رشد و بالندگی نظام آموزشی،یکی از ویژگی های بارز عصر حاضر محسوب می شود.زیرا از یک طرف تقاضا برای آموزش افزایش یافته و از طرف دیگر نیاز به تغییر در تصمیم گیری و بهبود کیفی و کمی و ایجاد فرصت های برابر و مساوی آموزش برای همگان نقش مدیریت کلاس را به وظیفه و مسئولیتی سنگین و دشوار تبدیل کرده است. مدیریت کلاس عبارت است از رهبری کردن امور کلاس از طریق تنظیم برنامه درسی، سازماندهی مراحل کار و منابع، سازماندهی محیط، بالا بردن کارایی، نظارت بر پیشرفت شاگردان و پیش بینی مسائل بالقوه است. بنابراین معلمان با شناخت و آگاهی از روش های گوناگون مدیریت کلاس درس می توانند در پیشرفت تحصیلی دانش آموزانشان تاثیرگذار باشند. براین اساس و با عنایت به اهمیت موضوع مورد بحث تحقیقی تحت عنوان «تاثیر شیوه های مدیریت کلاس درس در میزان رضایتمندی و یادگیری دانش آموزان دخترمقطع متوسطه» انجام گرفته است. فرضیات تحقیق به صورت زیر مطرح شده است:
1.آیا مدیریت و اداره کلاس درس به شیوه آمرانه «سلطه جویانه» در میزان رضایت مندی و یادگیری دانش آموزان تاثیردارد؟
2. آیا مدیریت و اداره کلاس درس به شیوه مشارکتی (مشورتی) در میزان رضایتمندی و یادگیری دانش آموزان تاثیری دارد؟
3. آیا مدیریت و اداره کلاس درس به شیوه تلفیقی (آمرانه-مشارکتی)در میزان رضایتمندی و یادگیری دانش آموزان تاثیر دارد؟
روش پژوهش دراین بررسی،توصیفی از نوع پیمایشی می باشد و جامعه آماری مورد بررسی کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهربابل می باشد که تعداد کل آنها 8376 نفر می باشد. حجم نمونه آماری این پژوهش براساس داده های جدول کرجسی و مورگان 367 نفر می باشند که به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته دارای 25 سوال بسته پاسخ بر مبنای مقیاس درجه بندی لیکرت با سطوح پاسخ (خیلی زیاد،زیاد،متوسط،کم و خیلی کم) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از روش های آمار توصیفی (رسم نمودارها،محاسبه درصدها،محاسبه میانگین) و آمار استنباطی (آزمون،کای اسکوئر(X2) Chi-squre برای پاسخ به سوالات ویژه پژوهش) استفاده شده است.
فهرست مطالب
چکیده......................................... 1
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه......................................... 4
بیان مسئله.................................... 5
اهمیت و ضرورت مسأله........................... 6
اهداف تحقیق................................... 9
سوالات ویژه تحقیق.............................. 9
تعاریف متغیرهای تحقیق........................ 10
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه........................................ 14
بخش اول مروری بر ادبیات تحقیق................ 14
تاریخچه مختصر مدیریت کلاس..................... 14
نظریه ها وقوانین راجع به مدیریت کلاس وتدریس... 15
چهار قانون مدیریت کلاس درس.................... 17
موانع اداری اثر بخش کلاس...................... 19
ویژگی های دانش آموزان........................ 20
مولفه‌های کلاس درس............................. 21
1.ماهیت کلاس درس.............................. 21
2. معلمان در نقش مدیران کلاس درس............. 22
3. منابع اقتدار معلمان در کلاس درس............ 23
4. سبکهای مدیریت کلاس درس..................... 26
سبک های یادگیری.............................. 31
تعریف سبک یادگیری............................ 31
سبکهای یادگیری شناختی........................ 31
سبکهای یادگیری عاطفی ....................... 31
سبکهای یادگیری فیزیولوژیکی................... 31
مدیریت یا انضباط کلاس درس..................... 32
چه چیز می تواند مدیریت دانش آموز محوری را پایه ریزی کند؟34
مطالبی درباره توانمندسازی مدیریت کلاس دانش آموز محور 35
توانمند سازی................................. 36
پویش یادگیری................................. 37
آموزش اثر بخش معلم از نظر «گوردون»........... 39
زمینه آموزش اثر بخش معلم..................... 39
الگوی آموزش اثر بخش ......................... 39
رهنمودهایی برای مدیریت اثر بخش .............. 41
مدرسه باید مکانی مناسب باشد.................. 44
مهارتهای مدیریت کلاس درس اثر بخش است.......... 45
تدریس و یادگیری ............................. 46
چگونه معلمان مجرب می توانند در برخورد با چالشهای جدی حس وظیفه اخلاقی را
در خود حفظ کنند.............................. 48
انگیزش دررفتار مدرسه......................... 49
چالشهای انگیزش............................... 50
برانگیختن و رشد توانایی ها و استعدادهای بشری 51
الگوی انگیزه از پرترولالر..................... 52
راههای ایجاد انگیزش در افراد................ 53
تئوری انگیزش و تامین نیازها از ملک کللند.... 53
نیاز به قدرت ................................ 53
نیاز به وابستگی ............................. 54
نیاز به کسب موفقیت........................... 54
چگونه معلمان می‌توانند انتظارات خود را مشاهده کرده و ارزیابی کنند54
الگوی یادگیری همیاری......................... 55
روابط و مناسبات شخصی میان معلم و دانش‌آموز.... 56
رابطه خوب معلم با دانش‌آموزان................. 57
راهبردهای آموزشی برای افزایش زمان یادگیری تحصیلی... 59
انتقال خوشایند و جالب مطالب درس و علامت دادن.. 61
ایجاد شرایط خاص در کلاس درس................... 62
خوشبینی تحصیلی در مدرسه مثبت گرا............. 65
بخش دوم: پیشینه پژوهش ...................... 67
الف- پیشینه پژوهش در ایران .................. 67
ب- پیشینه پژوهش در سایر کشورها ............. 71
جمع‌بندی...................................... 74
فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق
مقدمه ....................................... 76
روش تحقیق................................... 76
جامعه آماری ................................. 76
حجم نمونه آماری و شیوه نمونه گیری............ 76
روش گردآوری داده‌ها .......................... 77
ابزار گردآوری اطلاعات......................... 77
روایی و پایایی ابزارهای تحقیق................ 78
روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها.......... 78
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
مقدمه........................................ 82
آمار توصیفی مربوط به مشخصات توصیفی پاسخ دهندگان82
آمار استنباطی................................ 85
آزمون کای اسکوئر............................. 85
آزمون دو جمله‌‌ای (بای نامیال)................. 86
فصل پنجم: خلاصه و نتیجه‌گیری و پیشنهادات
خلاصه پژوهش .................................. 90
یافته‌های تحقیق............................... 90
بحث و تفسیر ................................. 91
نتیجه‌گیری ................................... 92
محدودیتهای پژوهش ........................... 93
الف- تحت کنترل محقق ......................... 93
ب- خارج از کنترل محقق ....................... 93
پیشنهادات .................................. 94
الف- پیشنهادهای متنبی بر یافته های تحقیق..... 94
ب- پیشنهاد مبتنی بر تجارب محقق در ارتباط با سوالات ویژه تحقیق95
ضمائم........................................ 97
منابع و ماخذ ............................... 121
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول (3-1) توصیف جامعه آماری پژوهش........... 76
جدول(3-2) تناظرسوالات ویژه تحقیق با سوالات پرسشنامه 79
جدول (4-1) توزیع فراوانی نمونه آماری برحسب متغیر سن 82
جدول (4-2) توزیع فراوانی نمونه آماری برحسب پایه تحصیلی 83
جدول (4-3) توزیع فراوانی نمونه آماری برحسب رشته تحصیلی 84
جدول شماره (4- 4 ) نتایج آزمون کای اسکوئر مربوط به سئوالات ویژه تحقیق:.............. 85
جدول شماره (4- 5) نتایج آزمون آماری بای نامیال در ارتباط با سوال ویژه اول............ 87
جدول شماره (4-6) نتایج آزمون بای نامیال در ارتباط با سوال ویژه دوم............... 87
جدول شماره (4-7) نتایج آزمون بای نامیال در ارتباط با سوال ویژه سوم............... 88
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار (4-1) نمایش فراوانی نمونه‌آماری برحسب سن 83
نمودار (4-2) نمایش فراوانی نمونه‌آماری برحسب پایه تحصیلی ............ 84
نمودار (4-3) نمایش فراوانی نمونه‌آماری برحسب رشته تحصیلی ........85
اصطلاح نارسایی در یادگیری به وسیله روان‌شناسان و متخصصین تعلیم و تربیت مورد استفاده قرار می‌گیرد درحالیکه متخصصان پزشکی اختلال یادگیری را ترجیح می‌دهند مشکل یادگیری به یکی از منابع زیر نسبت داده می‌شود: 1-آسیب‌های عصبی 2-بدکاری و نارسایی در فهم و درک مطالب 3-اختلال حسی 4-بی‌نظمی و آشفتگی زبان 5-عقب‌ماندگی ذهنی 6-محرومیت فرهنگی 7-نقص و نارسایی زبان 8-مشکلات آموزشی
این پایان‌نامه به منظور دستیابی به نقطه نظرات و دیدگاه‌های معلمان در زمینه رابطه اختلال‌های یادگیری بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره ابتدایی «شهرستان آمل» انجام گردید.
محقق در این تحقیق به دنبال رابطه بین عوامل نارسایی در فهمو درک مطلب یادگیرنده، عقب‌ماندگی ذهنی، اختلال حسی، محرومیت فرهنگی، نقض و نارسایی زبان، مشکلات آموزشی به عنوان عوامل اختلال در یادگیری با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان می‌باشد جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی شهرستان آمل تعداد 1002نفر می‌باشد. حجم نمونه در این تحقیق 278 نفر می‌باشد که برای برآورد حجم نمونه از جدول کرجسی و مورگان استفاده شده است. روش نمونه‌گیری که از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شده است
ابزار گردآوری اطلاعات:الف-کتابخانه‌ای : با استفاده از کتابها، مجلات و مقالات
ب-پرسشنامه: که پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ 85% می‌باشد.
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : الف-روش توصیفی، جهت دسته‌بندی داده‌ها، تنظیم جداول، محاسبه درصدها و انحراف معیار و واریانس و پراکندگی ب-روش آمار استنباطی: از آزمون T-test استفاده شده است.
نتایج بدست آمده تحقیق با توجه به سوالهای ویژه اول و داده‌های فصل چهارم و تفسیر فصل پنجم نشان می‌دهد که شش سوال ویژه تحقیق مورد تأئید قرار گرفته است.
برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار) و برای آمار استنباطی از آزمون T-test استفاده شده است که نشان می‌دهد Tمشاهده شده هر یک از شش سوال ویژه تحقیق از T جدول (96/1) با درجه آزادی 277 و سطح معناداری 5% بزرگ‌تر است در نتیجه فرض صفر رد شده و فرضیه تحقیق تأئید می‌گردد و سپس می‌توان نتیجه گرفت که بین شش متغیر عامل اختلال در یادگیری با متغیر عملکرد تحصیلی رابطه وجود دارد.
فهرست مطالب
عنوان .......................................... صفحه
چکیده.............................................. 1
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه.............................................. 3
بیان مسئله......................................... 4
اهمیت و ضرورت پژوهش................................ 5
اهداف کلی و جزئی................................... 6
سوالات ویژه......................................... 6
تعریف نظری......................................... 7
تعریف عملیاتی...................................... 7
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه............................................. 10
تاریخچه اختلال‌های یادگیری.......................... 10
نظریات مرتبط با نارسایی ویژه در یادگیری........... 13
مراحل رشد پیاژه................................... 14
نظریات رشدی....................................... 14
کاربرد نظریات رشدی در نارسایی ویژه در یادگیری..... 15
ویژگیهای کودکان با نارسایی‌های ویژه در یادگیری..... 22
علل احتمالی نارسایی ویژه در یادگیری............... 25
طبقه‌بندی نارسایی‌های ویژه در کودکان................ 34
هوش‌های چندگانه و ناتوانی‌های یادگیری............... 46
ویژگیهای معلم نارسایی‌های ویژه در یادگیری ......... 49
مطالعات مغزی...................................... 54
ارتباط نوشتاری در نظامک یکپارچه زبان.............. 56
روش فرنال......................................... 57
ناتوانی در ریاضیات................................ 57
رفتار اجتماعی و هیجانی............................ 59
راهبردهای ایجاد اعتماد به نفس..................... 59
پیامدهای ناتوانی‌های خواندن........................ 60
نارساخوانی........................................ 65
مطالعات تشریحی مغز مرده........................... 66
علوم اعصاب و مطالعه مغز........................... 66
اختلال کارکرد دستگاه عصبی مرکزی.................... 69
الگوی رشد ناهماهنگ................................ 69
دشواری در انجام دادن تکالیف تحصیلی و یادگیری...... 69
نقش معلم در اجرای موفق‌تر برنامه‌های درسی........... 70
یادگیری مبتنی بر مغز.............................. 70
تئوری‌های شناخت مغز و آموزش........................ 71
پیامدهای پژوهشهای مغز در برنامه درسی.............. 76
فعالیتهای یادگیری................................. 79
یادگیری پیش‌دبستانی: دستگاه‌های ادراکی.............. 81
مفهوم جهت ادراکی.................................. 82
اضافه بار دستگاه‌های ادراکی........................ 82
ادراک شنیداری..................................... 83
ادراک دیداری...................................... 83
روابط فضایی....................................... 85
ادراک کل و جزء.................................... 86
ادراک بساوایی و حرکتی............................. 86
نظام‌های زبان‌شناختی................................ 87
زبان شفاهی........................................ 88
اشکال گوناگون زبان................................ 89
زبان به منزله فرآیند برقراری ارتباط............... 90
نظریه‌های چگونگی فراگیری زبان در کودکان............ 90
نظریه‌های فطری‌نگر.................................. 91
نظریه‌های شناختی................................... 91
نظریه‌های اجتماعی.................................. 92
مشکلات زبانی دانش‌آموزان دچار ناتوانی‌های یادگیری.... 92
اختلالات زبانی...................................... 93
گوش دادن.......................................... 93
درک واژه‌ها و مفاهیم ، درک جمله.................... 94
تخصص‌های پزشکی که با ناتوانی‌های یادگیری سر و کار دارند95
سایر تخصص‌های پزشکی................................ 95
الگوهای برنامه درسی دوره اول کودکی................ 96
تمرین خاص رشد ذهنی................................ 97
برنامه درسی غنی‌سازی............................... 98
استفاده از فناوری برای کودکان خردسال دچار ناتوانی100
آموزش بالینی..................................... 101
چرخه آموزش بالینی................................ 102
ملاحظات زیست محیطی................................ 103
طبقه‌بندی روشهای تدریس............................ 106
رویکردهای پردازش شناختی.......................... 106
رویکردهای راهبردی یادگیری........................ 109
تحلیل برنامه درس................................. 110
رویکرد فنون ویژه................................. 110
رویکرد آموزش و پرورش............................. 113
مهار متغیرهای آموزش.............................. 114
پژوهش در داخل کشور .............................. 117
پژوهش در خارج کشور............................... 119
جمع‌بندی.......................................... 121
فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق
مقدمه............................................ 123
روش و نوع تحقیق.................................. 124
جامعه آماری...................................... 124
نمونه و روش نمونه‌گیری............................ 124
ابزار گردآوری اطلاعات............................. 125
جدول تناظر سوالات پرسشنامه یا سوالات............... 126
روش تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق.................. 127
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده‌ها
بخش اول : مقدمه.................................. 129
بررسی ویژگیهای دموگرافیک نمونه‌ها................. 130
تجزیه و تحلیل اطلاعات............................. 133
بررسی سوال اول تحقیق............................. 134
بررسی سوال دوم تحقیق............................. 135
بررسی سوال سوم تحقیق............................. 136
بررسی سوال چهارم تحقیق........................... 137
بررسی سوال پنجم تحقیق............................ 138
بررسی سوال ششم تحقیق............................. 139
بخش دوم : تحلیل آماری مربوط به سوال ویژه شماره یک142
تحلیل آماری مربوط به سوال ویژه شماره دو.......... 143
تحلیل آماری مربوط به سوال ویژه شماره سه.......... 144
تحلیل آماری مربوط به سوال ویژه شماره چهار........ 145
تحلیل آماری مربوط به سوال ویژه شماره پنج......... 146
تحلیل آماری مربوط به سوال ویژه شماره شش.......... 147
فصل پنجم: خلاصه، نتیجه‌گیری، پیشنهادات
جمع‌بندی.......................................... 149
یافته‌های تحقیق................................... 150
بحث و تفسیر...................................... 151
پاسخ به سوال تحقیق............................... 154
محدودیتهای تحت کنترل محقق........................ 155
پیشنهادات........................................ 156
منابع............................................ 162
ضمائم
فهرست جداول
جدول شماره (1-3) تناظر سوالات پرسشنامه با سوالات تحقیق126
جدول شماره (1-4) اطلاعات مربوط به جنسیت...... 130
جدول شماره (2-4) اطلاعات مربوط به مدرک تحصیلی131
جدول شماره (3-4) اطلاعات مربوط به سابقه خدمت. 132
جدول شماره (4-4) توزیع پاسخگویان برحسب سوال ویژه اول تحقیق 134
جدول شماره (5-4) توزیع پاسخگویان برحسب سوال ویژه دوم تحقیق 135
جدول شماره (6-4) توزیع پاسخگویان برحسب سوال ویژه سوم تحقیق 136
جدول شماره (7-4) توزیع پاسخگویان برحسب سوال ویژه چهارم تحقیق137
جدول شماره (8-4) توزیع پاسخگویان برحسب سوال ویژه پنجم تحقیق 138
جدول شماره (9-4) توزیع پاسخگویان برحسب سوال ویژه ششم تحقیق 139
جدول شماره (10-4) سوال ویژه اول............. 140
جدول شماره (11-4) سوال ویژه دوم............. 140
جدول شماره (12-4) سوال ویژه سوم............. 140
جدول شماره (13-4) سوال ویژه چهارم........... 140
جدول شماره (14-4) سوال ویژه پنجم............ 141
جدول شماره (15-4) سوال ویژه ششم............. 141
جدول شماره (16-4) نتایج تحلیل آماری سوال شماره اول 142
جدول شماره (17-4) نتایج تحلیل آماری سوال شماره دوم 143
جدول شماره (18-4) نتایج تحلیل آماری سوال شماره سوم 144
جدول شماره (19-4) نتایج تحلیل آماری سوال شماره چهارم145
جدول شماره (20-4) نتایج تحلیل آماری سوال شماره پنجم146
جدول شماره (21-4) نتایج تحلیل آماری سوال شماره ششم 147
فهرست نمودارها
نمودار (1-4) نمودار ستونی پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه برحسب جنسیت............................................ 130
نمودار (2-4) نمودار ستونی پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه برحسب مدرک تحصیلی............................................ 131
نمودار (3-4) نمودار ستونی پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه برحسب سابقه خدمت............................................ 132
تاثیر آموزش راهبردهای یادگیری بر دانش آموزان تیز هوش مقطع اول دبیرستان(کلاس دهم)
مقدمه :
بسم الله الرحمن الرحیم
اقرأ باسم ربک الذی خلق ، خلقالانسان من علق ، اقرأ و ربک الاکرم ، الذی علم بالقلم ، علم الانسان مالم یعلم [1].
ای رسول بخوان به نام پروردگارت که آفریننده عالم است . آن خدایی که آدمی را از خون بسته بیافرید ، بخوان (قرآن را) که پروردگار تو کریمترین کریمان است آن خدایی که بشر را علم نوشتن به قلم آموخت و به آدمی آنچه را نمی دانست تعلیم داد .
تعلیم و یاد دادن نادانسته ها اولین و مهمترین پیام الهی و بزرگترین رسالت انبیا و معلمین بشر است و یادگیری و آموختن مهمترین وظیفه هر انسان است لذا از تولد تا مرگ و در هر زمان و موقعیتی باید این تعلیم و تعلم بین انسانها به نحو شایسته انجام گیرد . از طرف دیگر خداوند در وجود انسان توانمندی ها و استعدادهای شگرفی به ودیعه نهاده است که به واسطه این خلقت به خود آفرین گفته و به انسان مقام اشرف مخلوقات داده است .
یکی از ویژگی های مهم انسانی برخورداری از ظرفیت ذهنی شگرف و توانایی عظیم یادگیری است .
بخش اعظم اطلاعات بشری از طریق این مهارت کسب می شود . پیشرفت و تمدن ، مقابله با طبیعت و مهار آن ، رفع نیازهای متنوع خود ، دستیابی به تکنولوژی پیچیده و غیره همه حاصل تلاش انسان برای یادگیری و تجربهاندوزی بوده است .
در جهان امروز یعنی عصر انفجار اطلاعات ، تولید اطلاعات جدید و کهنه شدن اطلاعات قبلی آنچنان سریع انجام می شود که مطالب کتابها قبل از بیرون آمدن از زیر چاپ کهنه می شوند (مرتضوی،1374) ، بنابراین ، روش یادگیری (فرآیند) در مقایسه با یادگیری اطلاعات (محصول) در کانون توجه بیشتری قرار گرفته است . چون در فرآیند یادگیری ، این خود فراگیر است که در زندگی واقعی ـ امروز و آینده ـ باید از مهارت چگونگی یادگرفتن خود استفاده کند ، لذا توجه به روش های درست آموزش و آموختن که در آن مسئولیت امر یادگیری به خود فراگیر واگذار می شود ، ضروری به نظر می رسد . در جهان امروز داشتن «سواد علمی ـ فنی» [2] برای هر فرد لازم است . سواد علمی ـ فنی به مجموعه ای از دانستنی ها و مهارت ها در زمینه علوم و تکنولوژی اطلاق می شود که هر انسانی برای زندگی کردن به آن نیاز دارد و در واقع داشتن توانائی در حل مسائل و مشکلاتی است که جامعه امروز بشری با آن مواجه است و این سواد در تمام عمر با 3 شرط تحقق می یابد .
1 ـ داشتن اطلاعات کافی در مورد دانش پایه .
2 ـ وجود انگیزه برای یادگیری .
3 ـ دانستن راه و روش یادگیری(میرعابدینی ، 1378).
لازم به ذکر است که مدارس تنها می توانند بخشی از آموزش های لازم برای مهارت زندگی را در مدت زمانی که دانش آموزان در آن محل سپری می کنند ، در اختیار آنها بگذارند . اما اگر همین فرصت ، بیشتر از ارائه اطلاعات ، صرف روش کسب اطلاعات در زمینه های مختلف شود ، این امید وجود دارد که علاقه و اعتقاد و توان و دانش لازم برای یادگیری مادام العمر ، که لازمه زندگی و تعالی بخش آن است ، در افراد فراگیر به وجود آید .
لذا اندیشمندان از دیرباز به اهمیت یادگیری و ضرورت شناخت آن پی برده اند ، به طوری که تاریخچه بررسی یادگیری به 2400 سال قبل یعنی دوره افلاطون و ارسطو بر می گردد.
افلاطون و ارسطو هر دو فردگرا هستند و ذهن را فعال می دانند ، با این تفاوت که افلاطون را می توان فطرت گرا نامید،زیرا دانش را یکی از ویژگی های ارثی انسان می داند،ولی ارسطو را می توان تجربه گرا دانست،زیرا تجارب حسی را سرچشمه همه دانش ها می دانست . عقاید این دو دانشمند در طول تاریخ روی همه نظریه پردازان یادگیری تاثیر داشته است . مثلاً ، عقاید افلاطون درباره ماهیت دانش از آغاز مسیحیت تا دوره رنسانس نظریه غالب محسوب می شد . از قرن هفدهم به بعد پیروان مکتب تداعی گرایی به مخالفت با نظریه فطرت ـ گرایی برخاستند.به طوری که،در قرن نوزدهم توجه شایانی به قانون تداعی ارسطو (شباهت ، تضاد ، مجاورت و بسامد) مبذول شد . سپس، مکتب رفتار گرایی اسکینر ، با ارائه اصول رفتار گرایی در یادگیری انسان و تهیه فنونی برای مدیریت کلاس و تغییر رفتار افراد ، تاثیرات عمیقی در آموزش و پرورش گذاشت . در نیمه دوم قرن بیستم رویکرد شناخت گرایی در مخالفت با دیدگاه مکانیکی رفتار گرایان دربارهی انسان ، یادگیری را ایجاد تغییر در ساخت شناختی و فرآیندهای ذهنی یادگیرنده تعریف کردند. شناخت گرایان[3] در زمینه یادگیری ، نظریه های متعددی را ارائه نمودند . از جمله ، یادگیری گشتالتی[4] ، نظریه یادگیری معنی دار کلامی آزوبل[5] ، نظریه یادیگری شناختی ـ اجتماعی بندورا[6] و سرانجام نظریه روانشناسی خبر پردازی[7] یا پردازش اطلاعات مطرح شدند . نظریه خبر پردازی یادگیری انسان را یک فعالیت مستمر پردازش اطلاعات می داند و به مطالعه راه هایی می پردازد که آدمیان به توسط آنها دانش را کسب ،ذخیره و یادآوری می کند و آن را مورد استفاده قرار می دهد . دراین نظریه از کامپیوتر به عنوان الگویی برای تبیین ذهنی انسان و فرآیند یادگیری استفاده شد (میرسعیدی،1380).
تدابیری که به این منظور توسط صاحب نظران حوزه روان شناسی خبر پردازی ابداع شد ، با نام روش ها یا مهارت های یادگیری یابه طوردقیق تر راهبردها یا استراتژی های شناختی ، نام گذاری شد و سرانجام روان شناختی فراشناخت ، حوزه اندیشه گری نوینی ، که به راه های هدایت و نظارت بر راهبردهای شناختی خود می اندیشید از دهه 1970 توسط جان فلاول آغاز شد و به تدریج جمع زیادی از اندیشمندان به آن روی آوردند و نظریات و راهبردهای مختلف فراشناختی را ارائه نمودند . بنابراین نظریه های یادگیری قرن بیستم شامل دو مجموعه بزرگ رفتار گرایی و شناخت گرایی است، در نظریات رفتارگرایی موضوع مورد مطالعه ، رفتارهای قابل مشاهده است که باید هر چه دقیقتر و عینی تر بررسی شود . اما دیدگاه شناختی دنیای ذهن را موضوع مورد مطالعه قرار می دهد . دراین حوزه مطالعاتی جدید ، یادگیری انسان به گونه ای عینی و نظام دار تشریح می شود . نتایج تحقیقات انجام شده دراین چهارچوب می تواند در یادگیری وآموزش مورد استفاده روان شناسان و مربیان باشد . علاوه بر این با بهره گیری از نظام پردازش اطلاعات می توان موضوعات مورد نظر دیدگاه های دیگر را نیز به شیوه ای تازه نگریست و آنها را به نحوی عینی ، منطقی و پویا سازمان داد (کدیور،1379) . با توجه به نظریه های شناختی و دانش فراشناختی ، امروزه در امر یادگیری ، فردی موفق است که شیوه آموختن را فرا گرفته باشد . اساس نظام آموزشی در قرن بیست و یکم ، فراهم ساختن زمینه تجربی فعالیت های آموزشی و آموزش چگونه فکر کردن و چگونه یادگرفتن است . بر این اساس ، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش راهبردهای مطالعه و یادگیری بویژه راهبردهای شناختی و فراشناختی در میزان یادگیری درسی و پیشرفت تحصیلی فراگیران می پردازد . این راهبردها ، روش های مختلف فراگیری مطالب ساده و پیچیده را چه از راه شناخت (پردازش عقلی مطالب) و چه از راه فراشناخت (شناخت از شناخت خود) به فراگیر می آموزد . لذا فراگیران با یادگیری این روش ها و استفاده از آنها هنگام مطالعه می توانند بر سرعت و کیفیت یادگیری خود بیافزایند و این امر در دراز مدت منجر به تحولات کیفی در نظام آموزشی می شود . به نظر می رسد اگر معلمان این راهبردها را فراگرفته و در روش تدریس خود پیاده نمایند و آنها را به دانش آموزان نیز یاد دهند ، در این راه کوتاهترین و موثرترین گام ها برداشته می شود(میرسعیدی،1380) .
بیان مساله
در ایران همه نهادهای دولتی از جمله وزارت آموزش و پرورش همه ساله مبالغ هنگفتی از بودجه کشور را صرف مسائل آموزش و پرورش از جمله تربیت معلم ، تهیه و چاپ کتاب ، حقوق کارکنان، تدارک کلاس های بازآموزی و کارآموزی ، تدریس روش های مختلف آموزشی و غیره می کنند. خانواده ها نیز سرمایه و وقت زیادی را صرف یادگیری فرزندان خود می کنند و حتی بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان وقت و نیروی زیادی را صرف مطالعه ، آموزش ویادگیری می کنند ، اما باز هم متوجه می شویم که یادگیری درست صورت نگرفته است، یادر حد مورد انتظار نیست و آنها به نتیجه دلخواه نرسیده اند و آمادگی های لازم را کسب نکرده اند . لذا نه تنها دولت به بازخورد مناسب نمی رسد،بلکه حتی افت تحصیلی [8] از مهم ترین مسائل مبتلا به نظام آموزشی کشور ماست که همه آن سرمایه ها و اوقات گرانبها را هدر می دهد (واحدی، 1379). البته در این مورد عوامل مختلفی از جمله «علل مربوط به فراسیستم اجتماعی» مانند : فقدان یا کمبود بازار کار مناسب برای فارغ التحصیلان ، وجود مشغولیت های ذهنی و یا سرگرمی های مختلف و نیز «علل مربوط به نظام آموزشی» ماند : ارزشیابی بر اساس محفوظات ، فقدان یا کمبود ارتباط مطالب با زندگی واقعی فرد ، بی ثباتی و تغییرات پی در پی نظام آموزشی و غیره در تعامل با هم و با درجه تاثیر متفاوت در این مساله نقش دارند . یکی از عوامل مهم در عدم یادگیری مطلب ، عدم به کارگیری ظرفیت بالای یادگیری و فعالیت دانش آموزان مدارس در اثر عدم آشنایی دانش آموزان با راهبردهای یادگیری و مطالعه و استفاده صحیح از آنها است . به نظر تایرنی[9] و همکاران (1990) هدف اساسی خواندن و یا مطالعه و یادگیری ، توانا ساختن کودکان و دانش آموزان است تا خود را بشناسند، علایق و استعدادهای خود را رشد دهند ، برای مشکلات گروهی و فردی راه حل هایی بیابند و نیز اینکه بتوانند راهبردهای خود را تحول بخشیده و مستقل از دیگران مطالب را درک کنند (یوسفی،1380).
از اینرو ، جهت دست یابی به اهداف فوق ، شناخت و درک صحیح مطلب آموختنی به عنوان یکی از اهداف و فعالیتهای مهم آموزشی مطرح می شود . این درک ، مهارت بسیار پیچیده ای است که مستلزم تعامل میان فرآیندهای ادراکی و مهارت های شناختی و دانش فراشناختی است و در یادگیری درست و عملکرد تحصیلی مطلوب در ابعاد مختلف ، اهمیت زیادی دارد .
لذا پژوهش حاضر سعی دارد تاثیر کاربرد راهبردهای شناختی و فراشناختی بر یادگیری دروس پایه را بررسی کند و به این سوالات پاسخ دهد که آیا کاربرد راهبردهای یادگیری (مرور ذهنی تکالیف ، بسط دهی تکالیف ، سازمان دادن مطالب و نظارت بر درک مطلب ) باعث پیشرفت تحصیلی می شود ؟
1 ـ آیات 1 تا 5 سوره مبارکه علق
[2] ـ Scientific and Technological Litracy
[3] - Cognitive
[4] - Gestalty Learning
[5] - Azobel Meaningful Verbal Learning
[6] - Bendora Social-Cognitive Learning Theory
[7] - Processing Psychology Cognitive
[8] ـ Drop ـ Outs
[9] ـ Tierny.B
فهرست مطالب
فصل اول
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل دوم
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل سوم
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل چهارم
مقدمه :
بیان مساله
اهمیت موضوع پژوهش :
اهداف پژوهش :
سوالهای پژوهش :
فرضیه های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغییرها
راهبرد یادگیری
راهبرد مرور ذهنی
راهبرد بسط دهی تکالیف :
راهبرد سازماندهی
راهبرد نظارت بر درک مطالب
فصل پنجم
بحث و بررسی نتایج
محدودیتهای پژوهش
پیشنهادهای پژوهش :
پیشنهادهای کاربردی :
منابع فارسی
منابع انگلیسی
تاثیر سوء تغذیه بر یادگیری
مقدمه :
تغذیة سالم در هر سنی مهم است، اما برای کودکان در حال رشد، مخصوصاً آن‌هایی که در یادگیری دروس خود مشکل دارند، مهم‌تر است.دوران جنینی و سال اول زندگی مهمترین دوران رشد یک کودک است و رسیدن مواد مغذی اعم از پروتئین، انرژی و ریزمغذی‌ها نقشی بسیار مهم و اساسی در رشد او تا پیش از مدرسه دارد. قسمت اعظم رشد مغز انسان، در دوران جنینی و پس از آن تا دو سالگی صورت می‌گیرد. به طور تقریبی 95 درصد سلول‌های مغزی تا دو سالگی شکل واقعی خود را می‌یابند. بنابراین، اگر انسانی در دوران جنینی و پس از آن تا دو سالگی به اندازة کافی پروتئین و انرژی مصرف نکند، سلول‌های مغزی او نمی‌توانند به نحو مطلوب رشد کنند و هنگامی که فرد به سن بلوغ برسد، نمی‌تواند فعالیتهای بدنی و فکری خود را به درستی انجام دهد .
غذاهای حاوی پروتئین میزان یادیگری را افزایش می دهند. همچنین زمینة لازم برای ارتباط بین سلول‌های مغز را فراهم می‌کنند. از سوی دیگر کربوهیدرات‌ها، انرژی بخش‌اند، اما اگر به مقدار زیاد و بدون پروتئین کافی مصرف شوند، موجب خواب آلودگی می‌شوند. کمبود اسیدهای چرب ضروری موجب آلرژی (حساسیت) و مشکلات یادیگری، شامل کم توجهی و اختلالات بیش فعالی می‌شود.
حافظة انسان در سنین 7 تا 10 سالگی به حد اعلای قدرت خود می‌رسد و می‌تواند بیشترین مطالب را فراگیرد، برای همین است که از قدیم این سن را سن یادگیری نامیده‌اند. تحقیقات جدید نشان می‌دهد، که ضریب هوشی کودک از زمان باداری مادر تا سن 2 یا حداکثر 3 سالگی کودک شکل می‌گیرد و در این میان تغذیة صحیح مادر قبل از بارداری و در طی آن، تغذیة کودک با شیر مادر و تغذیة صحیح کودک تا سن دو سالگی به ترتیب زیر در ضریب هوشی او مؤثر است.
1- کمبود آهن، 9 درجه ضریب هوشی را کاهش می‌دهد.
2- تولد با ورزن کم، 5 درجه ضریب هوشی را کاهش می‌دهد.
موارد فوق تلفیقی است از تغذیة صحیح مادر و کودک. اگر مادر در دوران بارداری تغذیة کافی و مناسب نداشته باشد، منجر به تولد کودک با وزن کم خواهد شد
کودکانی که در سنین مدرسه قرار می‌گیرند، از نظر وضعیت تغذیه‌ای یکی از مهمترین دوران‌های زندگی خود را می‌گذرانند. تغذیة ناکافی می‌تواند در توانایی آنی یادگیری هر کودک در کلاس درس اثر بگذارد. بچه‌ای که صبحانه نخورده است، در ساعت 9 تا 10 صبح به میزان قابل توجهی دچار افت قند خون می‌شود و استعداد یادیگری او، به ویژه در درس‌هایی که به تفکر و اندیشه نیاز دارند، کاهش می‌یابد. چنین دانش‌آموزی ممکن است دچار افت تحصیلی و بیزاری از مدرسه نیز بشود.
انگیزش ضعیف، توجه ناکافی و ضعف در انجام کار در دست اقدام، می‌تواند در اثر نیاز اولیه‌ای چون گرسنگی باشد. مغز انسان برای انجام فعالیتهای فکری، به ویژه تمرکز فکر، به گلوکز (قند) فراوان احتیاج دارد و به همین دلیل، عوارض بعضی از کمبودهای تغذیه‌ای، در سنین مدرسه، غیر قابل جبران است. کودکان در سنین مدرسه، به خصوص در خانواده‌های فقیر، ممکن است به درجاتی از فقر آهن و کم‌خونی ناشی از آن مبتلا شوند. کمبود آهن و کم‌خونی ناشی از آن نیز منجر به کاهش میزان موفقیت در یادیگری تحصیلی می‌شود. کودکانی که دچار کمبود آهن‌اند، از لحاظ چابکی، توجه و تمرکز، رغبت به درس و فعالیتهای فکری و ذهنی عقب‌اند و از لحاظ روحی حساس، زودرنج، کم‌خلق و آسیب‌پذیر بوده، تمایل کم‌تری به فعالیت و تحرک دارند. تأثیر کم‌خونی ناشی از فقر آهن در کاهش میزان تمرکز ذهنی و کارکردهای ادراکی، شناختی و موفقیت‌های دبستانی کودکان به خوبی نشان داده است .
تحقیقات نشان داده است که با درمان کم‌خونی، میزان موفقیت در یادگیری نسبت به قبل افزایش می‌یابد، ولی به حد طبیعی نمی‌رسد. در مناطقی که آب آلوده است و وضعیت بهداشت محیط در سطح مطلوب نیست، ابتلا به بیماری های عفونی و انگلی موجب سوء تغذیة پروتئین – انرژی می‌شود که روی جذب آهن اثر دارد، حتی اگر دریافت آهن از طریق مواد غذایی کافی باشد.
بی‌تفاوتی، خستگی و بی‌حسی، کاهش قدرت یادگیری و تمایل نداشتن به شرکت در فعالیتهای بدنی مانند ورزش، از جمله عوارض مهمی‌اند که مربیان مدارس می‌توانند به وسیلة آن به کمبود آهن در کودک مشکوک شوند. کودک پس از این مرحله از ذخایر آهن بدن خود استفاده می‌کند و در صورتی که این ذخایر کاهش یابد، کم‌کم وارد مرحلة کم‌خونی فقر آهن می‌شود.
نارسایی‌های تغذیه‌ای در دوران رشد و تکامل می تواند توان یادیگری را در دوران بعدی زندگی نیز کاهش دهد.
به طور مثال در مطالعه‌ای که بر روی کودکان انجام گرفته است، دیده شده که میزان یادگیری در افرادی که دچار فقر آهن بوده‌اند، کم‌تر از گروه همسن خود که سابقة کم‌خونی در شیرخوارگی نداشته‌اند، بوده است.
کمبود ید نیز بر یادگیری و افزایش مهارتهای فکری و ذهنی اثر غیر قابل تردید دارد. منابع ید عبارت‌اند از: غذاهای دریایی مثل ماهی و ... و نمک یددار. کمبود ید باعث کند ذهنی، کاهش آموزش‌پذیری و ضعف قوة جسمی می‌شود. این کمبود همچنین در جنبه‌های مختلف اقتصادی – اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر می‌گذارد که خوشبختانه این مشکل با مصرف نمک یددار در کشور ما تا حدودی حل شده است.
مصرف کم مواد غذایی فیبردار و یبوست مزمن نیز باعث بی‌حوصلگی، تأخیر و اختلال در یادگیری می‌شود. وجود محتویات دفع نشده در رودة بزرگ که فلور میکروبی گسترده و متنوعی دارد، سبب تجزیة بعضی مواد و ایجاد مواد سمی مختلف می‌شود که این مواد به طور مجدد جذب بدن می‌شوند و موجب مسمومیت بدن و اختلال در یادیگری می‌گردند.
تنظیم هیجان بر بهزیستی روانشناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری
قسمتی از متن:
بیان مسأله
یکی از مشکلات تحصیلی که باعث تشویق و مراجعات مکرر والدین به کلینیک های بالینی می شود اختلالات یادگیری است، و چون کودکان پایه و اساس جامعه فردای هر کشور را می سازند. اگر مورد بی توجهی قرار بگیرند نتایج جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت (حمید، 1385). مشخصه نتوانی یادگیری در کودکان یا نوجوانان پیشرفت تحصیلی در زمینه خواندن، بیان نوشتاری یا ریاضیات در مقایسه با توانایی هوش کلی کودک است.
متن بازنگری شد DSM.IV (DSM-IN-TR) بنابه تعریف فلچر، لیون، فاجس و جاونس (2007) دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری نمی توانند در مهارت های مختلف تحصیلی مانند گوش دادن و خواندن جامع، مهارت های خواندن پایه، محاسبه ریاضیات و حل مسئله منطبق با سن و استانداردهای سطح نمره موفق باشند. بر همین اساس اختلالات یادگیری را در چهار طبقه تشخیص گنجانده شده است. اختلال خواندن، اختلال ریاضیات، اختلال بیان نوشتار، اختلال یادگیری نامشخص (NOS) (کاپلان، سادوک، 2007).
نتایج مطالعات بیانگر آن است که میزان شیوع این اختلالات از 2 درصد تا 30 درصد در نوسان است (نریمانی و رجبی، 1384). در DSM-IV-IR گفته شده که تقریباً 5 درصد دانش آموزان مدارس عمومی در ایالات متحده، دچار نوعی اختلال یادگیری هستند (آلتراس، 2007). فرا تحلیل بهراد (1384) نشان می دهد که میزان شیوع اختلال یادگیری در دانش آموزان ابتدایی 58/4 درصد می باشد و دانش آموزان پسر بیشتر از دانش آموزان دختر است. در مطالعه نریمانی و رجبی (1384) میزان شیوع اختلال یادگیری در استان اربیل 13 درصد گزارش شده است. میزانترک تحصیلی مدرسه برای کودکان و نوجوانان مبتلا به این اختلال 40 درصد یعنی یک و نیم برابر متوسط است دادستانی، 1389، به نقل از نریمانی و همکاران).
تاثیر شرایط مختلف بر یادگیری
مقدمه
انسان هایی که ما می شناسیم و با آنها در ارتباطیم، بر اثر یادگیری به آنچه که هستند رسیده اند. آنان عادت های زندگیشان را آموخته اند، و این عادت ها و همین طور خزانه معلومات، مهارت ها و شایستگی های انسانیشان که آنان را افراد متمایزی می سازد، می‌توانند با یادگیری تغییر یابند.
بزرگسالان افرادی بسیار قابل انطباق هستند و به شایستگی عمل می کنند. اینکه چگونه توانسته اند از نقطه شروع کودکی فوق العاده متکی به دیگران و نسبتاً بی کفایت بوده اند تا به این نقطه پیش بروند، پرسشی حائز اهمیت و قابل تعمق است. به طور حتم، بخشی از پاسخ به این پرسش در ساختار وراثتی و درک فرایند تحول (رشد) در جریان نشو و نما نهفته است. بخش دیگر که به مجموعه شرایط متفاوت در زندگی فرد مربوط می‌شود، همانا یادگیری است. به طور کلی مشخص شده است که مهارت های انسانی، ارج نهادن ها و استدلال ها با گوناگونی فراوانشان، همین طور امیدها، آرزوها، نگرش ها و ارزش های انسانی از لحاظ تحول تا حد زیادی به رویدادهایی وابسته اند که یادگیری نامیده می شود.
اگر شخص بخواهد می تواند در همین نقطه به تفکر خود در مورد یادگیری پایان دهد و خود را این گونه قانع سازد که تحول انسان با تمام تجلیاتش به دو عامل رشد و یادگیری و کنش متقابل بین آنها وابسته است. شخص می تواند در مورد کودک بگوید «او خواهد آموخت» درست همان گونه که می گوید «او بزرگ خواهد شد و این چیزها را پشت سر خواهد گذاشت» و انکار چنین بیاناتی بس دشوار است. اما برابر ساختن یادگیری و رشد و نمو به عنوان رویدادهای طبیعی به منزله نادیده گرفتن مهمترین تفاوت بین آن دو است. عواملی که بر رشد و نمو اثر می گذارند به مقدار زیاد جنبه ارثی دارند؛ اما، عواملی که بر یادگیری تأثیر می کنند، اساساً با رویدادهایی که در محیط زیست فرد وجود دارند، معین می شوند. وقتی خمیر مایه ارثی فرد هنگام بستن نطفه تعیین شد، تغییر در رشد او به آسانی میسر نیست، مگر با تدابیر بسیار استثنایی، اما اعضای جامعه انسان که خود مسؤل مراقبت از شخص در حال تحول است، بر رویدادهایی که یادگیری را تحت تأثیر قرار می دهند کنترل زیاد دارد. همان طور که به ما گفته اند «تجربه بزرگترین معلم است». این بدان معنی است که رویدادهایی را که فرد در حال تحول، تجربه می کند- چه در منزل، چه در محیط جغرافیایی و مدرسه، یا در محیط های اجتماعی گوناگون دیگر- یادگیری او را مشخص می سازند، و بنابراین تا حد زیادی نشان می دهند که او چگونه فردی خواهد شد.
این وابستگی شدید یادگیری به شرایط محیطی، مسؤلیت عظیمی را برای تمام افراد جوامع بشری به بار می آورد. موقعیت هایی که کودکان در حال تحول در آنها قرار می‌گیرند، چه این موقعیت ها عمدی باشند یا غیر عمدی، حداکثر تأثیر را روی آنان خواهند گذاشت. در واقع، در حال حاضر درک بسیار روشنی از این که حدود این تأثیر چه می تواند باشد، وجود دارد. آیا موقعیت هایی که امروزه فرد در حال تحول به طور مرسوم در آنها قرار می گیرد آن چنان هستند که مشوق پرورش متفکران متعهد، هنرمندان و یا دانشمندان بزرگ باشند؟ یا این موقعیت ها چنان هستند که چنین تحولی را سرکوب می کنند و بهره گیری کامل از تفکر و تعقل انسان را مانع می شوند؟
پی بردن به این اقعیت که یادگیری تا حد زیادی به رویدادهایی وابسته است که فرد در محیط زیستش با آنها کنش متقابل دارد، ما را قادر می سازد تا به یادگیری به عنوان رویدادی که می شود آن را دقیق تر مورد بررسی قرار داد و عمیق تر فهمید، بنگریم. یادگیری، رویدادی که صرفاً به طور طبیعی اتفاق بیفتد نیست، بلکه رویدادی است که تحت شرایط قابل مشاهده معین رخ می دهد. به علاوه، این شرایط قابل تغییر و کنترل هستند، و این امر بررسی رویدادهای یادگیری را با روش های علمی ممکن می سازد. شرایطی را که تحت آن یادگیری رخ می دهد می توان مشاهده و به زبان عینی توصیف کرد. همچنین می توان روابط بین این شرایط و تغییرهایی را که بر اساس یادگیری در رفتار فرد رخ می دهند مشخص کرد و در مورد آنچه که آموخته شده است استنتاج هایی انجام داد. همچنین می توان مدل ها و نظریه های علمی تدوین کرد تا بدان وسیل تغییرات مشاهده شده را تبیین نمود، همانطور که در سایر رویدادهای طبیعی چنین اقدامی صورت می گیرد.
بررسی تاثیر روش یادگیری مشارکتی بر روی عزت نفس، رشد مهارتهای اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان
فصل دوم
مقدمه
از زمانی که تعلیم و تربیت جنبه رسمی به خود گرفت و افرادی معلم و افرادی دیگر به عنوان دانش آموز و مکانی به نام مدرسه بوجود آمد، تلاش های متعددی نیز جهت کار آمدتر نمودن این جریان صورت گرفت. زمانی وادار کردن شاگردان به حفظ مطالب درسی، از طریق گوش دادن به سخنرانی معلم بدون توجه به درک مطالب و نحوه تفکر، روش عمده آموزش محسوب می گردید، اما آنچه که امروزه در آموزش، بسیار مهم و حیاتی به نظر می رسد این است که باید به شاگردان کمک شود تا مهارت خود را در تفکر و استدلال افزایش دهند و اطلاعات موجود را پردازش کنند و آنها را به کار برند، همچنین در حین آموزش، زمینه و تجارب لازم برای برقراری صحیح روابط اجتماعی و همدردی و همدلی با دیگران فراهم گردد و این شرایط در پرتو روش های آموزش معلم میسر است. ظهور علم روانشناسی و نظریه های یادگیری، کمک شایانی به روند آموزش نمود. در کنار نظریه های یادگیری، نظریه های آموزشی که چگونگی عمل و تاثیر معلم روی یادگیری دانش آموزان را مورد بررسی قرار می دهد، نیز مطرح گردید. با کوشش متخصصان تعلیم و تربیت برای ایجاد نظریه های آموزشی، چندین الگو و طرح آموزشی نیز بوجود آمد که معلمان امروزه فعالیت های آموزشی خود را با توجه به این الگوها ارائه می دهند، آشنایی با نظریه ها و الگوهایی که چگونگی یادگیری دانش آموزان را توضیح و تبیین کنند، برای معلمان ضرورت دارد.
در یک تقسیم بندی قدیمی و کلی، دو الگوی مختلف تدریس دیده می شود:
1. الگوی مکانیکی
2. الگوی ارگانیکی
در الگوی مکانیکی، انسان موجودی غیر فعال، تهی و انفعالی است و فعالیت های او در اثر نیروهای خارجی شکل می گیرد و بر اساساً این الگو، هدف آموزش و پرورش،
انتقال فرهنگ و پرسازی ذهن فراگیران و شکل دهی به رفتار دانش آموزان است (شعبانی، 1382).
در الگوی ارگانیکی، مرکز توجه به توانایی ها و شخصیت دانش آموزان جلب می شود و آدمی به عنوان موجودی زنده و فعال در نظر گرفته می شود.
طبق این الگو، هدف آموزش و پرورش، شکوفایی استعدادها و توانایی های بالقوه انسان است ( شعبانی، 1382).
قبل از پرداختن به تعریف مفهوم یادگیری مشارکتی، به سایر رویکردهای یادگیری اشاره می شود تا بدین وسیله درک بهتری از مفهوم یادگیری مشارکتی داشته باشیم.
جانسون و اسمیت[1] (1998) خاطر نشان می کنند که بیشتر یادگیری هایی که در موسسات آموزشی دیده می شود بر پایه یکی از رویکردهای یادگیری زیر است:
1. رویکرد فردی[2]: در این رویکرد فرض این است که افراد با هم کار نمی کنند. افراد برای رسیدن به اهدافی که هیچ ارتباطی با اهداف دیگران ندارد خودشان به تنهایی کار می کنند. افراد برای موفقیت فردی خودشان تلاش می کنند. عملکرد فرد بر اساس یک معیار از پیش تعیین شده ارزیابی می شود و امتیازاتی که فرد بدست می آورد تاثیری روی دیگران ندارد.
2. رویکرد رقابتی[3]: در این رویکرد افراد بر ضد یکدیگر کار می کنند. آنها برای بدست آوردن اهدافی که تنها یک نفر یا تعداد کمی از افراد می توانند به آن دست پیدا کنند با هم رقابت می کنند. افراد به تنهایی کار می کنند و سعی می کنند که از همکلاسی های خود بهتر باشند. عملکرد فرد بر اساس یک منحنی از بهترین تا بدترین، ارزیابی می شود.
3. رویکرد یادگیری مشارکتی[4]: در این رویکرد افراد برای رسیدگی به اهداف مشترک با هم کار می کنند و برای یادگیری خود و یادگیری دیگران تلاش می کنند.
افراد در گروه های کوچک کار می کنند و موفقیت های یکدیگر را جشن می گیرند. در قبال یکدیگر احساس مسئولیت می کنند به یکدیگر کمک می کنند و موفقیت دیگران، موفقیت، آنها و شکست دیگران، شکست آنها محسوب می شود (جانسون و اسمیت[5]، (1998).
جانسون و جانسون و اسمیت (1998) یادگیری مشارکتی را به عنوان استفاده آموزشی از گروه های کوچک دانش آموزان، که برای یادگیری خود و یادگیرندگان دیگر با هم کار می کنند، تعریف کرده اند.
کوپر[6]، رابینسون[7] و مککینی[8] (1995) یادگیری مشارکتی را به عنوان یک راهبرد آموزشی با ساختار و منظم می دانند که در آن گروه های کوچک دانش آموزان برای رسیدن به یک هدف مشترک با هم کار می کنند.
جانسون و جانسون (2001) یادگیری مشارکتی را کار کردن با هم دیگر برای رسیدن به اهداف مشترک تعریف کرده اند.
رابرت اسلاوین (1996) یادگیری مشارکتی را به عنوان برنامه های آموزشی تعریف می کند که دانش آموزان در گروه های کوچک کار می کنند و به همدیگر برای تسلط به محتوی آموزشی، کمک می کنند.
به عقیده جانسون و جانسون و اسمیت (1991) یادگیری مشارکتی یک وسیله آموزشی است که گروه های کوچک دانش آموزان برای افزایش یادگیری فردی و یادگیری اعضای گروه با هم کار می کنند.
بررسی تأثیر آموزش پیش دبستانی بر یادگیری مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دوره ابتدایی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه
مقدمه................................................................................................................................................................. 1
بیان مساله ....................................................................................................................................................... 2
ضرورت و اهداف تحقیق .................................................................................................................................. 6
اهداف پژوهش ................................................................................................................................................. 7
فرضیه های پژوهش ........................................................................................................................................ 7
تعاریف و اصطلاحات ...................................................................................................................................... 8
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
خلاصه ای از فصل دوم ................................................................................................................................ 11
تاریخچه آموزش پیش دبستانی .................................................................................................................. 11
تعریف دوره پیش دبستانی .......................................................................................................................... 21
ویژگیهای کودک در دوره پیش دبستانی ................................................................................................... 21
اهداف دوره پیش دبستانی .......................................................................................................................... 25
مهارتهای روانی ـ حرکتی در دوره دبستان ............................................................................................... 27
تحول حرکت در کودکان دبستانی .............................................................................................................. 29
مهارتهای روانی ـ حرکتی ............................................................................................................................ 31
سازگاری اجتماعی ........................................................................................................................................ 42
روابط با همسالان ......................................................................................................................................... 48
وظیفه مهد کودک و مراکز پیش دبستانی از دیدگاه آدلر ......................................................................... 66
پیشینه پژوهش ............................................................................................................................................. 73
فصل سوم: روش شناسی
روش پژوهش ................................................................................................................................................ 90
ابزار پژوهش .................................................................................................................................................. 90
جامعه آماری ................................................................................................................................................. 92
گروه نمونه و روش نمونه گیری ................................................................................................................... 92
متغیرها .......................................................................................................................................................... 93
روش اجرای پژوهش .................................................................................................................................... 93
روشهای آماری .............................................................................................................................................. 93
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات
تجزیه و تحلیل نتایج .................................................................................................................................... 95
یافته های جانبی پژوهش ......................................................................................................................... 102
فصل پنجم: یافته های پژوهش و بحث دربارة نتایج آن
محدودیت های پژوهش ............................................................................................................................ 118
پیشنهادات ................................................................................................................................................. 118
منابع .............................................................................................................................................................. 121
ضمائم ......................................................................................................................................................... 130
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره 2- مقوله های اصلی در حوزه روانی ـ حرکتی .................................................................... 34
جدول شماره 1-2- شاخص های رشد رفتار طبیعی ............................................................................... 55
جدول شماره 2-2- مراحل رشد روانی ـ اجتماعی اریکسون ................................................................... 59
جدول شماره 3-2- تشخیص هدفهای کودکان ناسازگار .......................................................................... 68
جدول شماره 1- توزیع فراوانی آزمودنیها بر حسب جنسیت .................................................................... 95
جدول شماره 2- توزیع فراوانی آزمئدنیها برحسب گروه آموزش دیده و آموزش ندیده ........................... 95
جدول شماره 3- توزیع فراوانی آزمودنیها بر حسب ................................................................................... 96
جدول شماره 4- توزیع فراوانی آزمودنیها بر حسب کلاس ........................................................................ 96
جدول شماره 5- توزیع فراوانی شغل پدر آزمودنیها ................................................................................ 97
جدول شماره 6- توزیع فراوانی شغل مادر آزمودنیها ................................................................................. 97
جدول شماره 7- توزیع فراوانی سطح تحصیلات پدر آزمودنیها ................................................................ 98
جدول شماره 8- توزیع فراوانی سطح تحصیلات مادر آزمودنیها ............................................................... 98
جدول شماره 9- مقایسه میانگینهای گروه آموزش دیده و آموزش ندیده در مهارتهای روانی ـ حرکتی . 99
جدول شماره 10- مقایسه میانگینهای سازگاری اجتماعی و مؤلفه های آن در دو گروه آموزش دیده و
آموزش ندیده .............................................................................................................................................. 100
جدول شماره 11- مقایسه میانگینهای دختران و پسران آموزش دیده در متغیر مهارتهای روانی ـ حرکتی 100
جدول شماره 12- مقایسه میانگینهای دختران و پسران آموزش ندیده در متغیر مهارتهای روانی ـ حرکتی 101
جدول شماره 13- مقایسه میانگینهای دختران و پسران آموزش دیده در سازگاری اجتماعی ................ 101
جدول شماره 14- مقایسه میانگینهای دختران و پسران آموزش ندیده در سازگاری اجتماعی ............. 102
جدول شماره 15- مقایسه میانگینهای دختران و پسران در مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی 102
جدول شماره 16- مقایسه میانگینهای دو گروه آموزش دیده و آموزش ندیده به تفکیک سن در دو متغیر
مهارتهای روانـی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی ......................................................................................... 103
جدول شماره 17- مقایسه میانگینهای گروه آموزش دیده و آموزش ندیده به تفکیک جنس در
مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی ........................................................................................... 104
جدول شماره 18- مقایسه میانگینهای مهارتهای روانی ـ حرکتی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان
براساس وضعیت اشتغال مادر ....................................................................................................................... 105
جدول شماره 19- مقایسه میانگینهای مهارتهای روانی ـ حرکتی براساس شغل پدر با استفاده از
تحلیل واریانس یک طرفه ........................................................................................................................... 105
جدول شماره 20- آزمون توکی برای تشخیص تفاوتهای معنادار بین میانگین ها ................................. 106
جدول شماره 21- مقایسه میانگینهای سازگاری اجتماعی براساس شغل پدر با استفاده از
تحلیل واریانس یک طرفه ........................................................................................................................... 106
جدول شماره 22- مقایسه میانگین های روانی ـ حرکتی کودکان براساس تحصیلات پدر با استفاده
از تحلیل واریانس یک طرفه ....................................................................................................................... 107
جدول شماره 23- آزمون تعقیبی توکی برای تعیین معناداری تفاوت میانگین های روانی ـ حرکتی
براساس تحصیلات پدر ................................................................................................................................ 107
جدول شماره 24- مقایسه میانگینها در اسزگاری اجتماعی براساس تحصیلات پدر با استفاده از تحلیل واریانس
یک طرفه ..................................................................................................................................................... 108
جدول شماره 25- آزمون توکی برای مقایسه میانگینها در سازگاری اجتماعی براساس تحصیلات پدر 108
جدول شماره 26- مقایسه میانگین مهارتهای روانی ـ حرکتی براساس تحصیلات مادر با استفاده از تحلیل
واریانس یک طرفه ........................................................................................................................................ 109
جدول شماره 27- آزمون توکی برای مقایسه دو به دو میانگینهای روانی ـ حرکتی براساس تحصیلات مادر 109
جدول شماره 28- مقایسه میانگین سازگاری اجتماعی براساس تحصیلات مادر با استفاده از تحلیل واریانس
یک طرفه ..................................................................................................................................................... 110
جدول شماره 29- همبستگی بین زیرمقیاسهای سازگاری اجتماعی با یکدیگر و با مهارتهای روانی ـ حرکتی 111
بررسی نحوه تاثیر تشویق در افزایش یادگیری
مقدمه :
شاید برای عده ای تصور اینکه بتوان در مدرسه ای از تشویق استفاده کرد کمی دشواراست اما واقعیت این است که می توان در سنگر مدارس شاهد حضور با شکوه معلمان وشاگردانی بود که با سرمایه از محبت وچهره های متبسم ومصصم در تلاش هستند که در کارهای خود موفق بوده اند. پس باید رنگ مدرسه ای یادآور زیبائیها ونیکوئیها باشد. چرا که هم انسانها بالاخص نوجوانان محبت پذیر می باشند. ولذا نیاز به محبت از اساسی ترین نیازهای هر انسان می باشد.
تشویق نیروها واستعدادهای دانش آموزان را به کار می اندازد واستقامت آنها را در کارها زیاد می کند وموجبات سرعت در کارهای بدنی را فراهم می کند ودر کارهای فکری موجب سعی وکوشش بیشتری می گردد. تشویق وتقویت رفتار مثبت کودکان سبب شکل گیری عادات مطلوب در آنان می شود. به عبارت دیگر از آنجا که از طریق رفتارهای تشویق آمیز کلامی وغیر کلامی مادی وعنوی فردی وگروهی مستقیم وغیر مستقیم مربی بیش از هر چیز به یک نیاز هم نوجوانان یعنی نیاز به محبت متعلق وتوجه پاسخ داده می شود.
ما شاهد بیشترین مؤثرترین وپایدارترین اثر در رفتار آنان هستیم در حالی که وقتی دانش آموزی را تنبیه می کنیمن نه تنها به هیچ یک از نیازهای خطری واساسی او پاسخ نمی دهیم بلکه تعادل حیاتی اش را برهم زده او را با تجربه ناخوش آیندی که همواره ازآن گریز دارد مواجه می کنیم ولو اینکه بطور موقت رفتار مطلوب آن را کنترل کرده باشیم.
رسول خدا پایه رفتار با کودکان و نوجوانان را بر محبت استوار کرده وسفارش می کند که آنان را گرامی بداریم وبا جایزه ای که امکان وفایش هست انان را تشویق نمائیم.
استفاده ازروش تشویق ومحبت یکی از روشهای تربیتی بسیار مؤثر ونشانه صدر ونقش مطمئنه داشتن فرد است. خدای تعالی رمز پیروزی پیامبر اکرم (ص) رادر همین شرح صدور محبت ورزی پیامبر به امت خود می داند : به موجب لطف ورحمت الهی برایشان اموزشی نجواه وبا انان مشورت کن ( وبه آنان شخصیت بده )
کودک اگر از لحاظ درسی واخلاقی در سطح غیر قابل قبولی باشد باید نقطه مثبتی در وضع رفتار وظاهر او یافت وازآن بعنوان جای پای برای تشویق وی استفاده کرده مثلا ممکن است دستهایش لطیف واز آن بعنوان جای پای برای تشویق وی استفاده کرده مثلا ممکن است دستهایش لطیف ویا موی سرش اصلاح شده ومرتب باشد همچنین ممکن است به تمیزی کفشهایش اهمیت بده ویا دفتر وکتاب خودرا خوب نگه داری کند. به هر حال باید از همان نقطه مثبت و روزنه کوچک نوری به زندگی تحصیلی کودک تابیده شخصیت قابل قبولی از او ساخت وزندگی جدیدی را برایش پی ریزی کرد. سرگرمیها وعلائق کودک نیز نباید از نظر معلم دور نماید.
مقداری توجه وتحسین برای هر کسی مفید است چون انسان نیاز به تایید واحترام دیگران دارد ومی خواهد در هر کاری که فعالیت می کند دیگران کوشش او را قدر بدانند و برایش ارزش قائل شوند. منتها برای سرآمد شدن یا برجسته شدن ودریافت تحسین باید کوشش بیش از حد متعارف داشته والبته به موازات کوشش آمادگی واستعداد آن فعالیت ویژه هم باید در انسان باشد.
کودک باید عمل خوب را بر پایه عمل به وظیفه شخصی واجتماعی وبدون توقع داشتن پاداش انجام دهد ولی والدین به این عنوان که او فردی وظیفه شناس است او را تشویق کنند. تشویق بهتر است صورت مالی پیدا نکند بلکه اولا کودک باید خواندن نماز را مانند دیگران وظیفه خود بداند و ثانیا تشویق ما از او بهعنوان ابزار رضایت از انجام وظیفه اش باشد. یعنی نشان دهیم که از عملش خشنودیم وبعد در بستن بالاتر به او بفهمانیم که خدا هم ازاین عمل او راضی است.
تشویق باید واحد ضوابط وحدود باشد یعنی اینکه نباید فرد برای عمل تشویق شود.
بلکه شایسته است که رفتارهای خاص وبرجسته او مورد ستایش قرار گیرد. اما به جهت گستردگی موضوع فوق دراین پروژه فقط به موضوع تشویق می پردازیم که البته از اهمیت خاصی ( ویژه ای ) نسبت به تنبیه در مواردی نیاز است ولی باید باشد که شاعر عالی مقام سعدی می فرماید :
| جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را | درس معلم اربود زمزمه محبتی |
فهرست:
فصل اول
طرح تحقیق
مقدمه
بیان مسئله
اهداف تحقیق
اهمیت موضوع تحقیق
فرضیه های تحقیق
تعریف واژه ها واصطلاحات
موانع ومحدودیت های تحقیق
فصل دوم
ادبیات تحقیق
پیشینه تحقیق
نقد وبررسی تحقیقات انجام شده
فصل سوم
روش تحقیق
جامعه آماری
نمونه و روش نمونه گیری
وسایل جمع آوری اطلاعات
روش جمع آوری اطلاعات
فصل چهارم
بررسی سؤال اول تحقیق
بررسی سؤال دوم تحقیق
بررسی سؤال سوم تحقیق
بررسی سؤال چهارم تحقیق
بررسی سؤال پنجم تحقیق
فصل پنجم
خلاصه ونتیجه گیری
پیشنهادات
منابع و مأخذ
حافظه و یادگیری روش های نوین در آموزش بزرگسالان
یادگیری و مراحل مختلف زندگی
یادگیری: از آنجا که رفتار و عکس العملهای فعلی ما نتیجه ی یادگیری و تجربیات گذشته مان است یادگیری گاه به عنوان فرایندی که تغییر نسبتاً دائمی در رفتار ما به وجود می آورد تعریف شده است، یعنی توانایی و کارایی ما نتیجه ی برخوردهای گذشته ما با محیط است.
رشد یادگیری: رشد جسمی کودک در زمینه های مختلف تابع قوانین کلی رشد است اما رشد یادگیری تابع عوامل و شرایط اجتماعی، محیطی، اقتصادی و جسمی نیز می باشد.
11 تا 16 سالگی
تغییرات از سوی جامعه پذیرفته می شود و با اعطای حقوق اجتماعی و دادن مسئولیت های مقدماتی نقش فرد متجلی می شود.
16 تا 20 سالگی
معایب: اغلب و بخصوص در جوامع صنعتی و شهری فشارهای وارده بر روی افراد باعث
می شود فرد در انطباق خود با محیط دچار ضعف شود و در موارد نادری انحرافات رفتاری مشاهده می شود.
محاسن: تفکر آرمانی و متجلی شدن قدرت خلاقیت در فرد از ویژگیهای مهم این دوران است.
20 تا 25 سالگی
25 تا 40 سالگی