بررسی دندانپزشکی ترمیمی
دندانپزشکی ترمیمی در سالهای اخیر توجه زیادی به زیبایی و کاربرد چسبدنگی (adhesion) در مواد دندانی نموده است، به طوریکه بیشتر سازندگان مواد دندانی و دندانپزشکی و حتی محققان نیز تمایل پیدا کرده اند تا دنبال محصولاتی باشند که بالاترین میزان bond strength را داشته باشند.
تعداد زیادی از مواد و سیستمهای تمام سرامیکی برای استفادة کلینیکی وجود دارند موفقیت طولانی مدت کلنیکی رستوریشن های باند شونده با رزین مانند لامینیت های پرسنلی اونله و اینله های سرامیکی، پروتزهای ثابت باند شونده با رزین و روکش های تمام سرامیکی به اثبات رسیده است. یک باند قوی و مستحکم توسط رزین موجب افزایش Retention شده، انطباق مارژینها را تقویت کرده، از میکرولیکیج جلوگیری
می کند و مقاومت دندان و رستوریشن را در مقابل شکست افزایش می دهد.
یک باند قوی بین سرامیک و رزین وابسته به گیرمیکرومکانیکال و باند شیمیایی به سطح سرامیک می باشد که در این صورت نیاز به زبرسازی و تمیز کردن سطح به منظور active ساختن کافی سطح می باشد. روشهای معمول surface treatment عبارتند از: grinding، abrasion توسط وسایل الماسی rotary، gritblast کردن با ذرات آلومینیوم اکسید، اچ کردن با اسید و ترکیبی از روشهای ذکر شده.
اچ کردن با محلولهای اسید هیدروفلوئوریک (HF) و یا آمونیوم بی فلوراید
می تواند سطحی زبر و مناسب برای باند آماده سازد برای این کار معمولاً از محلول HF بین 5/2% و 10% به مدت 2-3 دقیقه استفاده میشود.
همانطور که قبلاً نیز ذکر شد اسید فلوئوریک اسید خطرناکی بوده و استفاده از این اسید و حتی نگهداری این اسید در مطب دندانپزشکی خطرناک بوده و مضرات زیادی را هم برای دندانپزشک و هم برای بیماران بدنبال دارد. اخیراً استفاده از Silane coupling agent ها برای ایجاد باند شیمیایی بین رزین و سرامیک بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. کاربرد یک Silane Coupling agent روی سطح سرامیکی آماده شده باعث ایجاد یک باند شیمیایی کوولانسی و هیدروژنی شده و یک فاکتور اساسی برای ایجاد یک باند مناسب و کافی بین رزین و سرامیکهای Silica-based می باشد. Silaneها مولکولهای با دو گروه عاملی هستند که به سیلیکون دی اکسید با گروههای OH روی سطح سرامیک باند می شوند. و همچنین دارای یک گروه عاملی کوپلیمریزه شونده با ماتریکس رزین می باشند. Silaneها همچنین Wettability سطح سرامیک را افزایش می دهند.
در یک مطالعه توسط Lacy et al سرامیک زبر شده توسط gritblast در صورتیکه یک Silane Coupling agent به کار نرود، retentive نخواهد بود. تعدادی از Silane ها که دارای کربوکسیلیک اسید می باشند حتی بدون استفاده از اچ کردن با HF یک bond strength کافی حاصل می نمایند.
حال به بررسی نتایج و تفسیر آنها می پردازیم:
همانطور که نتایج آنالیز آماری ANOVA نشان داد در مرحله اول که نمونه ها 24 ساعت در محیط آب مقطر قرار گرفته بودند هیچ اختلاف معنی داری در میزان Fracture Toughness بین گروههای Polish، Gritblast شده و Etch شده و Gritblast و Etch شده وجود نداشت (p>0.05) این یافته مشابه با مطالعه قبلی (Hooshmand et al., 2001) می باشد که آنها نیز با استفاده از تست TBS به چنین نتیجه ای دست یافته بودند.
Failure mode غالب در گروه Polished از نوع Mixed Resin Interface بود و در گروه Gritblast شده از نوع Cohesive Resin و در دو گروه دیگر انواع modeهای شکست دیده می شود. نکته جالب اینجاست که در دو گروهی که با HF اچ شده بودند شکستهای Cohesive در سرامیک و همچنین mixed ceramic interface دیده می شد در حالیکه در دو گروه Gritblast, Polish شده حتی یک شکست هم در سرامیک مشاهده نشد. می توان چنین برداشت نمود که شاید اچ کردن سطح سرامیک با HF باعث تضعیف شدن سرامیک می شود و به این دلیل است که شکست در سرامیک روی می دهد. در حالیکه اگر قرار بود قدرت باند به دلیل اچ کردن افزایش یابد بایستی شکستهای Cohesive در Resin بیشتر می شد تا در سرامیک.
نکته دیگر اینکه با وجودیکه set-up تست مشابه Shear bond strength test بوده، نحوه شکست غالب نمونه ها بصورت Cohesive در Substrate سرامیکی نبوده است و بیشترین نحوه شکست بصورت mixed یا Cohesive در رزین کامپوزیتی بوده که این یافته مشابه یافتة Tantbirojn et al در 2000 می باشد.