بررسی حاملگی و چگونگی تشخیص آن
زایمان در چشم اندازی وسیع
مامایی شاخه ای از طب است که وضع حمل , پیامدها و عوارض آنرا مورد بحث قرار می دهد . بنابراین اساسا" دیدگاه آن متوجه پدیده حاملگی , زایمان و دوران نقاهت پس از زایمان و شرایط طبیعی و غیر طبیعی و اداره صحیح آن می باشد .
در چشم انداز ویسع تر , مامایی تولید مثل یک جمعیت را مد نظر قرار می دهد . مراقبت های صحیح مامایی , سلامت فیزیکی و عقلانی را در بین زوج ها و نوزادان آنها برقرار می کند و تمایلات سالمی را در جهت مسائل جنسی , زندگی خانوادگی و موقعیت خانواده در جامعه بوجود می آورد .
هدف متعالی طب مامایی اینست که هر حاملگی از روی میل بوده و در نهایت بوجود مادر و فرزندی سالم ختم شود .
در مامایی تلاش می شود که تعداد زنان و نورادانی که در اثر روند زایمان از بین می روند یا از لحاظ فیزیکی , هوشی و روانی صدمه می بینند به حداقل برساند . بالاخره اینکه طب مامایی عوامل اجتماعی موثر روی تولید را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد .
برای کمک به کاهش تعداد مادران و نوزادانی که در اثر حاملگی و زایمان از بین می روند , این نکته مهم است که از تعداد مرگ و میرها در سال مطلع باشیم .
خون ریزی , هیپرتانسیون و عفونت نیمی از موارد مرگ و میر مادران را تشکیل می دهد . علل خونریزیهای زایمانی متعدد بوده و شامل خونریزی پس از زایمان , خونریزی به همراه سقط جنین , خونریزی حاملگی خارج از رحم , خونریزی ناشی از محل غیر عادی یا کنده شدن جفت و خونریزی از پارگی رحم باشد . هیپرتانسیون ایجاد شده در حاملگی در حدود 6 تا 8 درصد حاملگی ها بروز می کند و بطور شایع بادفع پروتئین از ادرار و در حالات شدید با تشنج و کما همراه است . عفونت در دوره تماس یا عفونت لگنی پس از زایمان معمولا" با عفونت رحم و پارامتریال آغاز می شود . ولی گاهی اوقات توسعه می یابد منجر به بروز پریتونیت , ترومبزبلیت و باکتریمی می گردد .
وضعیت فیزیولوژیک زنان ودر واقع تمامی موجودات مونث , به اندازه ای برای حاملگی مناسب است که تعجب آور می نماید . در جماعتی از زنان که زود ازدواج می کنند و از وسایل ضدبار داری استفاده نمی کنند قاعدگی نسبتا" نادرست است . یعنی حاملگی در اوایل نوجوانی و همزمان با تخمک گذاری رخ می دهد و پس از زایمان , عدم تخمک گذاری و قاعدگی تا پایان شیردهی یعنی 2 تا 3 سال ادامه می یابد .
بعداز آن بازهم حاملکی رخ می دهد و سپس شیردهی و بر همین منوال تخمدان و تخمک گذاری رو به کاستی می گذارد و به عبارت دیگر یائسگی پیش می آید .
وجود گنادوتروپین کوریونی انسان (HCG ) در پلاسمای مادر و دفع آن در ادرار اساس تست های آندوکرین حاملگی است . وجود این هورمون را می توان از طریق یکی از انواع تفکیک های ابیونواسی یا بیواسی در مایعات بدن مشخص نمود .
تعریف HCG = یکی از اجزای لازم برای پذیرش حاملگی از سوی مادر است که توسط بلاستوسیت فراهم می شود .
سه علامت مثبت حاملگی عبارتنداز : 1 ـ تشخیص فعالیت قلبی جنین بطوریکه از قلب مادر قابل افتراق باشد , 2ـ احساس حرکت فعال جنین توسط معاینه کننده , 3 ـ شناسایی رویان و جنین در هر زمان از حاملگی توسط تکنیک های سونوگرافی یا تشخیص جنین رسیده تر در مراحل انتهایی حاملگی توسط رادیوگرافی .
سمع یا مشاهده قلب جنین , تشخیص حاملگی را به یقین می رساند . ضربانات قلب جنبن را از طریق سمع با فتوسکوپ مخصوص با استفاده از اثر داپلر و با کمک سونوگرافی می توان تشخیص داد .
ضربانات قلب جنین را باسمع از طریق استرسکوپ , بطور متوسط بعد از هفته 17 آبستنی و تقریبا" در همه موارد بعد از هفته 19 حاملگی در یک زن با ابعاد طبیعی می توان تشخیص داد .
تعداد ضربانات قلب جنبن بطور طبیعی بین 120 الی 160 ضربان در دقیقه است و به صورت یک صدای دوگانه که شبیه تیک تیک ساعت زیر یک بالش است , شنیده می شود .
در ماه های آخر حاملگی به غیر از صدای قلب صدای دیگری نیز شنیده می شود که عبارنتد از :
1 ـ سوفیل نونیک : ناشی از حرکت سریع خون در داخل شریانهای نافی است . صدای تیز و سوت مانندی دارد که همزمان با نبض جنین است و در حدود 15% از حاملگی ها شنیده می شود .
2 ـ سوفل رحمی : به صورت یک صدای نرم و در حال وزش شنیده می شود که همزمان با نبض مادر است . این صدا ناشی از عبور خون از عروق مشبع رحمی است .
3 ـ نبض مادر
4 ـ صدای ناشی از حرکت جنین
5 ـ صدای غلغل گاز در روده های زن
دومین علامت مثبت حاملگی , احساس حرکت جنین توسط فرد معاینه کننده است . حرکت فعال جنین را پس از هفته بیستم آبستنی به فواصل نامنظم با قرار دادن دست بر روی شکم زن می توان حس کرد . شدت این حرکت متغیر است .
با بهره گیری از این روش می توان کیسه گشنیدگی را در داخل حفره رحم , زمانی که هنوز بیش از 2 میلی متر قطر ندارد , تشخیص داد , این منطبق بر روز شانزدهم پس از تخمک گذاری یا 10 روز پس از لانه گزینی است .