بررسی دلفین ها
- چکیده:
مطالب این مقاله مجموعه ای از اطلاعات درزمینه ی خانواده ی دلفین ها می باشدو دربرگیرنده ی کلیاتی پیرامون رده بندی؛ فیزیولوژی؛ بیولوژی؛ رفتارهای آنهاومعرفی بعضی گونه های این خانواده وبخصوص گونه هایی که درخلیج فارس یافت می شوندوافسانه هاواسطوره های مربوط به آنهااست.
- مقدمه:
دراولین نگاه یک دلفین بسیار شبیه یک ماهی می باشد.اما دلفین هاهمانندماپستاندار هستند؛خون گرم(HOMOEOTHERMIK) بوده وبه بچه های خودشیرمی دهند.
فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو2400 سال قبل وال هارا جز‍‍ءپستانداران معرفی کرد.ارسطوحتی دریافته بود که وال ها به بچه های خودشیر می دهندوازهواتنفس می کنند.
شباهت زیادی بین جمجمه ی کشف شده ازprosqualodon dovidi که 25میلیون سال پیش زندگی می کرد وجمجمه ی یک دلفین امروزی وجوددارد.سوراخ بینی dovidi دربالای سرش می باشد.
گروه معینی از cetaceasهاکه نامشان ازلغت یونانی ketasبه معنی هیولای دریایی گرفته شده شامل دلفین هاویورپویزهامی باشند. دلفین هابا17جنس و36 گونه بزرگترین خانواده ی وال هابوده که درهمه ی اقیانوس ها به جزآبهای سرد اقیانوس منجمد شمالی وجنوبی زندگی می کنند.
دلفینهایک جفت اندام پیشین پارویی داشته امافاقداندام های عقبی اند.دلفین ها شنا گران پر قدرتی هستند؛بابدن دوکی ودم لنگری قوی که با حرکات بالاوپایین آن حرکت می کنند.
این حرکات نیرویی را تولید کرده که به یک باره شتاب زیادی می یابندوسرعت آنها گاهی بهkmh40می رسد. درمیان وال ها ؛ دلفین هاباله ی پشتی مشخصی دارندودراین میان دلفین های رودخانه ای باله ی پوششی کوژدارند. تفاوت جالب شاید ازفاصله ی دور دلفین هاوکوسه هاتقریبا مشابه هم باشنداماشکل دم دلفین هاوبه طورکلی نهنگ ها مسطح بوده وحرکت دم روبه بالاوپایین است درحالی که دم کوسه ماهی هاعمودی ومانندسایرماهی هاحرکت باله ی دمی آنهابه صورت جانبی است.
درجمجمه ی دلفین هامنقارکاملامشخص می باشدوهمه ی دلفین ها به استثنایrissos منقار دارند.استخوان بینی پیش فکی وفکی تاحدودی نامتقارن هستندودرهرفک تعدادزیادی دندان کوچک ونوک تیزوجوددارد که تعدادآنهادرهر نیمه فک 40تا50عددمی باشدودرفک بالامعمولاَتعداددندان هابیشتراست ودربعضی گونه هاتعداددندان هابه 260عددنیزمی رسد.فاقدمینااست وبهآنهاجوردندان یاهمودونت می گویند.
تعداددندان هاوتیزی آنهادلفین هارا برای تغذیه ازماهی هاسازگارساخته ودندان های دلفین هابرای جویدن طراحی نشده اندوآنهابا ضربه ی زبان خود ماهی رادرسته قورت می دهند.
دلفین هاگروهی زندگی می کنند وگله های بزرگی ازآنها برای شکار ماهی دورازساحل وگاهی نزدیک ساحل می شوند .مراسم شکارشان بسیاردیدنی است.
دلفین ها درمسیر امواج به دور گله های ساردین حلقه زده ویکی ازآنها ماهی هارابه طرف بقیه می فرستد وسپس جای خودرابادیگری عوض می کند.ماهی هابه هواپریده ودرست به دهان دلفین ها می افتند مراسم شکار در پایان مُد خاتمه می یابد.پوست بدن دلفین ها معمولا صاف وبرهنه است .
اپیدرمشان چند لایه بوده ودرزیردرم لایه ی هیپودرم قراردارد لایه ی چربی در همین قسمت است ضخامت این لایه گاهی تا50سانتی مترهم می رسد این لایه به حفظ گرماوشناوری آنها کمک می کند.
سوراخ بینی دلفین هاووال هادر بالای سرشان قرارگرفته که وال های دندان دار فقط یک سوراخ بینی دارند اما وال های فیلتر کننده دو سوراخ بینی دارند.
3-دلفین‌ها آب نمی‌نوشند!
پستانداران دریایی از جمله دلفین‌ها آب موردنیاز خود را از غذا و از رطوبت هوایی که تنفس می‌کنند بدست می‌آورند آنها کلیه‌های پر قدرتی برای خلاصی از نمکی که به‌طور اجتناب‌ناپذیر همراه غذا وارد بدنشان می‌شود دارند.
4-دلفین ها هم می خوابند!
دلفین ها بطور گروهی و غوطه ور در زمان های کوتاه می خوابند بطوریکه در هر دفعه نیمی از مغز آنها خوابیده ، به عبارت دیگر نیمکره های مغز آنها به نوبت استراحت می کند.
5-تعیین سن :
والهای دندان دار مانند دلفین ها بر روی دندانهای شان حلقه های طولی درست شبیه حلقه های تنه درخت وجود دارد ، بطوریکه حلقه های جدید در جلوی حلقه های قدیمی می باشد. با برش طولی دندان و شمارش دندان سن دلفین ها را تعیین کرده از روی ظاهر حلقه ها به درجه ی کیفیت غذا و سلامتی وال ها در طول زندگی شان پی می برند.
6-خطر دوستی:
در بخشی از شرق اقیانوس آرام ماهیان تّن و دلفین ها با هم شنا می کنند. برای صید تن ها صیادان از تورهای گوش گیر استفاده کرده که در طول 30 سال گذشته حدود شش میلیون دلفین با این تورها کشته شده اند .
بطور کلی میزان صید جهانی دلفین ها هر ساله پانصد هزار رأس می باشد که ده درصد آن توسط ژاپنی ها صورت می گیرد. به نظر می رسد اقدام جهانی بر علیه ژاپن ضروری می باشد. زیرا ژاپنی ها به هر بهانه ای مثل نجات ماهیها و در هر فرصتی مثل به گل نشستن وال ها آنها رامی کشند.
7-دلفین تراپی:
دلفین تراپی برای اولین بار در سال 1978 توسط یک روانپزشک به نام nathanson توسعه یافت و در چند سال اخیر در میان مردم جایگاه خاصی باز کرده است. این روش در ارتباط با تراپی های بین المللی مثل فیزیوتراپی و خواب تراپی استفاده می گردد. دلفین تراپی بهترین روش اصلاح رفتار بوده و برای بهبود بچه هایی با مشکلات معلولیت ، سندرم دان ، عقب ماندگی ذهنی و اوتیسم بکار می رود.
محققین ادعا می کنند که صداهای دلفین ها می تواند امواج مغزی انسان را تغییر داده و باعث تقویت سیستم عصبی شود.