک اطلاعاتی تعاریف ارائه شده است که تعریف زیر را از همه جامع ترین به نظر می‌رسد: بانک اطلاعاتی مجموعه‌ای سازمان یافته از اطلاعات و داده های مرتبط به هم است. داده عبارتند از حقایق و ارقام یک موضوع خاص و اطلاعات عبارتند از نتایجی که از ترکیب داده‌ها حاصل می‌گردند.موسسات و سازمان‌ها معمولاً سیستم های اطلاعاتی، خود را به دو صورت تشکیل داده از آن‌ها استفاده می‌کنند.

استفاده از سیستم های اطلاعاتی ساده: در این روش داده‌های در فایل های جداگانه قررا می‌گیرند و برای استفاده از داده‌های موجود در آن فایل، سیستم‌های جداگانه طراحی می‌شوند. به این نوع سیستم‌های اطلاعاتی، سیستم پردازش فایل‌ها می‌گویند.

استفاده از بانک های اطلاعاتی: در این روش موجود، به صورت مجتمع یا بانک مورد استفاده قرار می‌گیرند. در چنین سیستمی کاربر می‌تواند بدون سردگمی وبا صرف وقتی اندک، اطلاعات مورد نیاز خود را از داده‌های موجود در مجتمع اخذ کند. امروزه اکثر موسسات و سازمان‌ها سعی می‌کنند از این سیستم اطلاعاتی استفاده کنند.

برای پی بردن به تفاوت دو روش ذکر شده به مثال زیر دقت شود.

مثال: موسسه‌ای داده‌های مربوط به حقوق کارمندان، بیمه،‌ تنبیه و تشویق را در چهار فایل جداگانه قرار داده برای اخذ خروجی های مورد نیاز، سیستم های جداگانه برای آن‌ها نوشته است. کار سیستم حقوق،‌ محاسبه دستمزد کارکنان با استفاده از داده‌های موجود در فایل‌ حقوق، کار سیستم بیمه پردازش داده‌های موجود در فایل بیمه و کار سیستم های تنبیه و تشویق، پردازش داده‌های موجود در فایل های تنبیه و شویق می‌باشد. هر یک از این سیستم‌ها می‌توانند خروجی مناسبی را تولید کنند. اما اگر بخواهیم اطلاعات جدیدی مانند آنچه که در زیر آمده است اخذ کنیم، با مشکل مواجه خواهیم شد.

1. کارمندانی که دارای حقوق مشخص بوده به تعداد دفعات مشخصی تنبیه یا تشویق شده‌اند.
2. کارمندانی که در تاریخ معینی استخدام شده مبلغ خاصی برای بیمه پرداخت کرده‌اند.
3. کارمندانی که تعداد دفعات تنبیه آن‌ها بیشتر از تعداد دفعات تشویق باشد و برعکس.

در همه موارد بالا و مواردی مشابه مجبوریم از داده‌های موجود در دو یا چند فایل استفاده کنیم که کار ساده ای نیست، زیرا ممکن است داده‌های موجود در فایل ها دارای فرمت یکسانی نباشند. در حالی که اگر این موسسه سیستم اطلاهاتی خود را به صورت بانک اطلاعاتی تشکیل دهد با چنین مشکلی مواجه نخواهد شد.

در سیستم جدید تمامی داده‌های موجود در فایل های طراحی شده در روش اول، در یک 40فایل بزرگ‌تر به نام بانک اطلاعاتی قرار گرفته ‌اند که در نتیجه پردازش داده‌ها و اخذ گزارش های جدید آسان‌تر خواهد بود.

مزایای استفاده از بانک اطلاعاتی

مزایای استفاده از سیستم بانک اطلاعاتی به جای سیستم پردازش فایل ها را به صورت زیر می‌توان برشمرد:

1. جلوگیری از اتلاف حافظه در ذخیره کردن داده‌ها.
2. ایجاد اطمینان نسبت به گزارش‌های بدست آمده.
3. اخذ گزارش‌های جدید ساده است.
4. سرعت پردازش داده‌ها بالا است.
5. داده‌ها از سیستم‌های کاربردی مستقل هستند.
6. تمرکز در مدیریت داده‌ها به نحود خوبی امکان پذیر است.

معایب استفاده از سیستم بانک اطلاعاتی

بانک اطلاعاتی با همه مزایایش، معایبی نیز دارد که این معایب در مقابل مزایای فوق ناچیزند. از جمله:

1. چون طراحی بانک‌های اطلاعاتی ساده نیست. متخصصان ماهری جهت ایجاد لازم است.

2. به دلیل متمرکز بودن سیستم اطلاعاتی، امکان آسیب پذیری سیستم زیاد است. یعنی اگر یک قسمت از سیستم از کار بیفتد ممکن است کار بقیه سیستم‌ها مختل شود.

اجزای تشکیل دهنده بانک اطلاعاتی

1. کاربران
2. سیستم بانک‌های اطلاعاتی
3. داده‌ها موجود در بانک های اطلاعاتی

کاربران،‌ کسانی هستند که به نحوی با بانک های اطلاعاتی سر و کار دارند. بر اساس نوع کاری که کاربران با بانک اطلاعاتی دارند می‌توان آن‌ها را به سه دسته تقسیم کرد:

1. مدیر یا مسئول بانک اطلاعاتی
2. برنامه‌نویسان کابردی یا طراح بانک های اطلاعاتی
3. کاربران نهایی

کاربران نهایی کسانی هستند که حق هیچ گونه تغییر و تبدیل را در بانک اطلاعاتی ندارند بلکه فقط از امکانات آن می‌توانند استفاده کنند. طراحان بانک اطلاعاتی کسانی هستند که بانک اطلاعاتی را ایجاد نموده‌اند.

مسئول بانک اطلاعاتی کسی است که حق هر گونه تبدیل وتغییر را در بانک اطلاعاتی دارد. به عنوان مثال اضافه کردن داده‌های جدید و حذف یا اصلاح داده‌ها به عهده مسئول بانک اطلاعاتی است. سیسم بانک اطلاعاتی مجموعه‌ای از برنامه هایی است که نیازهای کاربران را برآورده می‌کند.

انواع بانک اطلاعاتی

برای سازمان داده ها بین آنها راه های گوناگونی وجود دارد. سه الگوی اصلی، تشکیل سه نوع بانک اطلاعاتی را می‌دهند.

بانک اطلاعاتی هرمیدر این الگو، اطلاعات به صورت درختی در اختیار کاربران قررا می‌گیرند. داده‌ها در بخش‌هایی به نام قطعه ذخیره می‌شوند. قطعه بالای ریشه نام دارد. ریشه به صورت رابطه پدر و فرزندی زیرین وصل می شود. قطعه پدر می‌تواند چندین فرزند داشته باشد، ولی هر فرزند فقط یک پدر دارد.

بانک اطلاعاتی شبکه ایاین شکل، حالت تغییر یافته الگوی هرمی است. این دو الگو به آسانی به یکدیگر قابل تبدیل هستند. در الگوی هرمی می‌توان یک عامل رابه چند پیوند داد، ولی در الگوی شبکه‌ای می‌تواند چندین عامل را به چندین عامل پیوند دارد.

بانک اطلاعاتی رابطه‌ای

همان طور که می‌دانید بانک اطلاعاتی مجموعه‌ای از اطلاعات مربط به هم است که برای هدف خاصی به کار گرفته می شود، مثل نگهداری سیستم کتابخانه و موجودی کالای انبار. دقت داشته باشید که بین واژه‌های «داده» و «اطلاعات» تفاوت است. داده‌ها با هم ترکیب می شوند و اطلاعات را به وجود می‌آورند. وقتی از سیستم مدیریت بانک اطلاعاتی کامپیوتر، مثل اکسس استفاده می‌کنید، از بانک اطلاعاتی رابطه‌ای بهره می‌برید. در بانک اطلاعاتی رابطه‌ای، اطلاعات به دسته‌های مختلفی از داده‌ها مرتبط به هم تقسیم می شوند که هر کدام در جدول جداگانه در فایل ذخیرده می‌شوند. جدول‌ها، اشیای مهمی در قلب بانک اطلاعاتی رابطه‌ای هستند. اطلاعات در این ذخیره و بازیابی می‌شوند.

وقتی داده‌ها در جدول های گوناگونی ذخیره میشوند، می‌توانید آن ها را به راحتی تغییر دهید. داده‌هایی را اضافه، حذف یا مشاهده کنید، داده‌هایی را جست و جو نمایید و آن‌ها را به صورت خاصی چاپ کنید.

در واقع، مفهوم بانک اطلاعاتی در اکسس، مجموعه‌ای از اشیا هستند که داده‌ها را ذخیره دستکاری و بازیابی می‌کنند. این اشیا شامل جدول‌ها، تقاضا‌ها، فرم‌ها، گزارش‌ها، ضخامت‌، ماکروها ماژول است.

برای تمرین بیشتر جدول Course را ایجاد می‌کنیم. سپس ذخیره نمی‌نماییم. برای این منظور در کادر محاوره Database ، دکمه Table را کلیک کنید و مکان نما را به گزینه Create Table Design View انتقال داده دکمه Design را کلیک کنید تا کادر محاوره‌ ایجاد ساختار جدول ظاهر گردد. ساختار جدول Course را ایجاد کنید. این ساختار فرم جمع آوری داده آمده است. برای این منظور، مراحل زیر را انجام دهید:

1. فیلد Course NO را به جدول اضافه کنید. برای این منظور در بخش Field Name، عبارت Course NO را تایپ کنید. در بخش Field Type ، گزینه Text را انتخاب کنید، عبارت شماره درس را در بخش Description تایپ کنید و خواص Field Size و Caption را به مقادیر 6 و شماره درس تغییر دهید. در پایان مکان نما را به نوار این فیلد منتقل کنید و گزینه Edit/Primary Key را اجرا نمایید تا این فیلد، به عنوان فیلد کلید انتخاب گردد.

2. فیلد Name را به جدول اضافه کنید. برای این منظور در بخش Field Name، عبارت Name را تایپ کنید. گزینه Text را در بخش Field Type ، انتخاب کنید، در بخش Description، عبارت نام درس را تایپ نمایید و خواص Field Size و Caption آن را به ترتیب به مقادیر 30 و نام درس تغییر دهید.

3. فیلد Unit را به جدول اضافه نمایید. برای انجام این کار، عبارت Unit را در بخش Field Name تایپ نمایید، در بخش Field Type ، گزینه Number (فیلد عددی) را انتخاب کنید، در بخش Description، تعداد واحد را تایپ کنید. خواص Field Size و Caption را به ترتیب به مقادیر Byte ( تعداد واحد هر درس نمی‌تواند زیاد باشد) وتعداد واحد تغییر دهید.

4. فیلد Type را به جدول اضافه نمایید. برای انجام این عمل عبارت Type را در بخش Field Name تایپ کنید. گزینه Text را در بخش Field Type ، انتخاب نماییدعبارت نوع درس را در بخش Description تایپ کنید و خواص Field Size و Caption را به ترتیب به مقادیر 2 و کد نوع درس تغییر دهید.

5. جدول را ذخیره نمایید. برای انجام این عمل، مراحل زیر را انجام دهید:

·گزینه (Ctr1 + S)File/Save را کلیک کنید تا کادر محاوره Save as ظاهر گردد

·در کادر محاوره Save as، نام جدول را تایپ کنید و دکمه OK راکلیک کنید تا جدول ذخیره شود.

اکنون که توانستید دو جدول Studet و Course را ایجاد کنید، به همین ترتیب می‌توانید جداولType, Teacher, Group و Grade را انتخاب نمایید. ساختار این جداول ‌ها در شکل فرم جمع آوری داده ها آمده است. با ایجاد ساختار این جداول، بانک اطالاعاتی کامل می شود .

دقت داشته باشید که هنگام ایجاد جدول Group فیلد Group Code را به عنوان فیلد کلید انتخاب کنید. هنگام ایجاد جدول Teacher فیلد Teacher Code را به عنوان فیلد کلید انتخاب کنید و هنگام ایجاد جدول Type فیلد Type را به عنوان فیلد کلید انتخاب نمایید. جدول Group فاقد کلید است.

فهرست مطالب

عنوان ................................................................................................................... صفحه

مقدمه .................................................................................................................... 1

مفهوم بانک اطلاعاتی

- تعریف بانک اطلاعاتی ..................................................................................... 2

- مزایای استفاده از بانک اطلاعاتی ................................................................... 4

- معایب استفاده از بانک اطلاعاتی .................................................................... 4

انواع بانک های اطلاعاتی

- بانک اطلاعات هرمی ....................................................................................... 6

- بانک اطلاعاتی شبکه ای .................................................................................. 6

- بانک اطلاعاتی رابطه ای ................................................................................. 6

نرمال سازی چیست؟ .......................................................................................... 7

اجزای بانک اطلاعاتی در اکسس

- تعریف رکورد و فیلد ...................................................................................... 8

- مشخصات فیلدها ............................................................................................ 9

- تعیین اندازه فیلدها........................................................................................... 13

- جدول .............................................................................................................. 14

- عملگرها در اکسس ......................................................................................... 15

- پنجره اکسس .................................................................................................. 17

- طراحی بانک اطلاعاتی .................................................................................... 17

ایجاد و تغییر در جدول

ایجاد جدول ....................................................................................................... 19

- ذخیره کردن ساختار جدول ........................................................................... 28

- تغییر ساختار جدول ایجاد شده ..................................................................... 31

- ایجاد فیلد کلید در جدول ................................................................................ 33

- ایجاد فیلد کلید اصلی با نوع Autonumber....................................................... 35

- ایجاد جدول با استفاده از Table wizard.......................................................... 36

خرید فایل

دانلود shapefile پارسلها(قطعات) و مرز شهر جدید اندیشه

دانلود shapefile پارسلها(قطعات) و مرز شهر جدید اندیشه

دانلود shapefile پارسلها(قطعات) و مرز شهر جدید اندیشه ...

دریافت فایل

نگرش هنرمندان قرون هفتم تا دهم هجری وتاثیر اندیشه های آنان درتصویر انسان و طبیعت در نقاشیهای مینیاتور

نگرش هنرمندان قرون هفتم تا دهم هجری وتاثیر اندیشه های آنان درتصویر انسان و طبیعت در نقاشیهای مینیاتور

عنوان تحقیق: نگرش هنرمندان قرون هفتم تا دهم هجری وتاثیر اندیشه های آنان درتصویر انسان و طبیعت در نقاشیهای مینیاتور فرمت فایل: word تعداد صفحات: 132 شرح مختصر: شروع نقاشی ایران را می توان در نقاشیهای دیواری ادوار پیش ازتاریخ بویژه دوران پارتیان و ساسانیان جستجو کرد. هنر پارتیان ...

دریافت فایل

دانلود لایه اتوکد طرح تفصیلی شهر جدید اندیشه

دانلود لایه اتوکد طرح تفصیلی شهر جدید اندیشه

دانلود لایه اتوکد طرح تفصیلی شهر جدید اندیشه ...

دریافت فایل

بررسی و تحلیل دیوان ملاپریشان در مقایسه با اندیشه های عرفانی مولانا

بررسی و تحلیل دیوان ملاپریشان در مقایسه با اندیشه های عرفانی مولانا

عنوان تحقیق: بررسی و تحلیل دیوان ملاپریشان در مقایسه با اندیشه shy; های عرفانی مولانا فرمت فایل: word تعداد صفحات: 225 شرح مختصر: ملا پریشان یکی از عارفان و وارستگان سده هشتم و نهم هجری است که در منطقه دلفان لرستان می shy;زیسته است. از زندگی این عارف، اطلاع چندانی در دست نیست و ...

دریافت فایل

انواع آزادی و آزادی شخصی و آزادی عمومی از دیدگاه اسلام پودمان دروس عمومی درس اندیشه اسلامی

انواع آزادی و آزادی شخصی و آزادی عمومی از دیدگاه اسلام پودمان دروس عمومی درس اندیشه اسلامی

دانلود تحقیق آماده انواع آزادی و آزادی شخصی و آزادی عمومی از دیدگاه اسلام پودمان دروس عمومی درس اندیشه اسلامی 28 صفحه بصورت فایل word این تحقیق بسیار کامل و قایب ویرایش جهت ارائه به دانشگاه علمی کاربردی می باشد فهرست تحقیق انواع آزادی و آزادی شخصی و آزادی ...

دریافت فایل

اندیشه اسلامی 2

اندیشه اسلامی 2

اندیشه اسلامی 2شامل نیمسالهای:نیمسال اول 89-88 + با پاسخنامهنیمسال دوم 89-88 + با پاسخنامهتابستان 89نیمسال اول 90-89 + با پاسخنامهنیمسال دوم 90-89 + با پاسخنامهتابستان 90 + با پاسخنامهنیمسال اول 91-90 + با پاسخنامهنیمسال دوم 91-90 + با پاسخنامهنیمسال اول 92-91 + با پاسخنامهنیمسال اول 93-92 + با ...

دریافت فایل

اندیشه سیاسی امام

اندیشه سیاسی امام

اندیشه سیاسی امامشامل نیمسالهای:نیمسال دوم 89-88 + با پاسخنامهتابستان 89+ با پاسخنامهنیمسال اول 90-89 + با پاسخنامهنیمسال دوم 90-89 + با پاسخنامهتابستان 90 + با پاسخنامهنیمسال اول 91-90 + با پاسخنامهنیمسال دوم 91-90 + با پاسخنامهنیمسال اول 92-91 + با پاسخنامهنیمسال دوم 92-91 + با پاسخنامهنیمسال ...

دریافت فایل